PUTRI SOLO
4jolu/e,'uJk.
Reisverzekering GRATIS
POIRRIÉ
reizen
Holwerda Reizen biedt haar klanten in combinatie met een
vliegticket 35 dagen gratis een reisverzekering aan.
Dit voor sommige bestemmingen in de Verenigde Staten
en Canada, Bangkok, Singapore, Penang, K. Lumpur, Medan,
Jakarta, Denpasar. U behoeft geen lid te worden en betaalt ook
geen annulerings- of wijzigingskosten.
Tel uit uw voordeel en bel snel voor de voorwaarden.
Solo is de stad waar ons geslacht oorspronkelijk vandaan komt.
De verhuizing van het grote huis op de onderneming Tjoekir naar de kleine witte
woning aan de Muloweg in Solo was voor mij niet meer dan een avontuur. Pas later
hoorde ik, dat mijn vader met een troostende handdruk van één jaar salaris was
ontslagen uit de suiker. De Muloweg is enkele malen van naam veranderd. In de
Japanse tijd heette het Koesoemojoedan, daarna Jalan Mgr. Sugio Pranato en
inmiddels is de naam weer veranderd.
De weg loopt van de Istana Mangkune-
garan naar de Katholieke Kerk. Vroeger
liep er een sloot langs de huizen. De
bruggetjes voor de woningen waren
niet alleen ontmoetingsplaatsen voor
het huispersoneel maar ook voor de
buurkinderen. Met de familie, die een
huis en een zijstraatje verder woonde,
bestonden reeds generaties lange
vriendschapsbanden. Zij hadden een
groot oud huis.
Het erf leek een botanische tuin, die
opzettelijk zonder enige systematiek
was aangelegd. De vruchtbomen ston
den zowel in de voor- als in de achter
tuin: mangga, pisang, djeroek nipis,
djeroek keprok, papaja, sawoh, srikaja,
blimbing, klapper en gedongdong.
Desondanks bood de tuin nog een rui
me speelplaats voor de kinderen uit de
buurt. Dat waren voornamelijk wij: mijn
broers, zuster en ik, die met de jongste
twee dochters de toen zo populaire
spelletjes deden: kastie, diefje-met-ver-
los, verstoppertje en pah södör. Ook
vouwden we papieren scheepjes en
hielden wedstrijd, wiens scheepje het
eerst bij het volgend bruggetje zou
aankomen. Vaak moest de competitie
worden onderbroken, omdat grote bruin
gele torpedo's, tegen de regels in, zich
in de strijd hadden gemengd. De beide
ouderparen hadden een onverbiddelijke
stelregel: vóór donker thuis en dan één
voor één naar de mandikamer om het
bezwete lijf schoon te wassen.
Na een jaar had Paps een baan gevonden
en verhuisden we naar Klaten. Enkele
jaren later werd hij overgeplaatst naar
Jogja, de geboorteplaats van mijn
moeder.
We slaan de periode van oorlog, revolu
tie, kamptijd en emigratie over. Het is
twintig jaar later, wanneer ik het jongste
buurmeisje uit Solo ontmoet. In Den
Haag natuurlijk. We bekijken eikaars
familie albums. Vage herinneringen
krijgen scherpe contouren. Ik ontdek
mezelf op een kiekje, gemaakt op een
feest van haar ouders. Zij worden mijn
schoonouders, ik trouw mijn Putri Solo
(dochter van Solo).
Onze kinderen horen van hun groot
moeders waargebeurde sprookjes, waar
zij zich nauwelijks een voorstelling van
kunnen maken.
De oma uit Jogja vertelt over haar
grootvader, de hoffotograaf van Sultan
Hamengkoe BoewonoVII. En over haar
moeder, die zó lekker kon koken, dat zij
geregeld een maaltijd mocht bereiden
voor de Sultan.
De verhalen van de grootmoeder uit
Solo zijn zo mogelijk nog kleurrijker. Als
de Mangkoe te paard langs hun huis
reed dan groette hij altijd met een brede
armzwaai (R.M.A. Soeryosoeparto
werkte vóór zijn verheffing tot Prins
Mangkoenegara VII met mijn schoon
vader op het residentiekantoor in Solo).
Ook heeft oma vele diners en bals in de
kraton van Soesoehoenan Pakoe Boe-
wono X meegemaakt. Al ver over de
zeventig vertelt zij verontwaardigd: "Te
erg is die Soenan. Hij zei tijdens het
dansen: "Mevrouw, wat hebt u mooie
benen." Hoe kon hij het zien, ik droeg
notabene een lange jurk!
Het was in de periode, dat het Neder
landse Gouvernement de macht van de
vorsten steeds meer inperkte. De Soe
nan reageerde zijn ongenoegen af door
impertinent gedrag tegen willekeurige
Nederlanders.
We slaan weer een flink aantal jaren
over. Mijn Putri Solo en ik hebben
dezelfde achtergrond. Vrijwel gelijktijdig
bekruipt ons het heimwee-verlangen
Yogya en Solo weer te zien. De kinderen
zijn groot genoeg om enkele weken
alleen gelaten te worden. Rationeel ge
zien kunnen we het geld voor de reis
beter besteden aan een heleboel andere
zaken. We volgen onze emoties en gaan
tóch.
Als we met de andong de voormalige
Muloweg inrijden zijn mijn verwachtin
gen niet hoog gespannen. Paps had ons
huis vlak na de oorlog verkocht. Het was
in zeer slechte staat, bijna een bouwval.
"Stop, stop", roep ik. De koetsier trekt
aan de leidsels. Ik kijk naar de smetteloos
wit gepleisterde woning, stralend in de
felle tropenzon. Het huis is perfect ge
restaureerd en in de oorspronkelijke
staat gebracht. De sloot en de bruggetjes
zijn verdwenen. Onze blik glijdt naar
een woning en een zijstraatje verder,
maardaar staat een modern verdie
pingshuis. Het grote oude huis met de
schaduwrijke tuin vol vruchtbomen
blijven wij in onze herinnering mee
dragen.
H.L.D.
"Die Tjendolzeef misstaat hem niet
eens, maar een oelekan in het linkeroor
slaat natuurlijk nergens op."
Laan van Meerdervoort 610
2563 BN DEN HAAG
Telefoon 070-46 89 50 51of
63 05 53
Dagelijks geopend van 09.00-17.00 u. en op zaterdag van 10.00-13.00 u.
18
