EEN BEGENADIGD LEERMEESTER
HOMMAGE AAN DE NATUURONDERZOEKER
EN MENS PROF. DR. LEENDERTVAN DER PIJL
J
Een overlijdensbericht van de familie en een kort in memoriam van LD in Moesson
van 1 mei jl. (jrg. 34, no. 1 8) vermeldde reeds dat Prof. Dr. Leendert van der Pijl de
1 6e april jl. op 86-jarige leeftijd in Den Haag is overleden. Op de begraafplaats
Nieuw Eyk en Duynen hebben we afscheid genomen van deze eminente Indische
natuurkenner en natuurminnaar en voor velen een persoonlijk vriend. Een periode
rijk aan herinneringen, gezamenlijke belevenissen, geestelijk contact en vriend
schap is nu definitief afgesloten.
Een korte schets van de levensloop van
Prof. van der Pijl is reeds gegeven door
Lilian. Toch veroorloof ik mij nog wat
bijzonderheden te geven van meer per
soonlijke aard over de bijzondere mens
van der Pijl, die in de loop van zijn leven
Van der Pijl in karakteristieke houding
èn in veldtenue met de onontbeerlijke
veldfles 'om', poserend onder een grote
aronskelk (Alocasia sp.).
zovele leerlingen, scholieren, studenten,
maar ook andere mensen, aan zich
bond, en dat niet alleen als leermeester,
maar ook als persoonlijke vriend. Zo
kon het gebeuren dat een kleine, magere
scholier, na ruim een halve eeuw (zonder
overdrijving, het is 53 jaar geleden!)
bepaalde gebeurtenissen nog zo helder
in de herinnering heeft als was het
gisteren gebeurd en dat nog steeds
dezelfde diepe bewondering voor de
oude leraar in hem leeft. Dit geldt niet
alleen voor hem, doch voor een hele
generatie van de Lyceum-school in
Bandung, voor al deze leerlingen was
van der Pijl leraar en vriend tegelijk. En
deze band tussen hem en die kleine
scholieren van toen bleek bestendig te
zijn. Contacten, die tijdelijk door de
oorlog onderbroken waren, werden
direkt daarna weer aangeknoopt. Van
der Pijl was en bleef het middelpunt van
een grote, hechte vriendenkring. Op
merkelijk is overigens ook het hoge
percentage van zijn leerlingen, dat voor
een natuurwetenschappelijke loopbaan
koos.
Willen wij een poging doen om dit
fenomeen te verklaren (van der Pijl
leerde ons toch de hypothese aan de
waarneming te toetsen!) dan moeten
we terug gaan naar het verleden en zijn
levensloop volgen en proberen te be
grijpen. Leendert van der Pijl werd ge
boren op 24 december 1903 te Utrecht,
maar zijn gehele jeugd bracht hij in
Amsterdam door waar hij een Christe
lijke lagere school en ook de middelbare
school (HBS) doorliep. Zijn vader ver
vulde een functie bij de spoorwegen in
Amsterdam. Van de familie omstandig
heden kan gezegd worden, dat hij twee
jongere broers had, waarvan één op
jeugdige leeftijd overleed. Aansluitend
Foto links: Bandoeng, juli 1939 in de buurt van het Christelijk Lyceum. Het plaatje geeft het uitzicht op het kruispunt
Dagoweg, Rembrandtstraat en Multatuli-boulevard. Foto rechts: Uitzicht vanuit het huis van Dr. van der Pijl aan de Dr De
Grootweg over de visvijvers beneden en rechts het Isola-achtige kasteel van de heren Han en Kan (Chinezen). Van der Pijl
woonde in feite in het paviljoen van de grote natuuronderzoeker E. Jacobson (bekend om zijn Sumatra reizen: Simalur, Ophir
Korintji, die in de oorlog op oudere leeftijd jammerlijk in het kamp omkwam). Van der Pijl pleegde te zeggen, dat dé
combinatie huisbaas/collega/vriend heus mogelijk is! Het kasteel van Han en Kan genoot bij ons jongens groot aanzien
omdat de heren weinig thuis waren en wij aldaar gratis mochten tennissen.
20
