zou u
GESLAAGD ZUN
Zoals bekend is het afgelopen schooljaar voor het voort
gezet onderwijs afgesloten met o.m. een schriftelijk eind
examen over de geschiedenis van Nederlands-lndië. Hier
onder laten wij de vragen volgen, die zijn voorgelegd aan de
eindexamenkandidaten van HAVO en VHBO. De juiste
antwoorden (dan wel datgene wat in de antwoorden tot
uiting moest komen) staan vermeld op blz. 26. Aardig om
dit examen (zonder spieken) ook te maken en te zien of u
ook geslaagd zou zijn.
A. DE ECONOMISCHE CRISIS EN DE GEVOLGEN
ERVAN VOOR NEDERLANDS-INDIË
In de crisisjaren ontstond er een meningsverschil over de
zogenaamde 'Indische begroting' tussen Colijn en Gouver
neur-Generaal de Jonge.
Uw brief zelf geeft niet veel aanleiding tot opmerkingen.
Alleen één passus geeft mij nog iets in de pen. Het zijn de
woorden: "Afbraak is zelfmoord en daartoe kunnen we nog
altijd overgaan". Deze gedachte is m.i. veel te optimistisch.
Ik zou zeggen: "Abraak nu is zelfbehoud".
bron: brief van 17 sept. 1933 van H. Colijn aan Jhr. 6. C. de
Jonge in: G. Puchinger, Colijn, momenten uit zijn leven;
Kampen z.j., pag. 1 70.
Colijn was ten tijde van het schrijven van de brief
niet alleen minister-president, maar hij had ook
nog een andere functie binnen de regering.
1 Welke functie was dat?
De brief is gericht aan de Gouverneur-Generaal.
2 Noem twee taken van de Gouverneur-Generaal.
3 Welk orgaan had de bevoegdheid de 'Indische
begroting' vast te stellen?
4 Leg uit wat Colijn bedoelt met de uitspraak
"Afbraak nu is zelfbehoud".
5 Geef een argument waarom De Jonge afbraak
zelfmoord genoemd zal hebben.
Twee sectoren van de Nederlands-Indische
economie, de cultures en de grondstoffen-
industrie, bleken zeer heftig te reageren op de
economische wereldcrisis van de jaren dertig.
6 Hoe kwam het dat deze twee sectoren meercrisis-
gevoelig waren dan de andere sectoren van de
Nederlands-Indische economie?
Na ongeveer halverwege 1940 voerde Japan de
economische druk op Nederlands-lndië op.
7 Waarom juist toen? Geef hiervoor één reden.
8 Op welke wijze reageerde de Indische regering
op deze toename van de Japanse druk?
B. DE JAPANSE BEZETTING EN HET NATIONALISME
IN NEDERLANDS-INDIË
9
12
Geef een verklaring voor het feit, dat Indonesische
nationalisten de Japanners direkt na hun komst
met een zekere sympathie tegemoet traden.
Geef een verklaring voor het feit, dat de
Indonesische nationalisten de Japanners direkt
na hun komst met een zeker wantrouwen
tegemoet traden.
11 Waarom bracht de Japanse bezetting voor de
inheemse bevolking van Nederlands-lndië geen
wezenlijke verandering in de feitelijke politieke
situatie?
12 Geef twee voorbeelden waaruit blijkt, dat een
groot deel van de nationalistische leiders bereid
bleek te zijn tot samenwerking met de Japanners,
kort nadat Nederlands-lndië door Japan bezet was.
In de loop van de Japanse bezetting nam de
ontevredenheid onder de nationalisten over
Japan sterk toe.
13 Welke maatregel troffen de Japanners in 1 943 om
deze ontevredenheid weg te nemen?
Vergelijk de invloed van de Indonesische
nationalisten op het bestuur na de in vraag 13
bedoelde Japanse maatregel met de situatie van
de inheemse bevolking onder het Nederlandse
bestuur voor de oorlog.
14 In welke situatie was die invloed het grootst?
De Japanse bezetting van Nederlands-lndië
betekende een scheiding tussen verleden en
toekomst voor de bevolking van Nederlands-lndië.
15 Leg uit waarom van een scheidig gesproken
kan worden.
C. DE COMMISSIE-GENERAAL
C1 Prent van Jordaan in: De Groene Amsterdammer,
24 augustus 1946.
Maar toen de heren op Java waren geland en hun delicate
taak gingen vervullen, bleek al spoedig, dat ze op de
hoofdzaak, de terugkeer van de republiek onder de souve-
reiniteit van het Koninkrijk, moeilijkheden kregen. In plaats
van voet bij stuk te houden machtigde de Stuw-minister, de
heer Jonkman, thans de heren om bij wijze van onverbin
dend plan dan maar te zien wat men bereiken kon.
bron: P. S. Gerbrandy, De scheuring van het rijk. Het drama
van de Indonesische crisis; Kampen 1951, pag. 167.
14
