Klein gedeelte van oorlogskerkhof Tantui (totaal wel acht keer zo groot).
hij in de rug doodgeschoten.
Het volk werd verboden zijn lichaam te
begraven. Toch had iemand de moed
om dit te doen. Dolan werd onder een
gandaria boom begraven. Daar staat de
gedenksteen. De gandaria is een vrucht
boom, oorspronkelijk uit de Molukken.
Vroeger aten we op Java altijd "atjar
gandaria" (van Mevr. Kroon!), datzullen
velen zich nog wel herinneren. Ik heb er
nog naar gezocht in de winkels, maar
het was niet de tijd.
In het dorp Kaitetu ligt de oudste
moskee, daterend uit 1646. De legende
zegt dat die eigenlijk al in de 14e eeuw
werd gebouwd op een heuvel, van waar
het later naar Kaitetu is verschoven
De moskee is nog steeds in gebruik, zo
ook de Christelijke kerk, gebouwd door
Jacob Bett tijdens Gouverneur Van Pleu
ren, (1 780), ook in Kaitetu.
Een bezoek aan het verkruimelde Por
tugese fort uit de 16e eeuw, "Fort
In desa Kaitetu liggen de specerijen ge
woon op straat te drogen.
Amsterdam" geheten, (de Portugezen
werden in 1 605 door de Hollanders
verdreven) was de moeite waard. Plan
ten met trossen bloemen groeien uit
wat eens de schietgaten waren. De
natuur verzacht waar eens geweld
heerste.
De tocht ging door kampongs waar
men langs de kant van de rijweg op
matten enorme hoeveelheden tjengké,
nootmuskaat en foelie te drogen had
gelegd.
Als je kleine jochies in de desa's vraagt
wat ze later willen worden, is het ant
woord strijk en zet: "pilot", uitgesproken
als pielot. De kinderen lopen kilometers
van en naar school in de hitte, keurig in
uniform, sandalen en base-ball petje op.
De Australische toeristen vonden dat zó
zielig, dat lopen naar school, geen
schoolbussen. Ze wilden niet geloven
dat wij vroeger in Indië dat ook deden.
Heel gewoon toch voor ons?
Over kinderen gesproken. Weet je nog
hoe wij vroeger weieens op de straat of
zo schreven "Jantje (of Marietje) is
GEK. Dat kwam meteen in ons op toen
we op een muurtje zagen "Si Alek
göblög." Niets veranderd in dat opzicht!
In het restaurant van het hotel speelde
's avonds een jonge Ambonnees op een
elektrisch orgel. Hij zong er bij, een
mooie stem, maar we vonden het maar
half dat hij steeds Engels-talige liedjes
gaf, hoewel "Waltzing Matilda" veel
bijval vond. Op het verzoek om echte
Ambonnese liedjes straalde zijn hele
gezicht en toen kwam het los: Manis
manis él
Toen wij (de niet-Aussies) bovendien
nog uit volle borst meezongen, sloeg
het enthousiasme ten top. Andere gas
ten in het hotel applaudiseerden en
moedigden ons aan om te dansen. Het
werd een uitbundige, o zó enige avond.
We konden gewoon niet ophouden.
Heerlijk om zo gezamenlijk met de
bewoners van het land te genieten en je
geluksgevoel en dankbaarheid te kun
nen uiten in het samen zingen en dan
sen. Ik denk er veel aan terug
De volgende dag waren we heel lang
onderweg. Eerst naar het oude dorp
Amahusu, waar we een demonstratie
zouden krijgen van sago bereiding. Het
kappen van de sagobomen en het
schoonmaken in een vernuftig bedachte
trog, het pletten van de vezels en het
zeven om de ampas over te houden,
hadden we al gezien.
Nu waren we uitgenodigd door een
eenvoudig gezin, waar de vrouw des
huizes de sagokoeken voor ons zou
bereiden. In een heel primitief houtvuur
oventje werden de aardewerken vormen
gelegd. De vormen waren gevuld met
sagopapenguladjawa binnenin (net als
bij kwee klepon).
Zo warm uit de oven kregen we dit te
proeven met als drank een glas gember-
water met katjang idjo. Warme sago
koeken zijn echt lekker. Als je ze koud
eet, breek je je tanden erop.
We mochten hun huisje van binnen
bekijken. Alles keurig netjes. Daar zag
ik een antiek boerenbont bord uitge
stald. Ik vroeg de eigenaar of hij het aan
mij wilde verkopen. Het antwoord: "Oh
nee, mevrouw, dat verkoop ik voor geen
geld,dat is een dierbaar bezit uit tempo
doeloe." Terwijl de anderen nog wat
rondkeken, zag ik een oude man achter
in het huis zitten. Ik besloot een praatje
met hem te maken. Hij bleek de opa te
zijn en wilde toch zo graag over "vroe
ger" spreken. Bij het horen van ons
gezellige gesprek kwam oma schuchter
om het hoekje kijken. Zij vertelde dat
(lees verder volgende pagina)
Sagokoeken, net uit de oven.
1 1
