POIRRIÉ'S
PERIKELEN
What's in a name?
Eigenlijk niks, maar vrij vertaald naar
Shakespeare zou je kunnen stellen, dat
als een roos niet toevallig roos had
geheten maar kembang kentoet, zij er
net zo had uitgezien en net zo had
geroken, maar dan niemand het in zijn
hoofd had gehaald om op Moederdag
met een bosje kembang ketoet aan te
komen. Zo is dat. Mensen zijn nu een
maal gevoelig voor namen. Zo zal de
vijand ook onverwijld op de vlucht slaan
als hij wordt tegemoet getreden dooreen
paar leden van de Brani Mati Rangers
en heel zeker nog geen vin verroeren
wanneer een hele horde van de Barisan
Slompret Boemiajoe op hem af komt
stormen. Even goed kan je er vergif op
innemen, dat ene Herr Wankel een veel
groter marktaandeel had kunnen ver
overen als hij de door hem uitgevonden
rotatie-motor niet zijn eigen, weinig
evenwichtigs voorspellende familienaam
had meegegeven.
Het is juist daarom zo merkwaardig, dat
zoveel goedwillende ouders zo noncha
lant tewerk gaan bij het uitzoeken van
een of meerdere namen voor hun bloed
eigen of geadopteerde kroost. Eeuwen
van woelingen, onvrede en regelrechte
strijd, welke meestentijds veroorzaakt
werden door het persé willen waar
maken van een geërfde of op andere
wijze dwangmatig verkregen naam,
hebben daar geen veranderingen in
kunnen brengen. Iwan de verschrikke
lijke, Karei de Kale, Pepijn de korte. Jan
zonder Land, allemaal zielepoten, die
wellicht op een heel andere manier de
geschiedenis zouden zijn ingegaan
wanneer men eerst tot 10 had geteld
alvorens hen met zo'n zwaarbelaste
naam op pad te sturen.
Het is daarom, dat nieuwbakken ouders
zich bij het opstellen van het bekende
namen-verlanglijstje goed moeten rea
liseren, wat wel en wat niet kan. Om het
kind te kunnen vrijwaren van mogelijke
tot grote problemen escalerende peste
rijen, dienen enkele duidelijke maatsta
ven en beperkingen te worden gehan
teerd, die weinig lijken voor te stellen,
maar in wezen de basis vormen voor
een normaal en evenwichtig bestaan.
Allereerst moet men bij het zoeken naar
een voorkeursnaam niet gaan gras
duinen in de wereld der politici. Geen
kind zal er belang bij hebben om op
latere leeftijd alleen al doorzijn naam in
verband te worden gebracht met een al
dan niet nog in leven zijnde volksver
lakker of -verleider.
De groep van zogenaamd beroemde
veldheren en zeehelden moet sowieso
onmiddellijk overboord worden ge
gooid. Het kind zal er zijn ouders niet
dankbaar voor zijn, wanneer het later
wordt uitgekreten voor een brandschat
tende woesteling, slavenhaler of alles in
de grond borende zeewolf.
Met de Nobelprijswinnaars en andere
geleerde weldoeners moet men even
voorzichtig zijn. Daar zitten geweldige
mensen bij, maar helaas komt het maar
al te vaak voor, dat zij naast hun respect
verdienende bezigheden en-passant
een mensverdelgend chemisch middel
of alles verpulverend plofmiddel hebben
uitgevonden. Bij die groep moet men
dus even uitkijken. Bovendien - en daar
kan menig ouder weieens de plank
misslaan - heeft niet ieder kind het in
zich om tot een zelfde niveau te komen
en later in het vertwijfeld pogen om de
illustere naam waar te maken zozeer in
de problemen komen, dat het in een
inrichting moet worden opgenomen.
Topathleten, dans-, muziek- en andere
overbetaalde fenomenen komen ook
niet aan bod. Het noodzakelijkerwijs
bijbehorende talent zal gewoonlijk bij
het kind verte zoeken zijn en bovendien
zal het beroemdheidsaureool van de
bewonderde vedette reeds lang ver
bleekt zijn als het kind tot wasdom is
gekomen en dus niemand meer wat
zeggen.
De enige categorie waaruit men risico
loos kan peuren en waarin alle nationali
teiten naar hartelust hun keus maken
omdat hun namen in vrijwel alle vreemde
talen zijn geïntegreerd, is die der heiligen.
Van hen is bekend, dat zij van onbe
sproken gedrag zijn geweest, of zich
althans zo hebben gebeterd, dat er een
heiligverklaring uit kon voortvloeien.
Door de genoemde integratie hoeft
men ook niet bang te zijn voor de
beruchte wanklanken die ontstaan bij
het lukraak bij elkaar voegen van een
onzinnige voornaam en een gevestigde
familienaam. Denk hierbij alleen maar
aan een Madonna Koetoewalang. Ma
donna is mooi, Koetoewalang ook, maar
bij elkaar slaat het nergens op. Voor
beelden genoeg. Hier bij ons loopt een
John Wayne rond. Hij is nu een bezadig
de huisvader, maar als schooljongen
werd hij constant op de huid gezeten
door horden veedieven en Indianen en
als je zijn oerhollandse familienaam
achter zijn voornamen zet weet je niet
wat je hoort. Gewoon Jan, vanwege de
Heilige Johannes was veel beter ge
weest.
Toch zit er bij dezelfde Heiligen een
figuur, wiens naam je misschien met
enige terughoudendheid moet bekijken
en dat is de Heilige Jacobus. Niet omdat
hij minder zou zijn dan de rest, verre van
dat. Hij moet een voorbeeldig mens zijn
geweest, anders had mijn vader mij niet
naar hem vernoemd. Hij heette trouwens
zelf ook zo. Het gaat er alleen maar om,
dat de mensen er iedere keer weer in
slagen om zijn naam zodanig te ver
draaien, verkorten of verbasteren, dat
deze een bijna ondragelijke last wordt
voor de drager. Ik weet daar alles van.
Jakobus, aanvankelijk voor de gemak
kelijke aanroepbaarheid gewijzigd in
Japie, werd in de tijd dat ik de J nog niet
goed kon uitspreken verbasterd tot
Lapie.
In de relatief korte periode, dat mijn
moeder mij een dotje vond, voegde zij
er tot ieders vermaak die omschrijving
aan toe. Wat later, toen allerlei uitwen
dige organen en uitstekende lichaams
delen zich snel en onevenredig met
elkaar begonnen te ontwikkelen, volg
de een serie achtervoegsels waarvan ik
de meeste gelukkig ben vergeten, maar
de mij nog bekende graag ter lering en
waarschuwing bekend wil maken.
Lach niet: Japie-tjeroeroet, Japie-koen-
joek, Japie-koeping lowok, Japie-krem-
peng, Japie-matamelotot, Japie-tjangak,
Japie-lange taaie en na de oorlog nog
een, die ik niet noem omdat men die
vanwege mijn lange tenen en Tommy-
gun nooit openlijk uitsprak.
What's in a name? Ogenschijnlijk niks,
maar toch altijd meer dan je denkt. Pas
als je eenmaal opa bent, maakt het
allemaal geen bliksem meer uit, want
een opa is een opa en die wordt op de
hele wereld als zodanig gerespecteerd.
Dat zegt men tenminste.
19
