De legendarische
Frits Hinze
Hij baarde opzien en stierf in stilte
door M. de Rijk (Slot)
Japanse bezetting
Tijdens de Japanse bezetting is Frits een tijdlang ondergedoken geweest onder de
schuilnaam "Kara ben Amina". Zijn gezin hield zich verborgen in een huis in de
bergen, door Frits zelf ontworpen en door een aannemer gebouwd. Het stond in de
rimboe, een eind van de weg af ergens halverwege de weg tussen Patjet en
Tjipanas. Zowel hijzelf als zijn gezin hebben in die tijd beslist een beschermengel
gehad. Er zijn tal van opmerkelijke anecdotes, waarvan er een gaat over het
desbetreffende huis midden in de rimboe tussen Patjet en Tjipanas en waar de
Duitse echtgenote van Frits - die hij tijdens een tournee door Duitsland in Berlijn
had leren kennen en met wie hij op 1 9 december 1 929 getrouwd was - samen met
hun drie kinderen en hun bedienden haar toevlucht had genomen. Op zekere dag
doemde er plotseling een groep Japanse soldaten op en Marcella Ursula Hinze,
zoals zij heette, wist niets anders te doen dan gevolg te geven aan haar inval om
haar oudste zoon Oscar en haar dochter Citadewi achter hun instrument te zetten
om muziek te maken. En wat gebeurde er: De Japanse soldaten, tot tranen toe
bewogen over zo n idyllisch tafereeltje midden in de rimboe, lieten het gezin verder
ongemoeid. Frits en zijn vrouw waren overtuigde anthropofosen en stelden zich
zeer tolerant op ten opzichte van andere levensopvattingen en geloofsovertuigingen,
iets wat hen veel goodwill opleverde bij de inlandse bevolking. Dit is waarschijnlijk
een van de belangrijkste redenen waarom zij nooit verraden zijn.
Een ander zeer frappant incident vond
plaats toen er in de tuin van een huis
waarin de familie door de plaatselijke
autoriteiten werd gedwongen te wonen
nadat hun eigen huis in beslag was
genomen, een jonge Indonesiër een
boom stond om te hakken.
Marcella Ursula vloog naar buiten en vol
verontwaardiging las ze de jongeman
de les en vroeg waar hij de brutaliteit
vandaan haalde een boom die niet van
hem was, om te hakken. Marcella Ursula
deed dit eigenlijk meer omdat ze zich
verantwoordelijk voelde voor de eigen
dommen van het huis.
De jongeman stond er beteuterd bij te
kijken en dacht waarschijnlijk bij zichzelf:
Ik krijg dat mens wel, wat verbeeldt ze
zich eigenlijk. Ik hoef me als rasechte
revolutionaire Indonesiër niet de les te
laten lezen dooreen Hollandse, waarna
hij boos wegliep.
Een uurtje later kwam hij samen met
een, in voornaam tot op de grond reikend
Oosters gewaad gestoken man terug.
De bediende "Emoe" die hen aan zag
komen, raakte in paniek en stamelde
dat dat de gevaarlijkste man van de hele
omgeving was. De man in kwestie was
Mr. Oschoemari en behoorde tot de
Padangse adel. In zijn functie bij de
revolutionaire regering had hij al vele
doden op zijn geweten. Hij is na de
oorlog door een groep Nederlandse
militairen strafrechtelijk geëxecuteerd.
De heer Oschoemari kwam naderbij en
vroeg Marcella Ursula of hetgeen hij
had gehoord, klopte. Marcella Ursula
Tijdens een repetitie.
antwoordde nog steeds strijdvaardig,
dat dat inderdaad zo was en dat zij het
hem wilde uitleggen. Ze nodigde de
man uit binnen te komen en nadat de
jongeman om wie het allemaal ging,
was weggestuurd, betrad de heer
Oschoemari de woning. Marcella gaf de
bediende "Emoe" bevel koffie te maken
(dat alleen was al zeer riskant, want het
was min of meer illegaal dat er über
haupt nog een bediende was, laat staan
bij een blanke). In ieder geval ging de
bediende met knikkende knieën heen
en kwam een poosje later terug met het
bestelde. Inmiddels waren Marcella
Ursula en de heer Oschoemari in een
serieus gesprek verwikkeld, het was
hoofdzakelijk Marcella Ursula die sprak
terwijl haar gast zeer aandachtig luis
terde. Hetgeen zij te vertellen had ging
waarschijnlijk over heel wat meer dan
alleen maar over die boom, want nadat
ze het gesprek beëindigd hadden, gaf
Marcella Ursula de man een aantal
anthroposofische boeken mee, waarna
hij met een blik die getuigde van een
zekere waardigheid en innerlijk onaf
hankelijkheid heenging.
Daarna is hij nog enkele malen terug
geweest en telkens ging hij weer met
nieuwe boeken vol wijsheid heen.
Marcella Ursula heeft met haar kinde
ren ook een tegenbezoek gebracht, zij
werd door hem en zijn oogverblindend
mooie vrouw ontvangen.
Het is te hopen dat de boeken van
Marcella Ursula deze revolutionaire
voorman geholpen hebben zijn geest
op het door haar gewenste peil te bren
gen. Op aarde is het in ieder geval slecht
met hem afgelopen.
Dit zijn slechts twee van de vele hache
lijke situaties waar het gezin zich op een
wonderlijke manier uit wist te redden.
Het heeft er alle schijn van dat het lot
hen in die tijd goed gezind was.
Na de oorlog
Na de capitulatie van de Japanners
kon Frits zich weer met zijn vak gaan
bezighouden en betrok hij een huis
in Batavia. Hier vond ook een aan
tal berooide familieleden tijdelijk onder
dak. Opa (oma was reeds in 1938
in Haarlem overleden), ooms, tantes,
neefjes en nichten waren hier samen en
opa fleurde menig avondje op met zijn
vioolspel.
Van 1946 tot 1950 stortte Frits zich
met al zijn energie weer op de muziek.
H ij werd dirigent van het Omroep Orkest
dat toen A.F.R.I.B. heette (Allied Forces
Radio In Batavia), naderhand overgegaan
in Radio Batavia, en effende met de zeer
populaire en druk bezochte zondag-
avond-concerten het pad voor het latere
optreden van het Radio Philharmonisch
Orkest.
Frits had met zijn orkesten een enorm
uitgebreid repertoire en bestreek een
breed terrein. Zijn concerten konden
variëren van zware klassieke tot popu-
16
