STRIPPENKAART
proefden en roken ervan. Poppedeine,
m'n jonge poes was helemaal wèg
ervan, ik vond hoe langer hoe meer
stukjes en flarden op de grond, ze at
niet meer en keek zó hemels dat ik 't
verdacht ging vinden! En ja hoor, ze
was high! Ze kreunde en rolde en at
alléén nog maar van de ketjoeboeng
die hoe langer hoe kaler en armetie
riger werd. Toen heb ik een kordaat
besluit genomen en de boom in de
tuin, in de wind (och arme!) gezet,
waar ze totaal en onverdiend verkom
merde en ter ziele ging!
Uit 't bereik van Poppedeine, dat wel,
die achter 't raam met weemoedige
ogen naar haar dope gluurde! Maar na
een poos werd ze weer normaal, ze at
weer en was normaal speels en
ondeugend.
THERA MOOYEN
KETJOEBOENG (II)
Ketjoeboeng (Kecubung) is in Indone
sië de algemeen gebruikte naam voor
een aantal plantensoorten, waaronder
Datura metel, verwant aan de ook in
Nederland voorkomende Doornappel
(Datura stramonium) welke soort
overigens ook in Indonesië verwilderd
voorkomt.
D. metel is in de archipel wijd verspreid
en is afkomstig uit Zuid Azië. Beide
soorten hebben gestekelde vruchten
met veel zaden die grote hoeveelheden
giftige alkaloiden bevatten (hyoscya-
mine en daturine).
De plant afgebeeld op de voorplaat
van het Kerstnummer 1987 behoort
weliswaar eveneens tot de Nacht-
schadigen (Solanaceae) en wordt in
Indonesië met dezelfde naam (Ketjoe
boeng) aangeduid, maar is de uit Zuid
Amerika afkomstige Brugmansia sua-
veolens. In tegenstelling tot Datura
zet Brugmansia in Indonesië vrijwel
nooit vrucht. Op Tangkuban perahu
boven Bandung wist ik één plek in het
bos waar een struik stond die regel
matig vrucht droeg, een spoelvormige,
ca. 10 cm lange, gladde vrucht. Naast
deze soort wordt ook Brugmansia
Candida gekweekt met opvallende
dubbele bloemkroon. Beide genoemde
soorten bevatten weinig of geen giftige
stoffen.
M. M. J. VAN BALGOOY
MALEISE SHANTY
SATOE KALI LAG!
Er kwamen nogal wat reacties over de
Maleise shanty "Gojang Sagé" (zie
Moesson van 15 mei 1986) en te
vens waren er verschillende mensen
die gebruik gemaakt hebben van het
aanbod om de melodie op notenschrift
in hun bezit te krijgen.
In het maritieme blad "De Blauwe
Wimpel" werd hetzelfde artikel in iets
gewijzgde vorm afgedrukt mét de
muziek op noten, zodat met een zekere
mate van waarschijnlijkheid gezegd
kan worden dat hier en daar in huizen
staande in steden, in dorpen en in de
polders van het Hollandse landschap.
deze Maleise melodie ten gehore
gebracht werd.
Een Moesson-lezeres Buskens de la
Rie wist nog een ander couplet te
melden. Wijlen haar echtgenoot had
tijdens de Japanse bezetting die
woorden nl. van z'n wat weemoedige
Ambonese celgenoot gehoord, die dat
liedje vaak zong als hij van de vrijheid
en Ambon droomde.
De tekst is als volgt:
Roemah tangga
roemah batoe biroe
ba roe ka win
tapé soeda kliroe
Huis met trap
huis van blauwe stenen
pas getrouwd
en al een vergissing
Een andere Moesson-lezer T. A. Rijke
kende zo n couplet in iets gewijzgde
vorm en wist ook nog te vertellen dat
deze vier regelige liedjes vaak spontaan
tijdens het werk of tijdens het marche
ren gemaakt werden en dat deze spon
tane dichtkunst vaak grote hilariteit en
bijval uitlokte.
Het volgende couplet, waarvan de
vertaling zeer "vrij" gehouden werd
i.v.m. het ondeugende karakter er van,
is een typisch voorbeeld waarom zo'n
marcherende groep soldaten in eens
na het zingen in lachen uitbarstte:
Papa Mati,
Mati di Palöppo
Mama poelang
Poelangnja djoeal pöpo
Vader stierf
en stierf te Palöppo
Moeder ging naar huis
en vatte het oudste beroep weer op
Tenslotte kan nog vermeld worden
dat deze dichtvorm in Indonesië toen -
en ook nu nog - "pantoen" genoemd
wordt, hetgeen men zou kunnen ver
talen met "puntdicht".
Ten tijde dat Pohon-Linde de brief van
de heer Rijke aan boord kreeg, deed er
een vrouwelijke marconist uit Wales
dienst en dit madammeke was nogal
manziek, alhoewel haarsmaak in deze,
twijfels opriep.
Tijdens een barbeque party aan boord
ergens midden op de Pacific, zat zij
weer dermate te lonken, dat er toen
spontaan zo'n pantoen bij mij naar
boven borrelde en slechts de 1e
stuurman Fred van Motman verstond
de tekst en lachte begrijpend. Want
zachtjes zong ik:
Gojang sagé
sagé sa gojang
gojang padané
ini Sparky
soeka banjak boeng
kallo tidoer
minta banjak tjoem
Er was nog één plaatsje vrij en
daar ging oom Chris zitten, zich
voorzichtig vasthoudend aan de
handgreep omdat de bus ai op
trok, maar ook om zijn buurman
aan het raam niet tot enige last
te zijn als hij zich zou neerzetten.
Het was alsof hij een zucht van
opluchting Het toen de operatie
gelukt was.
Zijn boekentas, die hij zo te zien
25 jaar geleden gekocht moest
hebben, hield hij op schoot met
zijn beide handen omklemd.
Een korte rokershoest bracht
zijn rechterhand naar zijn mond
en zijn buurman dichter bij het
raam. Twee haltes verder moest
zijn buurman eruit en toen oom
Chris dat merkte, wilde hij op
staan om hem door te laten.
Maar voordat hij daartoe de kans
kreeg, de bus stond nog niet stil,
werden zijn knieën opzij gemaaid
door de man die zich langs hem
heen had gewrongen. Maar ver
kwam hij niet. Hij werd van
achter in zijn jas gegrepen door
de man wiens boekentas op het
gangpad was gevallen.
Oom Chris zei: "Meneer, als ik
jonger was geweest was ik op
gestaan en had u gebanting, als
u weet wat dat betekent, in ieder
geval had u dan nu veel pijn
gehad. Maar ik ben ai oud en
mag mij niet meer druk maken.
Daarom iaat ik dadelijk los. Wees
blij dat ik ai oud ben
Zonder omkijken verliet de man
snel de bus. Een halte verder
verliet oom Chris het openbaar
vervoer en wandelde naar huis,
kort en snel ademend.
Thuis gekomen ging hij met een
verbeten trek aan tafel zitten,
een hand was tot vuist gebald.
Zijn ogen waren halfgesloten en
keken door het raam maar zagen
de door hem zo gehate neer
vallende regendruppels niet.
RALPH
En alhoewel deze woorden zeer kuis
gesteld waren, laat Pohon-Linde de
vertaling aan ieders verbeelding over
en zal slechts het woord 'sparky"
nader verklaard worden.
De marconist aan boord van koop
vaardij schepen wordt vaak "sparks"
genoemd, een bijnaam waarschijnlijk
afkomstig uit de tijd van de (nu)
ouderwetse vonkenzenders. Het En
gelse woord voor vonk is immers
"sparks". Dit woord "sparks" is ook de
aanspreektitel geworden van de mar
conist en marconisten die klein van
postuur zijn, worden dan ook "sparky"
genoemd. Vandaar!
Kapitein LUCAS LINDEBOOM
alias "Pohon-Linde"
19
