SOIOOtlVERVffllü
When day is done
KRONTJONG ASLI
31 J DE VOORPLAAT (Foto: H. van Lawick van Pabst)
"SCHOON VER VAN U"
door RALPH BOEKHOLT
"En wie eenmaal tot dit weten is gekomen.
Kent geduid in leed zijn menselijke plicht.
Als hij nog verlangt om van geluk
te dromen,
Gaat hij heen tot waar de wijde
waatren stromen,
Naar het eenzaam sterven van 't
ontzaglijk licht.
Als de zon sterft, in de dood der
hoge gloeden.
Leert hij sterk en groot te wezen
zonder loon;
Roerloos uitziend over spiegelende
vloeden.
Voelt hij stil het were/dhart in zich
verbloeden.
En berustend prijst hij 't zware leven
schoon.
(uit: Inkeer van P. N. van Eyck, 1 887-1 954)
Je ziet het gebeuren in je familie, je maakt
het mee bij Moesson, je merkt het op
reünies, je hoort erover praten: de oude
garde sterft uit. De o zo vertrouwde,
bekende kring wordt kleiner en kleiner.
Neen, het is geen opkomende tristesse
die ik hier van me afschrijf, en ook is het
geen overdreven sentimentaliteit die ik
tracht op te wekken. It's just getting time
to say goodbye, net zoals je iemand de
hand drukt maar net iets langer dan al die
vorige keren. Omdat je weet, omdat je
voelt.
Het is in stilte, het is met respect, het is in
ontroering, het is in leegte dat je in het
stervende licht mannen en vrouwen aan
land zie komen omdat hun arbeid is
gedaan. Zou dat niet gebeuren, dan zou
den zij worden "de treurige nalatenschap
van een voorbijgesnelde tijd, omgeven
door een nieuw geslacht, welks aandoe
ningen zij niet hadden gedeeld, welks
streven zij niet hadden begrepen", zoals
Marcellus Emants dat ooit schreef.
Maar zijn de ouden dan treurige wezens.
Zijn zij niet in staat "mee te gaan" met de
tijd. Geenzins, maar dat maakt hen niet
onsterfelijk. Zij zijn de mensen van hun
tijd, een tijd die verstrijkt.
"Wie in den vreemde langs de dood
moest gaan
weet pas de dingen die men moet
gedenken:
een hollands huis, een vrouw om thee
te schenken.
Een jongen zegt goenacht tegen de
maan.
Aldus dichtte de "totok" Willem Brandt
over de tocht langs een gevaarlijk kust
moeras. Dood en gedenken. De dichter
dacht toen niet aan sawah en melati. In die
uren lijkende minuten zag hij een knus
huisje in Nederland waar hij gezellig
praatte met zijn vrouwterwijl zijn kind, dat
hij net een nachtzoen had gegeven, boven
nog even uit het raampje kijkt en zich
veilig weet. Nimmer, zo is zijn angst, zou
hij dat voor hem diepste geluk nog ooit
beleven. Hij die langs de dood moet gaan,
in den vreemde.
Wat houdt hen bezig die nü aan het water
staan, wat is het dat zij gedenken. En wat
gaat er om in hun kinderen die allang niet
meer "goenacht" zeggen tegen de maan,
maar met volwassen vreugden en zorgen
slapen gaan. "Slaapje nog niet Pip" vraag
ik vaak aan mijn oudste (9) als ik tegen
negenen ga kijken of iedereen nog onder
de deken ligt. Hij sluitdan gauwzijn ogen,
maar ik weet dat hij tot dan heeft liggen
denken en luisteren naar alle huisgeluiden
en naar stemmen beneden.
De wereld van de ouden, mijn wereld,
zijn wereld. Eén leven. En een deel daarvan
zie je je ontglippen, verdwijnen. Alles
schuift op. Nu is het mijn beurt om oud te
worden en zijn tijd breekt aan.
"Pap" zei Pip laatst ietwat ontzet "je hebt
hier een paar grijze haren" en hij legde zijn
vinger op mijn slaap. "Pappa wordt al oud
schat" antwoordde ik. "Nee" riep hij ge
schrokken "nee pap, je moet niet oud
worden". Ik heb hem toen gerustgesteld.
Waarom zou zijn levensvreugde over
schaduwd moeten worden met de weten
schap dat leven ook afscheid nemen is.
Afscheid van dierbaren. Hij zal er vanzelf
achterkomen.
R.B.
Eind april a.s. komt bij Moesson een release op muziekcassette uit van oude krontjong-
muziek. Voor de liefhebbers (hoeveel nog?) zal dat goed nieuws zijn en voor degenen
die willen weten wat zij zich bij krontjong voor moeten stellen, zal de cassette een puur
antwoord geven.
Op de band staan de volgende nummers:
Kant A
Kant B
Maannacht in Soerabaia
(A)
Sereh Wangi
(A)
Sekuntum Bunga Ku
(B)
Krontjong Nachtsirene
(F)
Air Laut
(C)
Krontjong Penawar Duka
(C)
Stamboel Doea
(D)
Nina Bobo
(A)
Bintang Betawi
(A)
Mata Hari
(E)
Oud Indisch Lied
(E)
Stamboel Ombak Laut
(F)
Krontjong Brantas
(F)
Hamba Menjanji
(B)
Krontjong Moritsko
(C)
Koleh Koleh
(A)
A Krontjongband Indische Club Amsterdam
B Krontjongensemble Sinar Surya
C Orkes krontjong Irama Kesuma
D Krontjongorkest De Nachtsirenen
E Belloni met zang van twee Indische meisjes
F Krontjongorkest Lief Java
De cassette zal f 1 9,50 kosten en verkrijgbaar zijn in BoekhandelAToko Moesson.
RALPH BOEKHOLT
Bundeling van de beste cursiefjes
die hij schreef voor Moesson. Scherp
waargenomen "doorkijkjes" uit het
leven van Indische mensen in Neder
land.
Humoristisch, weemoedig, soms
meedogenloos waar.
Prijs f 17,50 porto f 2,50
BOEKHANDEL MOESSON
2
