Zuster Erdal
Ik was 18 jaar oud toen ik met tegenzin en onder druk van de
omstandigheden naar Nederland kwam, dat was juli 1951Studie
was een van de grootste motieven van mijn ouders om, gebruik
makend van de toen geldende garantiewet voor ambtenaren, naar
Nederland te vertrekken.
Na een jaar contractpension van D.M.Z. kregen we een eigen huis
in het Brabantse dorp Budel, vlak bij Weert (Limburg).
In Weert voltooide ik bij de Ursulinen mijn middelbare meisjes
school. Ik was toen 20 jaar.
Wat nu? Het liefst was ik arts of
journaliste geworden maar daarvoor
ontbrak het geld, studiebeurzen waren
toen nog géén gemeengoed!
De oplossing leek me de verpleging!
Toch in het medische circuit met de
mogelijkheid naast het werken een
erkende opleiding te volgen.
Ik solliciteerde in Eindhoven, het St.
Jozef Ziekenhuis, toentertijd, het was
1954, gedreven door nonnen. De solli
citatie had als bijzonderheid dat men
mij vertelde dat ik de eerste halfbloed
verpleegster zou zijn!
Daar tilde ik niet zwaar aan want dat
was ik vanuit mijn schooltijd inmiddels
wel gewend.
Maar in het werk en in het leven van
alledag had het consequenties! Ik be
leefde het als volgt:
- Ik was ineens, door het intern zijn, in
een voor mij vreemd (Hollands) milieu.
Dit hield in elke dag aardappels,
puddings, yoghurt, enz. Toen at men
nog geen nasi!
- Ik viel op, ik moest extra opletten en
mijn best gaan doen, ik viel op als
hetzwartje", of zoals men toen zei,
"het halfbloedje". Andere minder
heden, buitenlanders, kende men
toen niet.
- Ik deed mijn best niet op te vallen,
me aan te passen, mee te doen, mijn
goede vooropleiding is me daarbij
een grote steun gebleken.
- Ik had heimwee, naar thuis en naar
mijn eigen mensen, in
vele situaties, zowel
tussen collegae als in
de interactie met pa
tiënten.
- Ik verwonderde mij over
o.a de onwetendheid
m.b.t. Indië, de geves
tigde ideeën over Indië,
het leven daar en de
mensen die ervandaan
kwamen
Ik verdiende toen f 37,50
netto per maand, dus re
gelmatig naar huis gaan
was er niet bij, zelf iets
klaar maken op je kamer
kon niet, er was niets om
te koken en je deelde de
kamer met twee andere,
Hollandse jaargenoten.
Voornamelijk de manne
lijke patiënten waren geïnteresseerd
in dat halfbloed zustertje.
"Hoe komt u toch aan die zwarte
haren?" - "Elke dag poets ik ze op met
Erdal..."(d.i. schoensmeer) en ik werd
"Zuster Erdal" genoemd.
De rector die waakte over het geeste
lijk welzijn van allen aan zijn zorgen
toevertrouwd, betastte me als het
ware met zijn blik....!
Later hoorde ik van mijn slaapjes dat
ze van hem de order hadden gekregen,
mij extra te observeren... "weet je,
meisjes uit de tropen zijn vroeg rijp -
1957. Loon naar werken èn incasseren: geslaagd voor het diploma Verpleegkunde.
Verstandhouding met Indische patiënten als ze na de po
wilden tjèbok.
koketteren met hun lichaam - zijn daar
veel vrijer in - bijvoorbeeld geneigd
rondte lopen in hun nakiealsdatzo
is, laat het me dan weten!!
Dan moesten we voor het geestelijk
welzijn maatregelen nemen!!"
Razend was ik toen ik dat hoorde van
twee collegae die inmiddels vriend
schap met mij hadden gesloten en het
ook absurd vonden!!
Maar onze kwetsbare positie als leer
ling legde ons het zwijgen op, een
onvoldoende beoordeling kon het ge
volg zijn en ik was vastbesloten het te
halen en te laten zien wat een Indisch
meisje waard is!!
Een hoofdzuster beet me ooit toe,
nadat door drukke werkzaamheden
niet de hele wasmand was uitgeruimd:
"In Indië had je bedienden, maar HIER
zul je WERKEN!!"
Het bloed zat op dat moment in mijn
hoofd, ik zag sterren en in een drift
impuls had ik zo haar hals willen
dichtknijpen, maar ik hoorde de stem
van mijn vader: "Wat er ook gebeurt of
gezegd wordt, sta er boven, jij weet
voor jezelf wat je waard bent, reageer
niet en je kunt ze het beste pakken
door onder ALLE omstandigheden
BELEEFD te blijven!!"
Daar heb ik naar gehandeld, men
begreep er niets van, zoals men zo
veel niet begreep
Maar er waren zeker ook goede dingen,
zoals het begrijpen en kennen en
invoelen van de sporadisch opgeno
men Indische patiënten.
Die wisten als je hun verpleegde dat
het niet gek was om aan die Indische
(lees verder volgende pagina)
11
