Planten uit de Tropen
EUCALYPTUS
Spookboom - Pohon Kaju Poetih - Gomboom - Koortsboom
Familie: mirtaceae mirteachtigen.
drank, neusdruppels, hoestbonbons
enz.
Eucalyptusbomen behoren tot de
hoogste bomen van de wereld. Er zijn,
hoe ongelooflijk het lijkt, wel soorten
die 160 meter hoog worden, b.v. de
Eucalyptus regnans uit Australië. Aus
tralische parkieten, net zo groen als
het blad, hakken gaten in de stam om
er in te nestelen. Koala's of buidelberen
leven in Eucalyptusbomen; de bladeren
zijn hun enig voedsel. Ze gaan alleen
naar andere eucalyptusbomen als ze
de boom helemaal hebben kaalgevre
ten. Heel jonge dieren drinken niet
alleen moedermelk maar eten uit de
anus van de moeder de halfverteerde
bladeren op.
Er zijn struiken (drie tot tien meter) en
boomsoorten. Aan de schors zijn de
soorten goed te herkennen Van de
bloedhoutsoorten is de bast schubbig
en het hout roodachtig. IJzerhoutsoor-
ten hebben een harde gegroefde bast
die later zwart wordt. Van velen laat de
bast los in lange repen of stroken. De
oorspronkelijke bewoners van Austra
lië de "Aborigines" gebruiken de schors
die ze tot poeder verwerken en er verf
van maken om hun lichaam ermee te
versieren en voor rotsbeschilderingen.
Oude bomen krijgen door hun zilver
witachtige stammen een spookachtig
uiterlijk; daarvandaan de naam spook-
boom. Koortsboom heet ze omdat ze
veel wordt aangeplant in moerassige
gebieden, o.a. in Kalimantan (Borneo).
De Eucalyptus waar 500 soorten van bestaan is niet de echte Pohon Kaju Putih.
De echte Pohon Kaju Putih is een kleine boom die op Sulawesi (Celebes) en de
Molukken voorkomt. Ze behoort wel tot dezelfde familie, de mirteachtigen. Haar
naam is Melaleuca leucadendron of Gelam. Hierover zal ik een andere keer
schrijven.
De altijd groene Eucalyptus groeide
vroeger alleen in Australië, nu in alle
sub- en tropische gebieden. In landen
langs de middellandse zee zijn ze
populair als sier- en produktieboom.
Zelfs in Zuid Engeland groeit de Euca
lyptus. Op het Dieng plateau, een
vulkanische hoogvlakte tussen Batu-
raden en Yogyakarta (Java) treft men
de Eucalyptus globulus aan die zeer
rijk is aan etherische oliën.
In Nederland overleeft ze geen strenge
winters. Mijn boom heeft het de afge
lopen zachte winter wel overleefd en
meet nu drie meter. Verleden jaar
zomer als klein plantje van 30 centi
meter gekocht heb ik haar op een
zonnig en beschut plaatsje in de tuin
geplant. Ze draagt nu reeds twee
soorten bladeren, onder kleine ronde
en aan de top lancetvormige. Mijn vo
rige boom is drie jaar geworden en
kwam al tot de tweede verdieping;
helaas was de strenge winter van
enkele jaren geleden de schuld dat ze
het loodje legde.
De Eucalyptus is geliefd als park- en
laanboom en wordt ook geplant om
haar duurzaam hout, o.a. voorde cellu-
lose-industrie. Het hout van de kern is
taai en rot niet in het water. Voorts
geplant om de etherische oliën: de
minjak kajuputih. De olie wordt ver
werkt in de farmaceutische industrie
o.a. voor zeep, parfum en
cosmetica. Voor medi
sche doeleinden zoals
obat matjan, balsem
gosok, dam-
po, hoest-
