Hazard in Batavia
gevoerd. Zo moesten de ledenlijsten up
to date en altijd beschikbaar zijn. Voor
nieuwe leden bestond een ballotage
termijn. Bij de ingang van de speelzaal
lag een gastenboek waar de bezoekers
hun gegevens moesten inschrijven. De
in de speelzaal aanwezigen waren ver
plicht te allen tijde hun lidmaatschaps
kaart te kunnen tonen. Een en ander
werd intensief gecontroleerd. Vermeld
kan worden dat zich daarbij nagenoeg
geen incidenten hebben voorgedaan.
Voor de Chinese bevolkingsgroep was
een uitzonderlijke regeling getroffen.
zich veelal om het voorerf te verlaten.
De beheerder tevens bewoner van dit
gebouw, een nuchtere Indischman,
vertelde mij dat in de beginperiode voor
hem onverklaarbare vreemde dingen
gebeurden, waarover ik niet zal uitwij
den. Ook om de bezoekers niet af te
schrikken heeft hij daarna met succes
bloemoffers gebracht.
Ten slotte dient nog vermeldt het
bestaan van de eind 30-er jaren niet
aktieve roulette club van de paarden
rennen en Planten- en Dierentuin.
Deze roulette clubs werden als regel
door Europeanen en Chinezen bezocht.
De financiering geschiedde altijd door
Chinezen. Ook al het bedieningsperso
neel bestond uit personen van Chinese
landaard.
Om wildgroei van deze "Casino's" tegen
te gaan waren strenge bepalingen in-
Bekend is dat b.v. bij huwelijken en
begrafenissen na afloop van deze plech
tigheden kaartspelen werden georga
niseerd.
Te Batavia werd ieder jaar tijdens de
herdenking van de houtbewerkers
schutspatroon "Lo Peng Kong" een
veertien daagse vergunning tot hazard
spel gegeven. In de beneden stad Glodok
was op Pantjoran voor dit doel onder
bepaalde voorwaarden een overdekte
ruimte beschikbaar gesteld. Toegang
uitsluitend voor meerderjarige Chine
zen; geen alcohol gebruik en streng
toezicht onder eigen beheer. De bekende
Chinees Liem Joeng Foek ook wel A
Foek genoemd had een ploeg van een
dozijn mannen, die tot taak hadden
tijdens de spelen permanent toezicht te
houden. Roulette werd er niet gedraaid,
wel specifieke hazard spelen zoals
Paikioe, Tienkioe, Sah.tan en natuurlijk
Angkong. Problemen hebben zich bij
die gelegenheden nooit voorgedaan.
V'anzelfsprekend had het lucratieve
bezit van de speelvergunning grote
belangstelling. De Chinese kandidaten
moesten kapitaal krachtig zijn. Daarom
dienden zij hun laatste inkomsten aan
slagbiljet bij de Politie te tonen, waarvan
een lijst werd gemaakt voor de loting
die plaatsvond in het Residentiekantoor.
Men wilde voorkomen, dat de vergun
ning in handen zou vallen van de grote
kongsi's. Via de informanten kwam
men achteraf toch te weten, dat de
"Rumah Sètan", Waterlooplein.
Artikel 303 van het Indisch wetboek van Strafrecht regelde het klandestien
hazardspel als een misdrijf tegen de goede zeden en stelde dit strafbaar met een
gevangenisstraf van ten hoogste 2 jaar en acht maanden of geldboete van ten
hoogste 6.000 gulden. Daarbij richtte het zich hoofdzakelijk tegen de gelegenheid
gever. Deelname aan dit strafbare hazardspel vormde een overtreding vastgelegd
in artikel 542 van dit wetboek met een strafbaarstelling van maximaal 1 maand of
geldboete van 100 gulden. De raad van Justitie berechtte Europese overtreders
van art. 303; de Landraad berechtte Indonesiërs en vreemde Oosterlingen. Het
Landgerecht behandelde de overtredingen (art. 542) door alle landaarden.
Toezicht op en naleving van genoemde
wetsartikelen waren opgedragen aan
de Afdeling Zedendienst bij de Criminele
Recherche van de stadspolitie Batavia
op het Hoofdbureau Koningsplein West.
Aan het eind van de 30-er jaren waren
er in Batavia een aantal "Casino's", die
toenmaals de naam roulette club droe
gen. Een officiële vergunning hadden
deze clubs niet, zij wettigden hun be
staan onder het "cover" van besloten
club.
In dit verband kunnen genoemd worden
de B.W.R. (Bataviase Windhonden Ren
nen) aan de Citadelweg onder voor
zitterschap van notaris Procée; de
Carlton club op Koningsplein noord
hoek Secretarieweg met voorzitter de
bekende bokspromotor, makelaar
Noordhoorn Boelen; de C.R.C. een
sportclub, waarvan de meeste leden
niet aan sport deden, aanvankelijk ge
vestigd in een groot pand op Parapatan
schuin tegenover de bekende P D
zaak toko Delice. Op deze club werd
omstreeks 1 940 in overleg met Justitie
een inval gedaan, waarbij tegen midder
nacht het speelmateriaal en de spelers
naar het hoofdbureau van Politie werden
gebracht voor opmaak van het proces
verbaal. Dit proefproces liep op niets uit
en de club zette later haar activiteiten
voort in het door de vrijmetselaars ont
ruimde vrijmetselaarsgebouw op
Waterloo-plein noord hoek Vrijmetse-
laarsweg schuin tegenover de stads
schouwburg. De Indonesiërs noemden
dit gebouw "Rumah Sêtan" en hadden
een zekere angst voor dit gebouw. De
taxi-chauffeurs en de sado-koetsiers,
die daar hun passagiers afzetten voel
den zich daar niet prettig en haastten
