vervend I» **1
REEDE VAN SEMARANG EN BERGING GEZONKEN PRAUW
op de reede oproepen om bij hem te
komen om de nodige orders te halen.
Op een dag vroeg de agent van de
KPM in Semarang aan het Prauwen
veer om ledige prauwen ter beschik
king te stellen voor een schip dat de
volgende morgen zou aankomen ter
reede om o.m. een hoeveelheid cement
te lossen. Het ging om zakken cement,
in de bekende papieren zakken verpakt,
die moesten worden gelost. Naar aan
leiding van dit bericht werden zoals
gebruikelijk, de nodige prauwen ge
reserveerd en deze werden bij elkaar
aan één der steigers in de haven
gereed gelegd voor de volgende
morgen.
De sleepboot "Castor" onder kapitein
Soewarno kreeg opdracht om deze
lege prauwen de volgende morgen
naar het betreffende schip van de KPM
te slepen, en prompt om 6 uur in de
morgen, toen het daglicht reeds vol
was na een rose Indische dageraad,
voer hij met de "Castor" en zijn sleep
naar de reede en wachtte daar op de
aankomst van het schip, dat al in de
verte zichtbaar was. Zodra het schip
ten anker was gegaan stond de stuur
man al aan de railing om de nodige
aanwijzingen te geven, waar de prau
wen moesten worden aangelegd.
Nadat alle prauwen waren gemeerd
langszij van het schip, haastte de
sleepboot "Castor" zich weer naar de
haven naar binnen om zijn volgende
opdracht te gaan uitvoeren, h.l. het
ophalen en uitslepen van weer andere
prauwen voor een ander schip dat ook
die dag ter reede zou arriveren. En zo
had elke sleepboot en elke motorboot
een bepaalde taak en opdracht te
vervullen gedurende de hele dag.
De prauwen zijn van hout en stevig
gebouwd, doch door de golvende zee
en de deining slaan zij altijd tegen de
huid van het schip. En wat gebeurde
er? Door de forse stoten tegen het
schip ontstond een lek, waardoor de
prauw water maakte en al spoedig -
reeds voor de helft beladen met
cement - moest worden weggesleept.
Op het sein van het schip "assistentie
gevraagd" haastte Henk zich naar het
schip, nam de bemanning van de
prauw aan boord van zijn eigen bool
en nam de zinkende prauw op sleep
touw. Hij riep direkt per seinvlag de
sleepboten op, en de eerste sleepboot
die aankwam maakte aan de prauw
vast en nam de sleep over. Henk gaf
daarbij de opdracht om de prauw niet
in de richting van de haven te slepen
maar in westelijke richting te gaan van
de pier, naar het strand. Na enkele
honderden meters slepen zonk de
prauw echter als een "cementen bak"
naar de bodem van de zee in 10 meter
diepte.
Semarang, gezien vanuit het uiteinde van de pier.
Door Victoria Kaulbach naar gegevens van Henk van Eek
De reede van Semarang is wijds en groot en ligt tegenover Tjandi, dat mooie stuk
van Semarang, dat heuvelachtig is en vol geboomte, fraaie huizen, die daar de
koele zeewind vangen in tuinen, waar de tjemara-bomen zachtjes ruisen in de
wind. In deze omgeving - in Semarang - had Henk een functie aanvaard als reede-
employé bij het Semarangse Stoomboot- en Prauwenveer, kortweg genoemd
het "Prauwenveer". Dit bedrijf regelde het vervoer te water van vracht en
passagiers in de haven en op de reede, en Henk was daarbij de verantwoordelijke
coördinator. Voor de te verwachten schepen moet de afscheeplading op tijd
gereed liggen in de prauwen, terwijl lege prauwen beschikbaar dienen te zijn
voor schepen, die lading voor Semarang aanvoeren.
Op de reede liggen altijd veel schepen
van alle nationaliteiten: uit Engeland,
Amerika, Japan, China, Duitsland enz.
en uit alle werelddelen afkomstig, die
geladen en gelost moeten worden.
Het is er een gekrioel van kleine
motorboten en grote sleepboten, die
puffend over de golvende zee van het
éne schip naar het andere varen.
Als driftige koeriers te water spoeden
zij zich van het schip naar de wal en
omgekeerd.
Het kantoor van het Prauwenveer ligt
aan de zeekant van de haven en heeft
een magnifiek uitzicht op de hele
reede. De uitkijktoren van het bedrijf
staat op de punt van de haven. De
"uitkijk" is altijd bemand door één of
meer mensen, die het gejakker, geloei
en de eventuele seinen van de sleep
boten en schepen in de gaten houden.
Wordt er een vlag gehesen of een sein,
dan rapporteert hij dat stante pede per
telefoon aan het kantoor van het
Prauwenveer. Zo'n sein kan b.v. be
tekenen "verzoeke met spoed agent
van de maatschappij aan boord" of "er
is een ongeluk gebeurd, zend een
dokter" of "verzoeke reede-employé
aan boord komen".
De reede-employé van het Prauwen
veer is een belangrijk man; hij vaart
steeds rond op de reede met zijn zeer
snelle boot genaamd "Scotty". Hij is
verantwoordelijk voor een goede gang
van zaken op de reede en lost de
eventuele moeilijkheden die er rijzen,
op.
De activiteiten op de reede worden
door hem gecoördineerd en hij houdt
contact met de stuurlieden aan boord
der schepen inzake de lossing en de
belading van de prauwen en zorgt voor
een juiste verdeling van de prauw
ruimte. Door middel van een vlagge-
sein op zijn boot kan hij de sleepboten
6
