Een theezakje
SPECIALE AANBIEDING
BU DE VOORPLAAT (Foto: archief R. L. Mellema)
Een berouwvolle Boeddhistische mon
nikdie zijn oogleden afsneed. Confucius
die vertelt dat de plant ten tijde van
Noach werd ontdekt. De Engelse Majoor
R. Bruce die in 1825 in Assam een
wildgroeiende ontdekking deed. De
Duitse geleerde F. von Siebold die in
1 826 vanuit Japan een pakje naar Java
zond. Commissaris-Generaal du Bus de
Gisignies die aan de heer J. J. L. L.
Jacobson de opdracht gaf in China een
studiereis te ondernemen. De datum 9
februari 1 933 waarop de drie belang
rijkste produktielanden besloten tot een
uitvoer-restrictie. En de verenigingen
"Mitra noe Tani" en "Madoe Tawon"
die in 1 81 5 te Tjibadak werden opge
richt om voor gezamenlijke rekening
tuinen te ontginnen en te exploiteren.
Aan dit alles en nog veel meer denken
we natuurlijk niet wanneer we een kopje
thee drinken. Toch heeft het boven
staande alles met thee te maken. Het
zijn gegevens die ik geplukt heb uit
boeken en artikelen over thee. Wat
kokend water voegen bij wat thee
blaadjes of een theezakje in een grote
mok of in een fijn porcelijnen kopje (met
schotel) is weliswaar een van de ge
woonste dagelijkse dingen, maar ten
minste éénmaal zullen we ons toch wel
hebben afgevraagd wie thee heeft uit
gevonden.
Dezelfde vraag overigens is waard om
jezelf heel dikwijls bij heel veel andere
dingen te stellen. Om ons te beperken
tot eten en drinken: wie bijvoorbeeld is
het toch geweest die op de eeuwig
onsterfelijke gedachte kwam om een
aardappel te schillen, in repen te snij
den, te bakken om vervolgens het
resultaat van wat zout te voorzien.
Even terzijde: thee werd, en wordt
ongetwijfeld nog, geëxporteerd in kis
ten. Door jongens die muziek wilden
maken, maar geen geld hadden voor
een echt instrument, werden deze kisten
gebruikt als bas. Een dunne paal in een
hoek getimmerd en daaraan een draad
(ik dacht een stuk waslijn). De bassist
van o.a. de Indo-Rock band "The Hap
Cats" heeft enige tijd daarmee op het
podium gestaan. Dat was 30 jaar ge
leden, heel gewoon toen en vandaag
nog beminnelijke nostalgie.
"Een galant bezoeker, die een goeden
indruk bij de moeder van zijn aanbedene
wilde maken, bracht voor haar een kistje
fijne groene thee mede, die als probaat
middel tegen hoofdpijn werd be
schouwd en zéér kostbaar was", zo
lezen we in een artikel over theevisites
in het einde van de 17e, begin 18e
eeuw in Nederland. Thee kostte toen
zo'n 1 5 a 20 gulden per pond en kwam
uit China. Groene thee kende men in de
jaren 30 van deze eeuw in Indië ook
allang.
"Brengt een bevolkingstuin meer op
dan de opkoop-fabriek kan afnemen,
dan wordt deze overmaat niet zelden
bereid tot zoogenaamde groene thee.
Het geplukte blad wordt op den vloer
van de voorgalerij der woning uitge
spreid en blijft hier één a twee etmalen
liggen om te "verflenzen", d.w.z. het
blad verliest veel water en wordt slap;
vervolgens wordt het in een pan boven
een vuur verwarmd. Door dit proces
behoudt de thee een groene kleur. Ver
volgens wordt het blad met de voeten
gerold tot een vuilgroene kleverige
massa. Hierna wordt de groene thee in
de zon gedroogd, totdat zij zich tus-
schen de vingers eenigszins laat ver
poederen Het is niet een product,
dat op groote schaal in de inlandsche
wereld wordt genuttigd; slechts in
gegoede inheemsche kringen wordt het
gedronken." Anno 1930 bedroeg de
prijs van groene thee 25 30 gulden
per pikol (61,7 kg).
Dat weten we dan weer, net zoals we te
weten kunnen komen dat de gewone
plukmethode hierin bestaat, dat men
van een twijg het uiterste, nog opgerolde
blaadje, waarin ook de groeitop ver
scholen is, de pekoe, met de daarop
volgende twee jonge blaadjes afplukt.
Dus niet de andere blaadjes want die
zijn ouder en hebben minder kwaliteit.
Gewoonlijk wordt eenmaal in de tien, elf
dagen geplukt.
Bij de voorplaat: theepluksters op West-
Java met hun oogst op weg terug.
Natuurlijk stopte Mellema hier om foto's
te maken van cultures in de praktijk. En
daarbij zijn deze overstekende dames
een poëtischer beeld dan een file auto's.
Thee. Echt waar, als ik voortaan thee
drink, zal ik proberen niet alleen maar te
drinken, maar ook in stilte hormat te
betuigen aan alles en iedereen die er
voor heeft gezorgd dat ik mij dagelijks
aangenaam kan laven. Dat is dan ook
een hormat aan tempo doeloe, dat is die
tijd die voorbij is en waar velen niets
(meer) mee te maken willen hebben. De
vruchten daarvan? Ach, wie staat nu stil
bij een theezakje. R.B.
(Zie ook artikel pag. 1 2 en 1 3.)
ORIËNTEREND REISMAGAZINE
'Azië' is een tweemaandelijks reismagazine, gericht op de
reiziger naar dit boeiende continent. Het blad bevat naast
interessante reisverhalen, culturele artikelen en avontuur
lijke omzwervingen ook praktische en aktuele informatie
over Aziatische bestemmingen. 'Azië' is te koop voor
f 8,95. Een jaarabonnement (6 nummers) kost f 49,--.
Bij gebruikmaking van onderstaande bon ontvangt u
hierop bovendien f 5,— korting. Voor inlichtingen of
abonnements-opgave kunt u schrijven of bellen naar:
P.V.O. abonnementenservice, Postbus 77, 51 26 ZH Gilze,
tel. 01615-7450.
Ja, ik neem een abonnement op 'Azië voor de
speciale prijs van f 44,- voor 6 nummers.
Naam:
Adres:
Postcode: Woonplaats
Handtekening:
Voor de betaling wacht ik een acceptgirokaart af. Deze bon kan in een ongefrankeerde
envelop worden gestuurd aan: 'Azië, Antwoordnummer 16003, 5100 VJ Gilze.
N - M
"Da's nog niks, moetje hem zien als er
weer zo'n domme Tarzanfilm is ge
weest!"
