J.G. Yssel de Schepper
ORIENT TRAVEL BV IJT
TANTE NON's
INDISCHE SPEKKOEKEN
Alg. Assurantiebedrijf "Argo"
ALLE
VERZEKERINGEN
RETOUR BANGKOK v.a1.430.-
RETOUR JAKARTA v.af 1.900,- W^JJ
Franko thuis in speciale verpakking.
Min. 500 gram f 20,—
Min. 750 gram f 25,-
Stort op giro 38 92 616
Mevr. F. Y. ROBERT-FLAMAND
Kerkuil 36 - 4822 PA BREDA -
Tel. 076 -42 16 07
ABN rek.nr. 59.43.54.439
in Indonesië gebruikelijk in vergelijkbare
situaties.
Zo kun je voort gaan. Want, weer iets:
net als in Indië moet je op de binnen
wegen in Portugal als automobilist
geducht op de fietsers letten. Die slin
geren nogal eens.
Een kostelijke recente ervaring mag ik u
niet onthouden. Op een warme dag
begint, ook in het binnenland van Por
tugal, het leven (zoals Indischgasten
gemakkelijk begrijpen) na de siësta pas
omstreeks vijf uur of later in de middag.
Ik begaf me op een uur naar de kapper.
In het dorpje van mijn logement waren
er in de straat geen uithangborden.
Maar geen nood; behulpzame lieden
brachten mij (ik had met mijn vingers
ter hoogte van mijn haardos knippende
bewegingen gemaakt) al voortduwend
tegen mijn bovenarm - zoals ik al eerder
beschreef - naar de plaats waar de
coiffeur werkte. En dat was een wat
donkere geheel open ruimte, grenzend
aan de straat, waarin reeds een klant op
een enigszins scheefgezakte kappers
stoel zat. Met om hem heen gedrapeerd
een laken dat eens heel was geweest. In
het zelfde, van de weg geheel in te
ziene, lokaaltje of schuurtje, zaten tegen
de wand en op een rij wankele stoelen
van velerlei soort, nog wel een stuk of
tien andere mannen bijeen in een op
gewekte conversatie. Aangezien ik
slechts één enkele kapper in functie
zag, die dus al die wachtende klanten
nog vóór mij moest gaan bedienen, gaf
ik met wat gebaren en wat Spaanse
woorden te kennen dat ik wel eerst
even verderging wandelen, totdat al die
heren al aan de beurt waren geweest.
Doch mijn veronderstelling was geheel
onjuist, want de kapper plus alle schijn
bare wachtenden-voor-mij gaven mij
collectief en nadrukkelijk te kennen, dat
ze niet op hun beurt zaten te wachten,
doch dat ze er louter voor de gezellig
heid zaten. Ik werd dus met zachte
dwang door meer dan één bejaarde
Portugees in een vrij zijnde wrakke zetel
gedrukt en mij werd te verstaan gegeven
dat ik al dadelijk na de huidige patiënt
aan de beurt was. Dus even geduld
s.v.p.; "sabar sadjah pa'k" zouden ze in
Padang gezegd hebben. Naast mij, ook
op een stoel, lag een hond zonder ras;
dat was de hond van de kapper, haal
hem maar aan hij bijt niet, liet men mij
weten.
In het lokaal en ook op de stoep annex,
ging de conversatie inmiddels gewoon
door. Links, buiten en ook een beetje
voor het kapperslokaal zelf, stonden de
stoelen en tafeltjes van een nederig
café. En rechts het zelfde van een aan
grenzend klein volksrestaurant. Aldaar
was de mede conversatie voerende res
taurateur, die tegelijk kok en ook be
diende was, al half op dezelfde stoep
bezig met de soep van het eenheids
menu te bereiden. En dat alles onder
een heerlijke brede schaduwboom die
midden op het trottoir stond. Het hele
gezelschap vormde één geheel zoals zij
daar tesamen waren. En het was hier
geheel het verschijnsel dat ook in Indo
nesië voorkomt en dat door menig
socioloog als zodanig herkend en be
schreven is. Namelijkdie markante oud-
Indische combinatie van warong-scheer-
salon-praatsociëteit-drankjeszaak, als
vanouds tesamen onder de boom.
Nauwelijks was ik tot deze filosofische
conclusie gekomen, of ik was al aan de
beurt. Moest plaats nemen op de reeds
erg uit het lood staande kappersstoel;
ongetwijfeld een erfstuk uit een deftige
coiffeurszaak anno 1 91 5, te oordelen
naar het model. En ik zag me zelf wat
vaagjes in een kleine wat verweerde
spiegel met een paar barsten en verder
bedekt met een laag spinrag en vliegen-
poepjes.
Het knipwerk zelfwas in een oogwenk
gebeurd. En goed ook. De prijs bedroeg
slechts een fractie van wat i k doorgaans
in Holland moet betalen.
Een klein kappertje in Portugal zit nog
nèt niet onder een boom zoals vroeger
(en nu soms ook nog) in de Oost. Hij is
iets opgewaardeerd en zit nu bijna onder
die boom en nog wel half in de open
lucht. Maar de gelijkenis met Indonesië
blijft frappant.
Nog maar heel recentelijk werd ik aldus
geknipt in Djokja en Malang. En ook
nog eens nabij Banjoewangi in de bui
tenlucht en onder een boom; ook al op
een wankele zetel en op de zelfde wijze
omringd door druk converserende ou
dere heren. Met annex een eet-warong
en koppi-toebroek. Gewoon ook zo'n
Kantoor en woonhuis Corn, de Witt-
laan 83, Den Haag, tel. 070-35571 72
soort centrum van gemoedelijkheid,
deels overdekt en deels op 't trottoir.
Wat is onze wereld toch vreselijk klein
Van die sambal die ze in Portugal piri-
piri plegen te noemen, vertelde ik al in
mijn vorig relaas. Dit keer, toen ik in het
bergland in een klein hotelletje van rijst
met een vleesgerecht zat te smullen
(lamsboutjes mag je hier rustig kluiven
en kip ook), bracht de restaurateur, die
tevens als kellner optrad, een fles met
die sambal en duidde me aan dat met
dat spul er bij het nog veel lekkerder zou
smaken. Het was behoorlijk pedis en
het gerecht steeg in culinaire waarde.
Volgend jaar, als ik niet naar Indonesië
zelf reis, ga ik maar weer naar Portugal.
In het voorjaar, wel te verstaan, wanneer
daar alles in bloei staat. En je met alle
vergezichten telkens weer moet denken
aan de Preanger of aan de omgeving
van het Meer van Manindjau op Suma
tra's Westkust.
Want ik wil weer als enige gast logeren
in die kleine frisse hotelletjes met niet
meer dan tien kamers; waar het dan nog
erg stil is. Maar waar alle kamers erg
schoon zijn met een vloer van tegels.
Waar een witte sprei over de hoge
bedden ligt. Met jalouzie-vensters. En
een aangrenzende fijne mandikamer
voor je zelf. En met overal bidets op het
toilet.
Want zwervend door landelijk Portugal
blijf je aan Indië denken.
31-daagse verzorgde reis JAVA en BALI GARANTIEFONDS
v.af 3.800,- reisgelden
RETOUR BALI v.af 2.135,-
RETOUR AUSTRALIË v.af 2.525-
Singel 486 - 101 7 AW AMSTERDAM
nnr.T'T*m Tel. 020 - 23 74 84
mSESSSS^ 5= Laan van Meerdervoort 291 DEN HAAG
'»k lij Tel. 070 - 361 50 78
Rokin 52 - AMSTERDAM -Tel. 020 - 24 25 38
17
