TUNAS Trade, Tours Travel International B.V. De kleinzoon van de weduwe Van Nelle, de heer van der Leeuw, werd naar Indië gezonden om dit te onder zoeken. Mijn Opa gaf opdracht aan zijn Chinese vrienden om de shag tot in de kleinste uithoeken te distribueren. Toen op een maandag mijn Opa door de heer van der Leeuw in een open Buick werd afgehaald, heeft hij de heer van der Leeuw naar de meest afgelegen desa's gedirigeerd en werden lopend in werkdagen van 10 uur de kleinste warongs en stalletjes bezocht. Dat deze Totok na een week onder de tropische zon bijna bezweek, maar overtuigd was dat mijn Opa niet frau deerde, omdat overal de shag te koop was, behoeft weinig betoog. De heer van der Leeuw liet alle agenten van de gehele archipel naar Soerabaja ont bieden. Nadat alle agenten waren aange komen, werd hun te verstaan gegeven om maar in de leer te gaan bij mijn Opa, omdat hij de enige was die wist wat verkopen was. Door zijn grote integriteit vertrouwden de Chinezen en Arabieren hem blinde lings. Hij werd dan ook door hen als vertrouwensman beschouwd. Alle geschillen tussen hen en de grote Nederlandse Handelsbedrijven liepen dan ook via mijn Opa. Intussen was hij opgeklommen tot Hoofd van de afdeling Inkoop en Ver koop van Intenatio. Ondanks zijn be reikte positie is hij nooit vergeten uit welke bittere armoede hij kwam. Hij is zijn hele leven daadwerkelijk bezig geweest de minder bedeelden te hel pen, met name de Javaanse bevolking heeft hij op verschillende wijze kunnen helpen met raad en daad. Hierbij vol ledig gesteund door mijn Oma. Zo werden hele families vaak onthaald op eten. De liefde voor paarden en vogels, welke hij in zijn jeugd in Tuban van de Javanen had geleerd, heeft in zijn leven niet alleen een belangrijke rol gespeeld maar ook een groot respect voor de Javaanse cultuur teweeg ge bracht. Hij kende alle Javaanse be namingen en werd door de Javaanse bevolking als kenner beschouwd. Ook zijn kennis van de perkoetoet wekte veel bewondering. Vele zondagen wer den op het achtererf van Tegalsari de z.g. perkoetoet-wedstrijden gehou den. Hij zat dan met zijn vrienden Römer, Pinchetti, Marcella en Dutrieux uren te luisteren naar de perkoetoets, die op gantangs waren geplaatst. Hij bezat er enkele honder den en reisde soms diep Oost-Java in als hij de tip had gekregen dat er een perkoetoet van uitzonderlijke kwaliteit te koop was. Op een gegeven moment rond 1917 lag zijn toekomstige schoonzoon over hoop met zijn familie over een erfenis kwestie. Er kwam een rechtzaak van en mijn Opa nam het op tegen een advocaat, een zekere Mr. van West. Hij wist, ondanks zijn vier jaar lagere school, het glansrijk te winnen en met dit geld werd door zijn schoonzoon de bekende Apotheek "DESA" gekocht, gevestigd op de Aloon Aloon Tjontong in Gemblongan te Soerabaja. Door de wijze waarop hij zowel in de zakelijke als privé sfeer de zaken afhandelde werd hij een bekend figuur in Soera baja. Vooral zijn sobere en integere levenswijze was de grondslag waarop hij in de Huurcommissie van Soerabaja werd opgenomen. Op het moment dat zijn eerste klein dochter, zijn anak mas, naar school ging, werd speciaal voor haar een Overland Whippet aangeschaft. In 1923 waren mijn grootouders 25 jaar getrouwd en toen zij dit feit wilden vieren, werd hun onder leiding van de kapitein Chinees uit Bandjarmasin verboden ook maar een cent hieraan uit te geven. Mijn grootouders moesten een feest geven zo groot als ze maar wilden, alles voor rekening van deze Kapitein Chinees. Nog jaren later werd er over dit feest in Soerabaja gesproken. Op zestigjarige leeftijd ging mijn Opa met pensioen en het duurde niet lang of de heren van Oostindiën en van Westering, vertegenwoordigers van de firma Blom Et van der Aa, de grote assuradeuren van Soerabaja in die tijd, benaderden hem voor het Verzekerings agentschap. Met de heer van Westering ging mijn Opa op reis de Oosthoek in, waar zijn grote Chinese relaties zaten. Binnen afzienbare tijd sloot mijn Opa voor tonnen af, daar al zijn Chinese relaties over gingen naar Blom van der Aa. Toen hij er na een jaar mee stopte, omdat het te zwaar voor hem werd, had hij kans gezien om meer dan een miljoen aan verzekeringen af te sluiten! Eén ding hadden mijn grootouders van het leven geleerd. Zij hadden beiden in hun jeugd bittere armoede gekend en leefden in een tijdperk waar de Indische Nederlander met weinig schoolopleiding door het toenmalige koloniale bewind als derde rangs burger werd beschouwd. Hun kinderen zouden de beste schoolopleiding krij gen! Alles hebben zij hiervoor opzij gezet om dit ideaal te bereiken. En dit werd ook bereikt! Al hun kinderen en de kinderen van de vroeg overleden zuster van Oma hebben kunnen stu deren in Nederland. Alles werd zelf bekostigd. Studiebeurzen waren er toen niet. Zo kon mijn vader afstuderen als apotheker in Leiden en promoveren in de natuurkunde en de wiskunde. Later benoemd tot Buitengewoon Lec tor in de Receptuur aan de Universiteit van Indonesië. Zo kon een oom van mij afstuderen als arts. Mijn andere ooms studeerden af op de Hogere Handels school. Nadat hun kinderen waren afgestu deerd en terugkeerden naar Indië, werden de huizen op Tegalsari ge schonken aan die kinderen, die in Soerabaja hun werk vonden. Mijn grootouders betrokken, na het over lijden van hun vriend de heer Maron, zijn villa "Beau Sejour" aan de Punten- weg in Batoe. Hier heeft mijn Opa met al zijn perkoetoets tot zijn dood, net voor de inval van de Jappen gewoond. Na de internering en de Bersiaptijd kwam mijn Oma weer op Tegalsari wonen, waar zij tot haar overlijden in 1956 min of meer de spil was van de familie Parijs. Typerend is dat met haar overlijden daadwerkelijk een tijdperk werd afgesloten. Zo heb ik dit niet alleen gevoeld, maarook vele van mijn familieleden. Zij wilde niet repatriëren, omdat zij vond dat zij een kind was van dat land en gaf de wens te kennen in Huize "Savé" te willen sterven, omdat zij het grootste deel van haar leven in dit huis intens had beleefd. Zelfs het voor bereiden op haar sterven deed zij met stijl en waardigheid maar vooral met een opvallende innerlijke rust, wat op mij een diepe indruk heeft achter gelaten. Nadat wij als laatsten in 1958 repa trieerden heeft mijn vader Dr. Jacob Pieter Parijs geheel in de sfeer van mijn grootouders de huizen in Tegal sari geschonken aan zijn vriend Dr. M. Soetopo en met hem samen van deze huizen een school voor blinde kinderen gemaakt. Tot op de dag van vandaag is hier nog steeds een Blinden Instituut gevestigd. Ik dank mijn zonen, die mij hebben gedwongen antwoord te geven op hun vragen over onze familie. Ik dank de heer D. A. Visker simpelweg voor het schrijven van het boekje "Indische Familie Namen". Immers zonder hen had ik nooit geweten wat een pracht- mensen mijn grootouders zijn geweest. Mijn "Simbah's" Parijs, op wie ik nu trots ben! FRANS PARIJS 385 Beeklaan 2562 AZ DEN HAAG Telex: 34193 tunas nl. Telefoon 070 - 63 92 27 63 89 94 Uw Indonesië en Verre Oosten reis op de maat van uw beurs en wensen gesneden! Agent voor Europa van P.T. TUNAS INDONESIA TOURS TRAVEL Jakarta Kantoren: Medan. Padang, Yogya, Surabaya, Bali, Ujung Pandang, Bandung, Singapore, Honkong, USA. 22

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 1988 | | pagina 22