BRIEVEN a
OVER
O
Opzegging
Koen Hoa
Moesson
KITTY ELBERS
De overdracht aan de kastelein C.F.
Holst had plaats gelijktijdig op 24 janu
ari 1 787, ofschoon het Herenlogement
reeds in maart 1 786 naar de Kali Besar
verhuisde.
Mevrouw de weduwe van der Parra, die
het huis nog bij haar leven had moeten
ontruimen, kwam reeds in de loop van
dat jaar 1 787 te overlijden. Oude bo
men plant men niet gemakkelijk over.
Gedurende 22 jaar, van 1 786 tot 1 808
zouden de beide verenigde huizen als
hotel dienst doen.
Behalve voor het huisvesten en verzor
gen van buitenlandse gasten diende het
Herenlogement tevens voor het houden
van venduties der voor de vreemdelin
gen in hun vaartuigen meegebrachte
koopwaren.
Voor de tijdelijke opslag dier goederen
bestonden ruime goedangs aan de ach
terzijde der "Toko Merah", terwijl een
zestal laadprauwen de kooplieden ten
dienste stonden. In de toen nog niet
gedempte Jonckersgracht, thans be
ter bekend als Roa Malakka, konden
de waren tot vlak bij de goedangs komen.
De douane verleende zelfs bijzondere
faciliteiten door de visitatie in het loge
ment te doen plaatsvinden.
Van de netto opbrengst der vendutie
genoot de kastelein 1 a 1/s wat met
de omvang en kostbaarheid der goede
ren samenhing. Bovendien werden er
vaste goederen geveild en daarvan had
de kastelein eveneens 1 winst. Zelfs
oude schepen moesten er van de hand
gedaan worden, mits niet voor sloping,
want dan mocht ze bij de Kapitein-
Chinees geveild worden.
Voor de armen der diaconie hing er een
collectebus, wat de Rode Kruis-bus in
onze postkantoren in herinnering brengt.
Wilden de gasten zich stadswaarts of
naar buiten begeven, wat met het steeds
meer in "tuinen" of op landgoederen
wonen der deftige Bavianen noodzake
lijker werd, dan stonden hun een achttal
rijtuigen ten dienste, waarvan er twee
zelfs verguld waren. Zestien span paar
den zorgden ervoor, dat deze voertuigen
steeds voor het gebruik gereed waren.
(wordt vervolgd)
De naam Koen Hoa in het artikel over
Sampit in de Moesson van 1 5 juli 1 989
bracht het allemaal terug.
Mijn twee zusjes en ik hadden op dat
schip kennis gemaakt met zus en broer,
Willie en Wessel, die toen met hun
vader (was hij de kapitein?) meevoeren.
Waarschijnlijk was de eerste kennis
making toen wij in 1 946 op dat schip
van Batavia naar Bandjermasin voeren.
Als de Koen Hoa weer eens aan de
kleine steiger van de haven aan de
Martapoera lag, dan kregen we een
seintje van hun.
Met z'n drieeën liepen we dan bloots
voets over het gloeiende asfalt van de
straten naar de haven en gingen met W.
en W. op de boot spelen, onder andere
verstoppertje.
Zo'n schip heeft toch mooie verstop
plaatsen! Na enkele uren heerlijk
spelen togen we weer huiswaarts, aan
gestaard door de Bandjerese voorbij
gangers en families die op hun voor
galerij zaten. We zagen er dan ook niet
uit. Kleren onvoorstelbaar vies en overal
zwarte vegen op de onbedekte huid.
Een onvergetelijke herinnering!
Th. VAN DER MEER MOHR-SIEVERTS
Sinds kort heb ik (gekregen voor mijn
verjaardag) een abonnement op Moes
son. En ik wilde u vertellen dat ik daar zo
ontzettend blij mee ben! Wat een ver
rukkelijk blad is het!
Door mijn man, die in Indië geboren is,
ben ik uiteraard geïnteresseerd geraakt
in Indonesië en hoe het was voor de
Tweede Wereldoorlog.
Ik heb ook het grote geluk gehad om er
drie maal met vakantie naar toe te gaan
Wat heb ik daar genoten!
Mijn man is geboren in Salatiga, heeft
zijn jeugd doorgebracht in Batu bij Ma-
lang en heeft in het Jappenkamp Amba-
rawa en Gedungdjati gezeten. Al deze
plaatsen hebben we bezocht en nog
veel meer prachtige plekjes op Java en
Bali.
Ik ben geboren en getogen in Holland,
maar het lijkt wel of er met mij ook een
of andere geheimzinnige band met Indië
bestaat. (Zou dat kunnen zijn omdat
verre voorouders van moeders zijde uit
Indië kwamen?)
Aan mijn moeder werd vaak gevraagd
of zij uit Indië kwam.
Werkelijk, ik houd ontzettend veel van
Indië en van bijna alles en iedereen die
daar vandaan komt.
Na onze vakanties heb ik ook zo veel
mogelijk gelezen en boeken gekocht
die over Tempo Doeloe gaan en uiter
aard ook over de huidige tijd. Ook mij
bekruipt iets van weemoed als ik over
die oude tijd in Indië lees.
De keren dat we in Indonesië waren
hebben we ook steeds een gedeelte van
onze vakantie gelogeerd bij de oude
chauffeur van mijn schoonouders die
nog steeds in Batu woont. Helaas is hij
begin van dit jaar overleden.
Mijn schoonouders hadden in Batu voor
de oorlog een Europese Lagere School
met internaat, waar de kinderen van de
buitengebieden tijdens de schooljaren
woonden. De school zelf hebben we in
Batu niet meer terug kunnen vinden,
maar wel veel oude plekjes, waar mijn
man als kind heeft gespeeld, zoals het
oude bamboebosje, de kali Brantas en
zo voort.
Ik hoop dat uw blad nog heel lang mag
blijven voortbestaan en dat de herinne
ringen aan het oude Nederlands-lndië
levend gehouden kunnen worden nu de
oudste generatie helaas niet meer zo
groot is.
A. LUMAYE SCHULD-DE BOER
Middels deze kaart zeg ik mijn abon
nement op de Moesson op. Het is een
saai blad en allemaal ouwe koek, niets
geen nieuws onder de zon.
Bedankt,
D.F.G. de W.
Naschrift:
In het Bijbelboek "Prediker" hoofdstuk
1 vers 9 lezen we: "Hetgeen ergeweest
is, hetzelfde zal er zijn, en hetgeen er
gedaan is, hetzelfde zal er gedaan wor
den, zodat er niets nieuws is onder de
zon.".
Het zoeken naar iets nieuws is derhalve
ijdelheid, aldus Prediker. Wie dus niet
iets nieuws zoekt, zal niet teleurgesteld
worden en ook niet zijn tijd verknoeien.
Echter, groot kan zijn verrassing zijn
wanneer hij - bijvoorbeeld door het
lezen van Moesson - mensen, verhalen,
foto's, feiten enz. tegenkomt, die doen
weten en voelen dat je eigen leven,
denken en voelen verrijkt kan worden
door een voor jou nieuwe kijk op mensen
en dingen. En ook is het goed te ervaren
dat jouw denken en voelen ook het
denken en voelen van anderen is.
Wie dit waardevolle "saai" vindt en
slechts op zoek is naar "nieuwe dingen",
zal ziende blind blijven.
R.B.
1 1
Bedroefd, maar dankbaar dat haar een
verder lijden bespaard is gebleven, geven
wij u kennis dat na een moedig gedragen
ziekte van ons is heengegaan mijn lieve
dochter, moeder, onze zuster, schoon
zuster en tante
Op de leeftijd van 55 jaar.
C.W. Elbers-Langeveld
en familie.
6 augustus 1989
Gorinchem
Corr. adr.: B. Eibers,
Pr. Hendrikstraat 1 5
4241 AS Arkel
De begrafenis heeft op 10 augustus
1 989 plaatsgehad.
