Planten uit de Tropen
CROSSANDRA
Rosientje
Familie: Acanthaceae - Acanthusachtigen
Dit lage onopvallende heestertje, afkomstig uit India, komt in alle tropische
gebieden voor. Er zijn 50 verschillende soorten gekweekt. Het altijd groene
kruidachtige plantje stelt weinig eisen en is in Indonesië een populaire tuin- en
parkplant. Ze wordt ongeveer een halve meter hoog.
De zes centimeter lange glimmende
bladeren die in een punt eindigen zijn
leerachtig en donkergroen. De bladeren
staan kruisgewijs tegenover elkaar.
Aan de top van de stengels komen de
lange groene bloemaren te voorschijn.
De vijflobbige bloemkronen zitten dicht
opeen en komen uit de schubachtige
schutbladen.
De bloemen zijn scheef en trompet-
vormig, hebben een lange buis en bezit
ten vier meeldraden. De vijf centimeter
lange bloemen variëren in kleur van
zalmrose tot oranje geel en rood. Ze
bloeien maandenlang en steken mooi af
tegen het donkere blad.
Het vruchtbeginsel groeit uit tot een
doosvrucht waarin de kleine donkere
zaden zitten. De zaden zijn vaak be
haard en kunnen bij vochtig weer kleve
rig worden.
De Crossandra heeft geen medicinale
eigenschappen maar familie van de
Crossandra (Acanthussoorten, in Indo
nesië Tjeplikanachtigen genoemd) heeft
dat wel bijv. de Sambiloto (Andrographis
Paniculata) een wilde plant uit de
tropen.
In China wordt deze plant speciaal ge
kweekt om zijn genezende krachten. De
gehele plant wordt gekookt en inwendig
gebruikt tegen koorts, buikpijn, dysen-
trie en tyfus. Uitwendig wordt een af
treksel van de bladeren bij zweren,
brandwonden en giftige slangenbeten
gebruikt.
De Crossandra is al een eeuw geleden
naar Europa gebracht maar is pas de
laatste tijd echt bekend. Als kamerplant
niet gemakkelijk en na de bloei vaak
weggegooid omdat ze lelijk is geworden.
Toch moet het lukken bij de juiste
verzorging jaren plezier te hebben van
de plant. Het is vanzelfsprekend dat
deze tropische plant van vochtige
warmte houdt. Geef haar een vaste
plaats voor een licht venster waar ze in
de zomer tegen felle zon moet worden
beschermd, anders krijgt ze gele blade
ren. In de zomer mag de temperatuur
niet onder de 18 graden C dalen. De
lucht rondom de plant moet vochtig
zijn. Dit kan men bereiken door de pot in
een brede lage bak te plaatsen, gevuld
met water. Het water mag niet in de pot
komen. Iedere dag lauw, liefst regen
water geven. De wortels verdragen
geen koud water en gaan rotten of er
Crossandra als kamerplant.
10
treedt schimmel op. Om de twee weken
mest geven. Sproeien mag ook, maar
wees voorzichtig; de bloemen en knop
pen verdragen het niet en gaan smeu
len. Men kan het beter achterwege
laten.
De Crossandra bloeit van april tot okto
ber. Na de bloei mag ze koeler staan
maar niet beneden de 1 2 graden C. Nu
alleen water geven als de grond licht
van kleur is en niet meer bemesten. De
plant heeft gedurende de wintermaan
den rust nodig. Wel blijven zorgen voor
een vochtige omgeving; droge lucht en
tocht kan ze absoluut niet verdragen.
In het vroege voorjaar, eind februari,
verpotten wij de plant in verse bloemen-
aarde; vergeet niet potscherven op de
bodem van de pot te leggen voor een
goede drainage. Vóórdat de bloem
knoppen verschijnen kunnen wij de
plant snoeien.
De afgeknipte takjes zijn geschikt om
gestekt te worden. Stekjes van 7 tot 10
cm zijn het meest geschikt. Behandel
de stekjes eerst met groeistof en plant
ze in een pot gevuld met turfmolm
gemengd met scherp zand. De pot
grond matig vochtig houden. Zet de
potjes op een warme ondergrond bijv.
op de centrale verwarming of boven de
warme schoorsteenmantel bij een tem
peratuur van 25 graden C. Dek de
stekjes af met plastic folie of een glas-
plaat.Na een dag of tien hebben de
stekjes worteltjes gekregen en worden
ze afgehard, d.w.z. het plastic gaat eraf
en de temperatuur mag nu 1 8 tot 20
graden C. zijn. Na drie maanden kunnen
de jonge planten al gaan bloeien.
De Crossandra Wallhed die in Zweden
gekweekt is wordt het meest aange
boden; deze soort is makkelijker te
verzorgen. Het is een forsere plant met
steenrode bloemen.
NETTY SELDER
Crossandra bloemtros.
