k '5*»O «*s
ftWA***
Bloemetjes
'ALLERHANDE DINGEN
OVER DE NATUUR"
CLERODENDRON
SPECIOSISIMUS
BU DE VOORPLAAT (Foto: C. v. Lawick)
Lijkt u het geen goed idee om deze fleurige voorplaat op te dragen aan "onze"
Netty Selder? Als dank en hommage voor haar gezellige en leerzame bijdragen
over planten, bloemen, heesters en bomen.
"Weetje wat voor bloemen dit zijn?", vroegen we aan haar toen we haar een afdruk
van de voorplaat stuurden. Meteen wist ze het: de Pagodebloem. En ze schreef er
direkt een artikeltje bij met hetzelfde enthousiasme en de vlotheid waarmee ze dat
in Moesson al drie jaar doet.
Wie is Netty Selder eigenlijk? Netty de
Moor, geboren in Batavia 1 927. Moeder
een Javaanse, vader een echte Zeeuw,
die als jong koloniaal naar Atjeh kwam.
Hij maakte daar kennis met een Javaans
meisje, ontmoette haar een paar jaar
later weer op Java en trouwde met haar.
Ze leefden lang en gelukkig en kregen
14 kinderen, 7 jongens, 7 meisjes,
waar Netty een van is.
Netty gaat op school bij de Zusters
Ursulinen en heeft als kind al een buiten
gewone belangstelling voor bloemen.
Niet gewoon bloemetjes plukken en
kransje vlechten, maar écht. Ze wil
weten hoe zo'n bloempje "werkt". Hoe
het in elkaar zit, waarom bij de ene de
bladeren zus en bij de andere zo zitten,
de meeldraden van die zo kort en van
die zo lang zijn. Alles wil ze weten en
niemand kan het haar uitleggen, ze is
ook nog zo jong, 8 jaar.
In 1935 gaat het gezin Moor naar
Holland, Bergen op Zoom. Netty door
loopt de Mulo, haar interesse voor bio
logie groeit. Ze volgt lessen voor basis
biologie en een cursus voor Natuurgids.
Maar van verder studeren komt niets.
Ze trouwt jong en krijgt kinderen. Zes,
en dat is genoeg om voor lange tijd de
handen vol aan te hebben en het ver
langen naar determineren even opzij te
zetten.
Met alle kinderen op één na het huis uit,
heeft ze nu de tijd aan zichzelf. En een
lieve echtgenoot die begrip heeft voor
haar hobby. Ze reizen veel, Amerika,
Afrika en Indonesië. Vier keer is ze al
L
teruggeweest naar haar land van her
komst en ze is weer de natuur in
gedoken. Komt tijd en ogen tekort,
maar met de kennis die ze vergaard
heeft uit boeken en haar aangeboren
opmerkingsgave, komt ze heel ver.
Dochter Trudi An, binnenhuisarchitecte
en de jongste die nog thuis is, illustreert
de artikelen van haar moeder. Netty
Selder is bezig aan een boek, een bunde
ling van haar artikelen en nog vele
andere bevindingen in de Natuur die ze
zo lief heeft.
"Bloemen houden van mensen", heb ik
altijd beschouwd als een dubieuze naar
commercie ruikende kreet. Maar dat
een mens van een bloem kan houden,
zoveel dat ze er alles over wil weten, dat
weet ik door Netty Selder-de Moor.
LD
door Klazien uit Zaik
Prijs f 12,90, porto f 2,50
Klazien leert ons in Nederland
leven mét en dóór de natuur.
Pagodebloemen op Sumatra.
Pagodebloem of noodlotsboom.
Kembang boegang - Kembang geni.
Verbenaceae Ijzerhard familie.
Van de circa vierhonderd Clerodendrons
die bestaan uit klimplanten, bomen of
struiken, is de Clerodendron Speciosi-
simus wel de opvallendste. Het is een
reusachtige struik die een hoogte van
drie meter kan bereiken.
Deze tropische plant groeit bij voorkeur
in de schaduw, op open plekken in het
bos. Als sierplant overal aangeplant om
haar bijzondere schoonheid.
De naam Clerodendron is afgeleid uit
het Grieks. Clerös betekent steen of
stuk hout; hierop werd een naam aan
gebracht en als loterijbriefje gebruikt.
Dendron betekent boom. In de Philip-
pijnen noemt men de plant Biniung en
in Thailand wordt ze Khem Shuti ge
noemd.
Aan de vierkante enigszins viltige tak
ken staan op lange stelen de grote
veertig a vijftig centimeter lange donker
groene hartvormige bladeren. Het ste
vige wat gerimpelde blad heeft duidelijke
netvormige nerven. De tegenover
staande bladeren zijn van onderen don
zig behaard. Bovenaan de takken staan
de enorme vijftig centimeter) pluim-
achtige bloemtrossen in zogenaamde
samengestelde gevorkte bijschermen.
De rode, witte of roze bloemen, drie
centimeter in doorsnee, zijn trompet-
vormig en hebben een vijfspletige kelk
en een lange kroonbuis met vijf smalle
teruglopende slippen.
De tweeslachtige bloemen (ze bezitten
meeldraden en stampers) hebben vier
tweemachtige meeldraden, dat wil zeg
gen twee lange en twee korte meel
draden. In knoptoestand zijn de meel
draden en stamper gekromd en bij open
staande bloemen staan ze recht naar
voren en steken ze ver uit de kroonbuis
naar buiten. De besjes zijn klein.
Vele clerodendron soorten hebben
geneeskrachtige eigenschappen, maar
van deze is mij niets bekend.
NETTY SELDER
Tussen de kaladi's in Burger's Bush,
Arnhem.
Netty Selder-de Moor
2
