Toen
Village Indonesia
Schilderijen Expositie
bij Moesson
BU DE VOORPLAAT
Het steunen van het I.W.I.
is meewerken aan het
bewaren van onze geschiedenis
Het is niet meer zoals het geweest is. Zoveel niet meer,
allang niet meer. We zeggen regelmatig met spijt "het
is niet meer zoals toen", maar hoe was het dan "toen".
Toen was het gezellig. Toen was iedereen leuker. Toen
kon zoveel en met zoveel enthousiasme. Toen waren we zo
tevreden. ToenToen waren we jong, toen waren we
sterk en toen was er nog zoveel te doen en zoveel mee te
maken. Toen waren ze er nog: opa's, oma's, ooms en
tantes. Nu zijn die allemaal dood of al oud en niet meer
zoals toen. Maar herinneren doen we ons allemaal en als je
dat doet, mis je soms en je zou willen dat het weer was als
toen. "Was Pa er nog maar" denk je op zo'n moment, maar
Pa is er niet meer. Pa rust want Pa heeft zijn tijd gehad. Zi'j'n
tijd. Stel je voor dat hij opeens voor je zou staan. Nee, bang
zou je niet zijn, verbaasd hooguit. Je zou vertellen, honderd
uit en het zou even zijn als toen - of zoals je zou willen dat
toen geweest was - maar dan zou je bijgepraat zijn en het
daglicht van het heden zou de kamer vullen. "Het is niet
meer zoals in jouw tijd" zou je bijna verontschuldigend
zeggen en Pa zou zijn hoofd schudden. Hij hoeft alleen
maar even naar de televisie te kijken. "Ga maar gauw weer"
zou je zeggen "ik red me wel" want je wilt hem deze tijd
niet aandoen.
Ik red me wel. Dit is mijn tijd. Hoeveel er ook veranderd mag
zijn, ik kan het nog redelijk bijhouden en eerlijk gezegd:
ondanks alle gemis wil ik er nog niet uitstappen. De
kinderen moeten later ook een "toen" hebben en er zijn
dingen die ik nog wil en moet doen. Gek, hetverlangen naar
"toen" legt het hiertegen af. Zal wel de levensdrang zijn.
Petrus had ook een levensdrang. Toen hij werd aange
sproken op alles wat hij had gedaan en lief gehad wist hij
opeens van niets. Tot driemaal toe ontkende hij zijn
verleden om te kunnen blijven leven. Toen hij weer voort
mocht gaan huilde hij, want op die manier had hij het niet
gewild. Hij had er zelfs op gezworen. Verdraaid eenzaam
moet Petrus geweest zijn toen hij onzichtbaar voor iedereen
in een hoekje zatte huilen en niets lieverwenste dan dat hij
alles nog één keer over zou mogen doen en dan goed, zoals
hij het zich had voorgenomen. Dagenlang heeft hij zich
opgesloten, bang en zichzelf kwellend. Toen werd hij eruit
getrokken en kreeg die kans: niet om het over te doen -
want alles was gegaan zoals het gaan moest - maar om te
doen wat hij nog doen moest en doen wilde.
Levensdrang. Rot woord eigenlijk, klinkt zo verstikkend.
Misschien is gewoon "leven" beter. Net als het leven op de
voorplaat. De mensen in de graven zijn dood, de kambodja's
zijn kaal. Graven die ooit leeg waren, bomen die ooit
gebloeid hebben. En toch is het leven, want wij kijken
ernaar. Wij zien nu waar "toen" gebleven is: hier, wachtend
op ons en op de dag dat "toen" voor iedereen definitief
"toen" zal zijn geworden en allen aangesproken zullen
worden op wat men "toen" gedaan heeft.
R.B.
Op de voorplaat begraafplaats bij Batu. - Foto Mark Boon.
In Ede is rumoer ontstaan over het
Village Indonesia-project (Moesson
15 maart jl.). We dachten al waar de
protesten nu bleven, want dat die er in
dit land altijd moeten zijn, is bekend.
Het is de "Stichting Milieuwerkgroepen
Ede" die het helemaal niet eens is met
de plannen voor een Indonesisch toe
ristencentrum. De bezwaren betreffen
het ontbreken van inspraak van bur
gers, aantasting van het groene gebied
en te verwachten grote verkeersover
last. De stichting houdt het project
vooralsnog op een 1 april-grap en wil
er alles aan doen om Village Indonesia
in ieder geval op de aangewezen plek
te voorkomen.
Redactie Moesson had door middel
van een interview graag ook meer
achtergrondinformatie willen geven
over Village Indonesia, maar de heer
Tjokrohamiajojo, de initiatiefnemer,
blijkt vooralsnog onvindbaar: het Villa-
ge Indonesia-project is misschien
organisatorisch niet onderbouwd en
vandaar het ontbreken van briefpapier,
kantooradres en telefoonnummer.
Maar we blijven pogen.
Iets anders is de verhouding van Village
Indonesia tot het project Mini Indone
sia op Bronbeek. Blijkens mededelin
gen van de heren Tjokrohamidjojo en
Ruud Boekholt (commandant Bron
beek) tijdens de persconferentie op 2
maart jl. doorkruisen deze projecten
elkaar niet, integendeel. Mini Indonesia
(een initiatief van de heer C. J. Stolk)
moet een educatief-cultureel gebeu
ren worden op non-profit basis, dat op
schaal verschillende facetten van het
eilandenrijk laat zien. Village Indonesia
is een commercieel gebeuren waarbij
alles op ware grootte wordt nagebouwd.
Overigens is de heer Ruud Boekholt
ook adviseur van het Village-project
en kan hij erop toezien dat "zijn"
Bronbeek niet wordt bedreigd.
R.B.
Door het overmaken van minimaal f 10,-- op gironummer 49 22 635
t.n.v. het Indisch Wetenschappelijk Instituut te Den Haag kunt u
donateur worden van het I.W.I. en daarmee steunt u het werken aan
het behoud van Indische cultuurgoederen.
Voor verdere informatie: telefoon 070 - 54 55 00.
w
Van 15 april tot en met 23 april
a.s. zullen de bij Christie's aan
gekochte schilderijen (Eland,
Dezentjé, Hal Wichers, Van der
Does e.a.) te bezichtigen en
ook te koop zijn. Ook werk van
andere Indische kunstenaars o.a.
René Schafer kunt u in Boek
handel Moesson, Prins Maurits-
laan 48A. Den Haag bewonderen
en kopen.
Dagelijks van 09.30-16.00 uur.
Zaterdag van 10.00-15.00 uur.
Wij rekenen op uw belangstel
ling!
2
