3
Denk aan uw landgenoten
in Indonesië voor wie het
leven een grote zorg is.
GIRO 308
Oud-G.G. Jhr. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer. als altijd vol belangstelling voor
Indische zaken, in gesprek met de voorzitter van de V.I.N.. de heer A. de Rozario
(midden) en burgemeester A. Bogaardt van Rijswijk (rechts). De foto werd genomen op
de herdenkingsbijeenkomst ter gelegenheid van het feit, dat het I.E.V. 50 jaar geleden
werd opgericht, 1 november 1969.
bevolking meer dan ooit was geboden,
toonde ook het IEV in woord en daad
haar verbondenheid met de regering.
De Japanse bezetting van Ned.-lndië
deed een groot deel van de resultaten
van het werk van het IEV teniet.
Ondanks de verwarde en moeilijke poli
tieke toestand in de jaren na de oorlog
toog het hoofdbestuur weer aan de
arbeid voor de wederopbouw van het
Verbond.
Het inzicht, dat door de naoorlogse
ontwikkelingen er een geheel nieuwe
verhouding tussen Nederland en de
overzeese gebiedsdelen zou ontstaan,
leidde er toe dat het hoofdbestuur van
het Verbond in aug. 1 946 bij overgrote
meerderheid besloot tot een heroriën
tatie. In een principeverklaring werd de
bereidheid uitgesproken, de Indo aan te
bevelen "een open oog te hebben voor
de onvermijdelijk komende hervormin
gen en veranderingen in het staats
bestel en binnen de gemeenschap zelf".
In verschillende deelstaatparlementen
van de in opbouw zijnde federale staat
namen vertegenwoordigers van het IEV
zitting.
Op verschillende conferenties, die voor
af gingen aan de souvereiniteitsover-
dracht, zoals die van Pangkal Pinang
(waar Ir. Wermuth aan Dr. van Mook het
voorstel deed Nieuw-Guinea tot stam
land voor de Indo-Europeanen te maken)
en ook op de Ronde Tafel Conferentie in
Den Haag, was de Indo-Europese groep
vertegenwoordigd, zonder echter veel
invloed te kunnen uitoefenen op de
ontwikkelingen. In de benarde situatie,
waarin de Indo-Europese bevolkings
groep dreigde te komen, bepleitten en
kele voormannen van het IEV de aanvaar
ding van het Indonesisch staatsburger
schap, in de veronderstelling dat deze
koers een acceptabele positie van de
Indische bevolkingsgroep in het onaf
hankelijk geworden Indonesië zou
waarborgen.
Anderen, die hier geen heil in zagen,
verzetten zich tegen deze gedachte. Ir.
Wermuth, die wegens ziekte in 1949
naar Nederland was vertrokken werd
opgevolgd door de heer R. E. Weiss die
de laatste voorzitter van het Verbond
zou zijn. Na de overdracht van de sou-
vereiniteit in 1949 zette het I.E.V. zich
om in het Indo Eenheids Verbond (in
het Indonesisch: GIKI, Gabungan Indo
untuk Kesatuan Indonesia), een vereni
ging van Indonesische staatsburgers
van Europese afkomst (warga negara's).
Dit historisch besluit werd genomen in
een tijdens de Paasdagen van 1951
gehouden vergadering in hettoenmalig
clubgebouw op Simpang in Soerabaia.
De afdeling Nederland van het IEV, die
zich niet had kunnen verenigen met
deze gang van zaken, zette zich om in
de nog steeds bestaande Vereniging
van Indische Nederlanders (V.I.N.).
Daarmee was een belangrijke episode
van de historie van de Indische Neder
landers, die van het Indo-Europees
Verbond, afgesloten.
Concluderend kan men vaststellen, dat
het optreden van het I.E.V. van invloed
geweest is en een stimulerende wer
king had op de ontwikkeling van het
gehele maatschappelijk leven in het
toenmalige Ned.-lndië. Zo kwam mede
door de steun van het I.E.V. in 1 920 de
Technische Hogeschool in Bandoeng
tot stand, in Batavia in 1 924 de Rechts
hogeschool, en in 1 925 de Medische
Hogeschool eveneens in Batavia. In
betrekkelijke korte tijd, nog geen kwart
eeuw, had door de inspanningen van
het Verbond de emancipatie van de
Indo-Europeaan voor een groot deel zijn
beslag gekregen.
In de tegenwoordige tijd ziet men helaas
maar al te vaak waardevolle Indische
initiatieven stagneren ten gevolge onder
meer van gebrek aan inzicht, onderling
wantrouwen en onwil tot samenwerking
met anderen, waardoor nodeloos kost
bare tijd en energie verloren gaat. Zou
het geen goede gedachte geweest zijn,
als de verschillende Indische organisa
ties de 70-jarige herdenking hadden
aangegrepen, om een nieuwe eensge
zindheid te manifesteren? Het vele, dat
door het doorzettingsvermogen en
energie van de leiders van het Verbond
werd bereikt, moge de hedendaagse
Indische bevolkingsgroep voor ogen
blijven staan.
Literatuur:
Bij de dood van een leider, Ir. Wermuth -
door Tjalie Robinson, Tong-Tong 3e
jaarg. no. 18,1 3 juli 1 91 9: de Indische
reus, het I.E.V. - doorT.R., Tong-Tong
8e jaarg. no. 1 5.
Dick de Hoog - door Ir. F. Dessauvagie,
Tong-Tong 8e jaarg. no. 1 7
Brief van F. H. de Hoog, uit verzameling
van bijdragen aangeboden aan Dr. Meijer
Ranneft bij zijn vertrek uit Batavia -
Tong-Tong 8e jaarg. no. 1 8
Vrouwen en het I.E.V. - door Lilian
Ducelle, Tong-Tong 8e jaarg. no. 1 8.
I.E.V.V.O.-Huishoudschool door Lin
Scholte, Tong-Tong 8e jaarg. no. 1 8
Herdenkingsuitgave van het 45-jarig
bestaan van het voormalige I.E.V.,
1919-1964, samengesteld door het
Indisch Tijdschrift Tong-Tong met
medewerking van de Vereniging van
Indische Nederlanders
Het Indo-Europees Verbond - een studie
doorCh. M. F.Verkuylen, Moesson 30e
jaarg. no. 12, 13, 14, 15, 16
Het Indo-Europees Verbond en de Ned.-
Indische samenleving van voor 1 942 -
door E. Ilcken, Moesson 31e jaarg. no.
1.
STICHTING
HULP
AAN
LANDGENOTEN
INDONESIË
Stichting Nassau Zuilenstraat 9
HALIIM 2596 CA DEN HAAG
Tel. 070 - 24 54 67
24
