SFEER
INTERIEUR
TUNAS Trade, Tours Travel International B.V.
385 Beeklaan Telex: 34193 tunas nl.
2562 AZ DEN HAAGTelefoon 070 - 63 92 27 63 89 94
Het klassieke rotan zitje zoals het in de serre stond. De ongemakkelijkste stoelen
die je je denken kunt en als kind kon je er zo in achterover kieperen vanwege de
rechte leuning en de te korte dunne pootjes. Maar romatisch wit en tegen die
weelde van chevelures en varens, een plekje om te kussen en te vereeuwigen.
Maar lekker zitten neeLater werden de rotanstoelen comfortabeler.
Hoe Indisch is mijn huis, weet niet, ik ben Indisch, mijn vrouw is Indisch, mijn
kinderen zijn Indisch. Meer zit er niet in, geloof ik, behalve enkele zaken die
obligaat heten te zijn voor Indische mensen: een sawah'tje, houtsnijwerk,
adoeh, trassi en krontjong. Maar zet al die uiterlijke zaken opzij, dan nog heb je
een Indisch huis. Want de bewoners zijn Indisch. Al! Ook als je geen post, visite
en cadeaus krijgt, ben je jarig.
Uiterlijkheden, voor de meeste men
sen hangt daar veel, zo niet alles van
af. Een tijd geleden was er een film op
teevee over een Indische jongen op
zoek naar zijn wortels. Een van de
eerste shots was dat hij thuis zat
achter zijn bureau. Aan de muur hing
een bord met daarop foto's van Indo
nesië, een pakje kreteksigaretten, een
wayang-fuguur e.d. Gamelan-muziek
op de achtergrond. Och, och wat was
hij Indisch. Hij had nog even getandakt,
aan een angklung gerammeld en een
bapao naar binnen gewerkt, dan kon
hij niet Indischer! Jammer dat men
hem niet liet praten over trouw, op
voeding, geloof, gezag, Holland, lite
ratuur, geschiedenis, criminaliteit en
dergelijke. Dan hadden we kunnen
horen of hij ook meer kon dan een
vermeende identiteit op een bordje
prikken en zo ja, of er in zijn denken
iets Indisch zat.
Wat maakt een huis Indisch? Niet dat
schilderij, niet dat beeldje, niet de rijst,
maar de bewoner(s). Draai het maar
om: gooi een huis vol met palmen,
bergen, sawahs, beelden, maskers,
luchtjes, rotan, batik, botols, en zet tot
slot in het midden van alles een blo
zende Waddinxvener. Ik weet het niet,
voor mij is het dan geen Indisch huis.
Want het belangrijkste zal ontbreken:
het gebaar, dat ene woord, dat zwij
gend begrijpen, het Indische.
Ja, maar wat dan toch is dat Indische?
Dat Indische dat het ene huis wel en
het andere niét een Indisch huis maakt.
De sfeer! Gewoon de sfeer. En dat is
iets dat uit het binnenste van mensen
voortkomt, niet uit dingen. Zeker, je
kunt een "sfeertje" kweken, maar dat
is als een kaars die na een paar uur is
opgebrand waarna je weer gewoon
gaat doen. En zou je dat "sfeertje"
toch in stand willen houden dan wordt
je een karikatuur. Maar SFEER is een
eerlijke uitstraling die niets en niemand
kan oproepen. Het is er gewoon en het
kan lang, heel lang blijven. In die sfeer
past een sawah-schilderij, een beeldje
enz., want het doet er geen afbreuk
aan, integendeel. Maar noodzakelijk
zijn die uiterlijkheden niet, net zoals je
niet in de zon hoeft te zitten om van de
warmte te genieten.
R.B.
Helaas heb ik geen Indisch meubilair
meer, wel nog enkele kleinere dingen,
w.o. een boeloe-boeloe (plumeau), 1
Balinese gong, 1 Balinese wandver
siering van moeder en kind, uit prachtig
zwart hout vervaardigd. Al deze voor
werpen hebben enorme gevoelswaarde
voor mij, juist omdat ik bepaald "be
rooid" uit Indonesië kwam, slechts
met een bundeltje kleding en mijn 4
kinderen.
Sommige dingen kreeg ik nadat mijn
moeder overleed, o.a. mooie kebaja's
en sarongs, kleden en kleedjes, die ik
met bijzondere liefde koester en res
pecteer. Het is een deel van ons
verleden, dat nog tastbaar is. De inner
lijke herinneringen blijven voorgoed in
het geheugen gegrift.
Als Indische blijk ik niet goed te
ontkomen aan een zekere spreekstijl.
Lijzig? Zelf hoor ik het niet en vind, dat
ik normaal Nederlands en Engels
spreek. Maar nadat ik een telefoon
gesprek van een antwoordapparaat
terugdraaide, verbaasde ik me over
mijn eigen stemgeluid. Toch een
accent. Mijn man zegt, dat ik nog
meermalen "nja" zeg i.p.v. "ja".
Aangezien ik hier in Ierland slechts één
Indische dame van aanzien ken, heb ik
eigenlijk helemaal geen vergelijkings
materiaal v.w.b. Indische karakteris
tieken. Maar menige bezoeker, familie
en kennissen van onze vrienden,
merken al snel, dat ik geen échte
Nederlandse ben. Men is dan vaak te
bescheiden of voorzichtig om vragen
testellen. Maarzodra de Indonesische
voorwerpen bekeken worden, stelt
men vragen.
Wat ik niet doe is met de hand eten,
hoewel ik het nog heel goed kan. Wel
goede vrienden of kennissen eten
aanbieden, zelfs als het nog bereid
moet worden.
"Sudah laat maar". Een typische In
dische uitdruking, die mij een bijnaam
gaf. Deze uitdrukking gebruik ik niet
meer dan alleen onder Indo's. Als
ondernemingskind vond ik het zo fijn,
dat ik een heel oud echtpaar kende dat
een boerderij had aan de IJssel. Zo
vaak als we er kwamen, nam ik iets
lekkers voor ze mee. Iedere keer wil
den ze wat terug doen en dan zei ik
"Laat maar Opa, dat hoeft echt niet".
En na een paar keer, begroette hij me
met "Daar komt juffrouw 'laat maar'
weer".
Mevr. L. A. Rouwhof
Ierland.
Uw Indonesië en Verre Oosten reis op de maat van uw beurs en
wensen gesneden!
Agent voor Europa van P.T. TUNAS INDONESIA TOURS TRAVEL Jakarta
Kantoren: Medan, Padang, Yogya, Surabaya, Bali, Ujung Pandang, Bandung, Singapore,
Honkong, USA.
8
