GEIEZEN.
PATROUILLEREN VOOR DE PAPOEA'S
De Koninklijke Marine in Nederlands Nieuw-Guinea 1945-1960
TROPENSFEERTJE
PROEVEN
NED. INDIË1940-1950
IN KORT BESTEK
objectiefonthullend I
G. MERKLE B.V.
SPUI 167a - DEN HAAG
Telefoon 070 - 360 48 85
Voor ons ligt weer een deel van de
"Bijdragen tot de Nederlandse Marine
geschiedenis" als vermeld op de be
kende goudgalonband op de omslag.
Een nauwkeurige geschiedschrijving
vergt veel tijd. Het nazoeken van ar
chieven, de literatuurstudies en de vele
interviews kosten jaren. Dit moet men
zich wel realiseren bij het lezen van dit
boek, meer dan een kwart eeuw na
beëindiging van de Marine-aanwezig
heid in Nieuw-Guinea, toen de souve-
reiniteitsoverdracht aan de Verenigde
Naties op 23 november 1962 plaats
vond.
Aan de commandeur b.d. I.C. de Regt
werd in 1 977, nadat hij al veel studie
werk had verricht, de opdracht verstrekt
tot het samenstellen van een studie
over de geschiedenis der Koninklijke
Marine in Nieuw-Guinea van 1945-
1 962. Aan de kapitein ter zee b.d. R. E.
van Holst Pellekaan werd verzocht, aan
de hand van deze verzameling gege
vens, het boek te schrijven.
De heer J. F. Bastiaans verleende waar
devolle diensten bij het bewerken van
de grote hoeveelheid gegevens, niet in
het minst op het gebied van de vertaling
in het Nederlands van in de Indone
sische taal gestelde documenten.
Het boek is in perioden verdeeld:
1945-1950 - Naoorlogse periode tot
souvereiniteitsoverdracht van Neder-
lands-lndië.
1 950-1955- Opbouw van het defensie
apparaat in Nieuw-Guinea.
1 955-1 960 - Toen de verdediging van
Nieuw-Guinea de uitsluitende verant
woordelijkheid was van de Koninklijke
Marine.
In een nog uit te geven tweede deel van
deze Marine-geschiedenis zal de periode
van 1 960 tot 1 962 behandeld worden.
Eén ding moet ons van het hart: door
deze indeling wordt nog al eens in
Melati. Pandan,
Kembang Sepatoe,
Pisang en vele soorten
anggreks (orchideeën)
ledereen is van harte welkom in onze
orchideeënkwekerij.
J.C. VAN BEEM
Molenweg 59
Aalsmeerderbrug
tel. 02977 - 2 61 97
Bij Aalsmeerderdijk no. 200
naar beneden.
Ook voor al uw bloem- rouw- en
bruidswerk.
herhaling vervallen. Wat in één hoofd
stuk wordt behandeld als onderdeel
van een tijdsbestek, komt later voor als
beschrijving van een operatie en wordt
vervolgens weer vermeld als het over
een streek of over logistiek gaat.
In een inleiding wordt teruggegrepen
op het feit dat pas in 1 898 een Neder
landse bestuurspost op Fakfak werd
opgericht gevolgd door een tweede
post te Hollandia in 1910. Daarvoor
was het bestuur gesteld onder het gezag
van Tidore.
Nog een feit wordt vermeld, dat niet
velen bekend zal zijn. Tijdens de tweede
wereldoorlog is de geheletijd de Neder
landse vlag blijven waaien in Merauke.
De sub-titel van het boek luidt "De
Koninklijke Marine in Nederlands
Nieuw-Guinea 1 945-1 960". De eerste
tijd na het beëindigen van de oorlog met
Japan was er echter nog geen sprake
van Marine aanwezigheid in Nieuw-
Guinea. Het gebied stond onder het
commando Grote-Oost te Makassar en
werd van daar uit incidenteel bezocht.
Het hoofdstuk over de periode 1 945-
1 950 eindigt dan ook met deze alinea:
'Op 25 December 1949 vertrok een
merkwaardig konvooi uit Soerabaja.
Voorop Hr. Ms. "Woendi" gevolgd door
het korvet Hr. Ms. "Boeroe" met de LT
106 en de olielichter "Enige" op sleep,
dan de zeesleper "Beatrix" met de LT
101 en 1 02 op sleep en als hekke-
sluiter de sleepboot "Emma". De Ko
ninklijke Marine was onderweg naar
Nieuw-Guinea.'
In het hoofdstuk over de periode van
1 950 tot 1 955 wordt de opbouw van
het Marine apparaat in Nieuw-Guinea
beschreven.
Bij het doorlezen daarvan stijgt de
bewondering voor het doorzettings
vermogen en het improvisatietalent van
de toenmalige militairen aldaar. Het is
onder hedendaagse omstandigheden
en normen bijna onvoorstelbaar wat
daar werd gepresteerd met praktisch
geen hulpmiddelen, versleten materiaal
en onder hoogst primitieve levens
omstandigheden.
Op 1 5 april 1 954 werd door de AVR
(Algemene Verdedigings Raad) beslist
dat de defensie van Nieuw-Guinea
geheel aan de Koninklijke Marine zou
worden toevertrouwd. Een derde perio
de in de Nieuw-Guinea geschiedenis
van de Marine treedt in.
door S. A. LAPRÉ
Verkrijgbaar bij
DE ERKENDE BOEKHANDEL
IN GEHEEL NEDERLAND
ISBN 90-800340-1-0
De Auteur.
Er waren daarvoor reeds enkele infiltratie
pogingen door Indonesië ondernomen,
in 1 952 op het eiland Gag en in 1 954
bij de Etnabaai. Deze waren echter van
betrekkelijk geringe omvang. In de
periode na 1 955 nam de dreiging van
een conflict met de Republiek toe. Dit
mondde uit in het verbreken door Indo
nesië van de diplomatieke betrekkingen
in 1960.
In het hoofdstuk gewijd aan de bevels
organisatie worden enkele interessante
grafieken getoond, waarbij opvalt hoe
beperkt de Marineaanwezigheid in dit
immense land feitelijk was.
Personeelssterkte 1950-1954 1 500;
1955-1 959 2500 (hele defensie bij
de Koninklijke Marine); 1960-1961
3000. In 1957 waren er slechts 95
marinegezinnen op Nieuw-Guinea.
In de laatste twee hoofdstukken wor
den enkele gebeurtenissen beschreven
welke niet direkt met de Marine
organisatie van doen hadden, doch
waarbij de Marine belangrijke assisten
tie heeft verleend.
J. M. PIGEAUD
"Patrouilleren voor de Papoea's, de
Koninklijke Marine in Nederlands
Nieuw-Guinea 1945-1960" door R.
E. van Holst Pellekaan, I. C. de Regt
en J. F. Bastiaans. Uitg. De Bataaf-
sche Leeuw. Geb. 207 pag., foto's,
krtn., reg. Prijs f 57,50, porto f 5,50.
VOOR INDISCHE
GOUDEN SIERADEN
GEOPEND VAN: 9.30 - 17.00 uur
ZATERDAGS geopend tot 16.30 uur
WOENSDAGS de gehele dag
GESLOTEN
19
