PENANG
de Parel van de Orient
I
POIRRIÉ
reizen 63 05 53
Holwerda Reizen biedt u de unieke mogelijkheid om op het
eiland Penang een huis te huren voor 4 weken of een veelvoud
ervan. Bij bezetting van 6 personen komen de vliegreis huur
van het huis op f 2.330,- per persoon in het laagseizoen.
Bel voor meer informatie en de gratis brochure.
Hieronder vallen oudheidkundige vond
sten of bepaalde oeroude Indonesische
technieken als het bronsbewerken,
edelsmeedkunst, weven, ikatten, pot
tenbakken enz. Dit is dus een heel
bewust gekozen, consequente stelling-
name, met als doel de bevordering van
de eenheid van volk en staat, want
alleen dan kan men gezamenlijk aan
een betere toekomst bouwen. In deze
gedachtengang past dan bijvoorbeeld
ook heel goed een museum in Jayapura,
Irian Jaya.
Maar waar blijft dan de kunst in de
betekenis, die wij er in het westen aan
hechten? Zo opgevat speelt kunst in
genoemde musea een ondergeschikte
rol. Daarom kan men beter van cultuur
bezit of cultuurgoederen spreken, waar
bij kunst slechts een van de aspecten
vormt. Wat moeten wij eigenlijk precies
onder kunst verstaan? Het is allemaal zo
betrekkelijk. Het blijft een ondefinieer
baar begrip. Hanteert men als criteria de
termen: zeldzaam overblijfsel uit een
bepaalde periode; uniek in zijn soort;
van cultuurhistorisch belang; het fraai
ste exemplaar in zijn genre; kostbaar
(goud, edelstenen); perfect vakman
schap; pusaka of heilige erfstukken; ja,
dan komen er ontzaggelijk veel voor
werpen in aanmerking om als kunst
aangemerkt te worden. Trouwens veel
van onze oude westerse kunst wordt
volgens deze zelfde maatstaven be
oordeeld.
De categorie voorwerpen, die aan boven
genoemde criteria voldoen, zijn in prin
cipe voorbehouden aan het Nationale
Museum in Jakarta. Hier gaat het om
uiterst waardevolle verzamelingen,
waarvan de basis reeds lang geleden
werd gelegd en die daarom onvervang
baar zijn geworden en inmiddels een
onschatbare waarde vertegenwoordi-
Gouden offerschaal op houten voetstuk
in het Nationale Museum, Jakarta.
gen. Men kan ze gerust als nationale
schatten beschouwen en dat doet de
Indonesische regering dan ook.
Vanaf de prehistorie, via de bronstijd
naar de oud-Indonesische cultuurvor
men, de Hindoe-Indonesische bloei
periode, tot aan de levende traditionele
culturen van vandaag, kan men de hoog
staande materiële getuigenissen van
het Indonesisch efgoed bewonderen.
Dat ook hier in de naoorlogse tijd ver
scheidene reorganisaties hebben plaats
gehad, spreekt vanzelf.
In het kader van het glorieuze verleden
van Indonesië past de fanatieke heksen
jacht, die de Indonesische regering zo'n
twintig jaar geleden ontketende, om
door Nederland "geroofde" kunstschat
ten terug te eisen. Waar het ging om
voorwerpen van prestige en status, zoals
de bekende rijkssierraden van Lombok,
heeft de teruggave allang plaats gehad,
evenals dat met andere, soortgelijke
schatten is gebeurd. Het grote publiek
heeft hier waarschijnlijk helemaal geen
weet van gehad. Maar ook het onschat
bare lontarpalm-handschrift, de Néga-
rakrtégama (1 365), een lofdicht van de
hofdichter Prapanca, op koning Hayam
Wuruk van het oostjavaans Hindoe-rijk
Majapahit is, terecht, teruggeven.
Niemand minder dan koningin Juliana
heeft dit kostbare manuscript tijdens
haar succesvolle Indonesië-reis in 1971
officieel aan president Suharto over
gedragen. Een betere ambassadeur van
goede wil had men zich niet kunnen
wensen. En zo heeft Indonesië dat ook
aangevoeld.
En weer, in 1977 werd een andere
wereldberoemde schat, die sinds gene
raties in het Rijksmuseum voor Volken
kunde te Leiden opgesteld was geweest,
officieel overgedragen. Dit was de z.g.
Prajnaparamita, het Buddhistische beeld
van de opperste wijsheid, als bijzettings
beeld van koningin Kèn Dedes van
Singosari, Oost-Java, 13e eeuw. Dit
beeld staat nu te pronk in het Nationale
Museum in Jakarta. Nederland heeft
zijn goede wil getoond en dit gebaar
heeft men in Indonesië op de juiste
waarde weten te schatten. Dat het
thema van de "geroofde kunstschatten"
onlangs in een landelijk dagblad plotse
ling weer uit de mottenballen werd
gehaald, doet dan ook wat onwezenlijk
aan en lijkt een misplaatste grap.
(slot volgt)
(C5>
Hebt U Indische boeken, films,
foto's, documenten enz. waar U
een goede bestemming voor
zoekt? Neem dan contact op met
het Indische Wetenschappelijk
Instituut, tel. 070-354 55 01.
"Heb je oom Bert ech gevraagd, of je zijn
nieuwe Raleigh mocht ombouwen voor je
aanval op het werelduurrecord?"
Laan van Meerdervoort 610
$^M-\ /g/rIivtjy///' 2563 BN DEN HAAG
7f(JUASl£UALL Telefoon 070-46 89 50/51, of
Dagelijks geopend van 09.00-1 7.00 u. en op zaterdag van 10.00-13.00 u.
t
18
