TOCHTEN NAAR DE MERAPI
EN MERBABOE
O
TUNAS Trade, Tours Travel International B.V.
385 Beeklaan Telex: 34193 tunas nl.
Van Jogja uit kijkt men tegen de zuid
kant van de Merapi aan, met zijn pluim
van fijne vulkaanas, die dienst kan doen
als windvaan.
Hier in het Betuwse Ochten, waar ik al
38 jaar woon, kijk ik naar het haantje
van de kerktoren, als ik wil weten uit
welke hoek de wind waait. Als Salatigase
sinjo keek ik tot 1932 naar de zoge
naamde rookpluim van de Merapi om
de windrichting te weten. Ook de
Merbaboe, die boven de Merapi uit
steekt (de eerste is ruim 31 00 m hoog,
de laatste 2900 m), is vanuit Jogja te
zien.
Bij een valwind uit zuidelijke richting
zag de hele omgeving er grijs uit, door
de neergevallen vulkaanas, een triest
gezicht, en het rook dan ook naar. Een
heel ander gezicht was het, wanneer
datzelfde landschap wat berijpt was na
een koude septembernacht met vorst,
dan rook het heel fris.
Als jongen van 1 2 jaar, in 1 927 ben ik
overeen heel smalle bergkam tussen de
oude krateren het beruchte Blongkeng-
ravijn aan de Magelangse zijde naar de
top van de nieuwe vulkaankegel van de
Merapi geklommen. Vanaf 2500 m
hoogte waren het niets dan kale lava
stenen. De gids van de desa Seloh
brandde eerst wierook op een daarvoor
bestemde plaats beneden aan de kam
en bad de berggod om diens zegen. Ook
wij, jongens uit Salatiga, brachten de
sembah.
Het uitzicht vanaf de top was schitte
rend, als je in de donkere krater keek,
kreeg je een vlaag heel fijne as in het
gezicht. Na de uitbarsting van 1 930
was alles natuurlijk veranderd, wat de
top betreft. Dat gebeurde nogmaals in
de jaren zestig. Boven de onderneming
Ngares (op 2000 m hoogte op de
helling van de Merapi) waren door het
Boswezen een stuk of 20 eiken uit-
geplant, waarvan ik er enkele zag, die
toen 1 5 jaar waren.
In de desa Seloh was het prachtig
glazen buitenverblijf van Soesoehoenan
Pakoe Boewono X, die daar af en toe
een koude neus kwam halen. Het had
een oprijlaan van sparren en een mooie
bloementuin met voornamelijk rozen.
Seloh ligt in het zadel tussen de Merapi
en Merbaboe.
In september 1 928 beklom ik de Mer
baboe. Wij maakten de tocht in twee
etappes: de eerste dag van Salatiga via
Getasan naar de desa Leloh, de tweede
dag van Leloh naar de hoogste top,
waar de triangulatiepaal stond met de
naam en de hoogte van de berg erop
vermeld. De Merbaboe is een slapende
vulkaan en heeft twee toppen.
De hele berg was begroeid. In 1935,
meen ik, heeft de Ned.-lndische Berg-
club op de laagste top een berghut laten
plaatsen. Op de hoogste top woonde de
kluizenaar Pah Sarip, bij hem heb ik
verschillende malen gelogeerd. Wij
aten dan zijn nasi-djagoeng en gaven
hem onze beras. Het laatste stuk voor
het bereiken van de top ging het over
een smalle bergkam, met zeven heuvels.
Ook hier werd op een plek aan het begin
van de bergkam een offer gebracht, er
werd wierook gebrand en er werden
etenswaren neergelegd bij een huizen
hoge steen boven een soort grot. Bij de
afdaling moest bij deze steen een
sembah worden gebracht. Op latere
tochten, toen we geen gids meer nodig
hadden, verrichtten wij deze handelin
gen ook, al waren we dan Christenen.
We hadden immers van jongsaf geleerd
de plaatselijke gebruiken te eerbiedigen
en daarnaar te handelen.
Links van de kam met de zeven heuvels
lag een ravijn met een dode, geelge-
kleurde begroeiing, vanwege de zwavel
dampen. Aan de rechterkant was de
oude krater met op de bodem vlak naast
elkaar twee waterbronnen.
De ene bron gaf zuur water en de
andere lekker zoet drinkwater, hier
haalde Pah Sarip het water dat hij nodig
had. Ik ben verschillende keren met
hem mee geweest.
Gemakkelijker was de beklimming
vanuit Salatiga via het mondaine
Kopeng, maar wij namen altijd een
andere route, via Getasan en Leloh. Elke
bergtocht was een avontuur apart,
waaraan onvergetelijke herinneringen
zijn verbonden.
E. CLARENBACH
Niet de Merapi of de Merbaboe, maar de Telomoyo ziet u op deze foto, die werd
ingezonden door de heer P.J. Sleurink. Telomoyo, een vertrouwde klank voor wie uit
Midden-Java afkomstig is.
Op de hellingen van deze berg ligt het bekende vakantieoord Kopeng, waar velen van
ons ongetwijfeld plezierige herinneringen aan zullen bewaren.
2562 AZ DEN HAAG Telefoon 070 - 63 92 27 63 89 94
Uw Indonesië en Verre Oosten reis op de maat van uw beurs en
wensen gesneden!
Agent voor Europa van PT. TUNAS INDONESIA TOURS TRAVEL Jakarta
Kantoren: Medan, Padang, Yogya, Surabaya, Bali, Ujung Pandang, Bandung, Singapore,
Honkong, USA.
21
