onaandoenlijke voerlui, precies zoals
hun collega's in Indonesië, zich niets
aan van de passerende snelle motor
voertuigen; immers, beide wijzen van
vervoer hebben toch ook hier evenveel
"recht" op de grote weg? Nou dan. En
om de vergelijking voort te zetten in het
dierenrijk: de kambingszijn in Portugal
al even echte vreters als in Indië. Je
komt niet alleen kuddes met schapen
tegen, maar even veel kuddes met gei
ten. En hier klimmen die beesten ook
zomaar een stukje in de boom om daar
lekkere blaadjes groen te verschalken.
Veel rashonden kom je op het land niet
tegen, het merendeel is gewoon ook
gladakker. Als je over een landweggetje
een gehucht nadert, dan beginnen,
precies als bij de kampong, de honden
aanhoudend te blaffen. Ook Portugese
honden slapen languit liggend op de
weg, lekker behaaglijk in de zon. Je
moet erg oppassen er niet op te trappen
of ze met je auto te overrijden. En,
verdrietig genoeg, vallen er, net als in
het moderne Indonesië, die honden ook
hier ten prooi aan het snelverkeer. Ik
zag meer dan eens een doodgereden
hond (en kat) opzij van de weg. En ook
wel eens een geheel geplette slang; iets
watje, na Indië, eigenlijkal lang vergetn
was. Want slangen, die zijn er in Portu
gal ook; je moet in de vrije natuur
inderdaad rekening houden met deze
reptielen. Want ook hier heb je net als in
Indië het risico van gifslangen. Een
vriendelijker diersoort zijn de hagedis
sen, die er net zo uit zien als de kadals in
onze jonge jaren; die liggen ook hier op
grote warme stenen of stoepen in de
zon.
Wat me ook opviel waren in enkele
dorpjes een paar visvijvers, waar vis in
wordt gekweekt. Men zegt dat zoiets al
uit de tijd van de Romeinen stamt, maar
ik voor mij trok de vergelijking met wat
ik zo veelvuldig in de desa's van de
oostelijke Preangerzag. En ik zou bij de
vergelijking uit het dierenrijk willen
eindigen met te zeggen dat we eens een
heuse kakkerlak in de kamer hadden.
Dat is nou een Indische toestand waar
over ik me geenszins kon verheugen,
we waren er "geli" (griezelig) van.
Wel tot m'n genoegen zag ik in Portugal
menige pisangboom, ja, met echte
curieuze bloesem of al met sisar vruch
ten er aan. Als dan op de achtergrond
ook nog een paar palmen op het prentje
staan, dan is het in die hoek van Europa
helemaal Indië.
Ook anderszins is er weer die opval lende
parallel. Lang niet overal kookt de Portu
gese huisvrouw op (buta)gas, netzomin
als bij iboe in Indonesië. Meer dan eens
zag ik op 't platteland op reis een
rokerige zwarte keuken, met muren die,
net als in Indië, afgeven als je er met je
kleren langs loopt. Ook de zwartgebla
kerde pannen op een gewoon open
houtvuur. Je ogen doen dan weer pijn
van die rook. Het is in zo'n streek van
Portugal dan ook heel normaal dat de
vrouwen in de nabijgelegen bossages
niet alleen hout sprokkelen, maar dat
hout ook op hun hoofd samengebonden
huiswaarts dragen; ik zag dit ook precies
zo gebeuren in menige bergkampong
op Java. En hier in Portugal onder die
bundel met hout een vrouw op sloffen
en zelfs hier ook wel op blote voeten.
Maar ook gewone andere vrachten dra
gen de Portugese vrouwen en meiskes
op het hoofd. De armen geheel vrij voor
andere taken. En met kaarsrechte rug.
Je staat soms met je ogen te knipperen
als je die toneeltjes ziet. Een gek idee:
nee je bent niet op Bali maar echt wel in
Europa. Trouwens, meerdere malen in
de Portugese binnenlanden, ziet men in
de dorpjes ook kunstig geknipte papie-
(lees verder volgende pagina)
Als u dit in Portugal ziet, denkt u dan ook niet aan Indië?
