Nogmaals de K.W.III
Als één der vele oud-leerlingen van de inderdaad roemruchte K.W.III aan Salemba
in thans Jakarta, heb ik uit de aard der zaak het artikel in het nummer van 1 5
september 1 990 met belangstelling gelezen.
Ik zou dan ook gaarne daarop willen reageren met wat aanvullende gegevens en
ervaringen van recente datum.
Sinds een aantal jaren manifesteert zich een groepering van ex-leerlingen K.W.III
in Nederland met c.a. 1 00 leden, bestaande uit de jaarklassen, welke in het laatste
schooljaar 1941/42, welke dus niet afgemaakt kon worden i.v.m. de Japanse
bezettingstijd, bestond uit 4e en 5e klassers, en ex-leerlingen die in dat jaar 1 941
al eind-examen gedaan hadden. Deze groep houdt elk jaar, meestal in april, een
reünie in Den Haag.
Initiatiefnemers en contactpersonen
zijn: Wim Möller Tine Ree - Razoux
Schultz en Jan de Jonge. De leden
van deze reünie zijn gevormd op de
K.W.III, maar verder hebben zij het
buiten Indië moeten maken. Vandaar
dat de gesprekken en uitwisseling van
ervaringen op deze reünie's altijd een
levendig karakter hebben. Waarschijn
lijk kan dat een van de redenen zijn,
waarom de 300 leden tellende "moe-
der"-vereniging van de K.W.III slechts
een 25% opkomst telt, en dan nog om
de 2 jaar.
Mijn persoonlijke indruk is, sinds het
bijwonen van de laatste reünie van de
moeder-vereniging, dat het teveel een
"nostalgisch" gebeuren is geworden,
waarbij teveel "vooroorlogse" herinne
ringen opgehaald worden, niet zozeer
met de de K.W.III te maken hebbend,
doch veelal verhalen over: "Ben jij ook
van een officiersfamilie, kolonel of zo?"
danwel: "Was jouw vader niet directeur
of hoofd van zus of zo?" enz.
Bovendien sprak het programma ver
der niet meer aan bij ons "jongeren",
die enerzijds toch opgegroeid zijn en
zich verder hebben moeten ontwikke-
\Vervolg: "Beeld uit Batavia")
Jansen en Donath erin slaagden de
beschermende stof uit rijstzemelen te
extraheren en in zuivere kristallijne vorm
te isoleren. Zij werkten in Eijkman's
oude lab, dat intussen flink was uitge
breid. In 1 926 kreeg Eijkman de Nobel
prijs "voor zijn ontdekking van het anti-
neurine vitamine".
Eijkman werkte in Nederlands-lndië
onder bescheiden omstandigheden,
maar hij boekte resultaten die een zegen
werden voor de autochtone bevolking,
als ook voor talloze anderen. Hij onder
wees de wereld dat Moeder Natuur de
rijst laat groeien in een verpakking die
het onontbeerlijke vitamine bevat. De
mens, in een poging de rijstkorrel te
verbeteren door hem witter en smake
lijker (maar ook duurder) te maken,
verwijdert het omhulsel en creëert
rampspoed.
G. BRAS
len in de snel veranderende jaren 1 950
tot heden, waarbij wij dan veelal de
ontwikkeling van onze kinderen moes
ten begeleiden.
Welnu: op de 1 990 bijeenkomst was
ook aanwezig: Roswitha Singgih-
Pamoentjak, als afgevaardigde van
onze Indonesische vrienden. In samen
spraak met Roswitha zijn toen met een
aantal gegadigden de details bespro
ken voor deelname aan de reünie in
Jakarta, die 3 dagen duren zal, en
waarvan het programma in het kort
luidt:
23 november: avond-excursie naar
Pasar Seni Ancol met diner.
24 november: hele dag excursie naar
het Monas Nationale Monument en het
Taman Mini Indonesia, 's Avonds buffet
diner bij de Nederlandse ambassadeur.
25 november: gehele dag reünie in de
huidige Perpustakaan Nasional op
Salemba Raya 28.
Logies van de Nederlandse deelnemers
zal verzorgd worden door een 4-tal
Indonesische schoolgenoten, die elk 1
kamer beschikbaar stellen, terwijl de
Ambassadeur zo vriendelijk was aan 4
personen onderdak te garanderen.
Rest mij nog te vermelden, dat wij
wederom in Den Haag op 25 mei 1 991
een reünie zullen houden.
Het "oude hoofdgebouw" overigens is
prachtig gerenoveerd, de directeurs
kamervan Dr. Esbachen Dr. Leeman,
is ook nu directiekamer, terwijl de
secretaris huist in de tegenoverliggende
kamer van de grote binnenhal, waar
vroegerde amanuensis, dhr. Van Galen
zetelde. De docenten-vergaderzaal,
waar over het wel en wee van eind
examen leerlingen en herexamens be
slist werd, is ook nu nog vergaderzaal
van de bibliotheek-staf. De pendopo is
nu een meer "gesloten" aula, hettoneel-
podium is onveranderd, maar met één
coulisse meer. De voormalige 2e en 3e
klassen aan de rechtergalerij, alsook de
4e en 5e klassen aan de linker, zijn nu
werkkamers geworden, de ramen en
galerijpilaren zijn nog onveranderd. De
vroegere zijpalviljoens van de 1 e klas
sen en M.M.S. rechts, en die voor de
vakken biologie-natuur/scheikunde,
kosmografie en (hand)lijn-tekenen zijn
afgebroken en hebben plaatsgemaakt
voor een 4 verdiepingen-gebouw, waar
in alle boekwerken zeer systematisch in
tijdvak-afdelingen opgeborgen zijn. Het
voorerf is een reusachtige parkeerplaats,
het grote achtergrasveld, vroeger voor
buitensporten en athletiek, is thans
geplaveid. De oever naar de Tjiliwoeng
is door een hoge muur afgescheiden,
doch het 5-tal "kajoe manis"-bomen
staat er nog.
Ook hier ontving ik van de directrice en
haar secretaris een soort "compliment"
van dat de orang belanda destijds toch
wel goed gebouwd hebben, daar de
fundamenten en opbouw van het oude
hoofdgebouw er nog stevig bijstaat, en
de renovatie slechts beperkt kon blijven
tot de uiterlijke verandering. Diezelfde
"complimenten" kreeg ik trouwens ook
bij het bezoek aan de voormalige Gon-
dangdia lagere school aan de Javaweg,
thans jalan Tjokroaminoto, ook daar
werd ik allerhartelijkst ontvangen door
de sekolah eerst en later het school
hoofd met andere docenten.
Het is dus toch een enigszins "nostal
gisch" verhaal geworden. U ziet wat zo
een artikel over een oude school in
Indië, al was het dan wel de K.W.III,
waarvan Tjalie Robinson al zei: "alle
H.B.S.-en noemen zich HBS, behalve
die ene in Batavia enz.", kan uithalen bij
één van uw lezers.
G. PIPPER
De voormalige K.W. Ill-school aan de Salemba 26, thans deel van het Nationale
Bibliotheek Complex.
15
