In Indonesië
tijdens de "Prang Teluk"
(golfoorlog) (ii)
Vanwege die Golfoorlog was het daar zo "toeristen-stil" dat wij doorlo
pend geheel geïntegreerd raakten in de Indonesische maatschappij. Omdat
wij verder geheel zelfstandig reisden, moesten wij ook. alles zelf uitkienen
en leerden aldus van allerlei Indonesiërs practische handigheidjes welke
wij niet zouden ontwaren in een druk toeristenseizoen. En zo maakten wij
bijvoorbeeld kennis met de begrippen TRAVEL en WARTEL. Wat was
dat nou
36
door C A Heshusius
IN INDONESIË TIJDENS DE
"TRAVEL"
Misschien bestaat voor andere landgeno
ten dit begrip al heel lang; die mogen dit
verhaal dan rustig overslaan! Maar voor
ons was "travel" een geheel nieuw iets.
Dit vri j recentelijk ontstane woord houdt
een soort vervoersservice in voor parti
culiere reizigers Het biedt interlocaal
transport over de weg.
Mensen die niet van de massa-vervoermid
delen willen gebruikmaken en voor hun
comfort iets meer willen besteden bi j het
vervoer, zullen bij voorkeur niet met de
propvolle bevolkingsbussen reizen, noch
met de even afgeladen autoletten, die onder
velerlei namen het individuele vervoer langs
de wegen regelen, leder kent die kleine
minibusjes met achterop hangend een ac
tief jongmens wiens enige taak het is om zo
veel mogelijk passagiers in het telkenmale
halthoudend wagentje te persen
Neen, wie niet zwetend en als sardines in
een blik geklemd wil zitten tussen andere
mensen, levende kippen, dozen van karton
of plastic pakken en bundels peteh-bonen,
die neemt zijn toevlucht tot de travel.
In iedere plaats van enige betekenis en een
beet je liggend aan belangrjke doorgaande
wegen, vindt men een paar warongachtige
bureau't jes met een plank waarop zoiets
staat van "travel agency", benevens enkele
plaatsen van bestemming De meeste van
die kantoortjes hebben zelfs een telefoon
en een juffrouw als receptioniste aan een
balie.
De voertuigen van zo'n travel-agency zijn
van dezelfde grootte als de zojuist be
sproken minibusjes, colts, bemo's enz.,
echter met dit verschil dat er behalve de
zetel voor de chauffeur er nooit meer dan
acht duidelijk herkenbare zetels zijn, welke
ook nog wel eens genummerd zijn.
Naast de bestuurder (dus ook voorin) de
zetelnummers I en 2. Daar achter twee
rijen van elk drie zetels; eerst de nummers
3, 4 en 5 en dan daar weer achter de
nummers 6, 7 en 8. Meer dan acht passa
giers neemt de travel zeker niet mee. Men
heeft aldus de garantie dat men keurig, ja
zelfs een beetje luxueus wordt vervoerd,
Zelfs kan men nog wat (maar niet al te veel)
bagage mee voeren; een kleine koffer of
zoiets.
Men kan dan direct vanaf het kantoortje op
stap gaan in de juiste richting, maar men
kan ook voor een later tijdstip (ja zelf voor
morgen of overmorgen) alvast boeken.
Dat reserveren geldt voor een bepaalde rit
op een vast uur (er hangt een dienstregeling
naar stad X en dan nog wel op de
gereserveerde zitplaats.
Men kan ook in het kantoortje wachten:
meestal zijn er een paar zitbanken en soms
ook kan men er een glas koffie bestellen
met nog iets daarbij te etenInteressanter
en nog leuker is het, dat men de travel ook
per telefoon kan benaderen voor een af
spraak. Veel tijd kost dat alles niet, want
over prijzen kan niet getaward (onder
handeld) worden; alle prijzen staan aan
gekondigd op een bord; die staan dus vast.
Hetgeen - zeker in Indonesië - al tijdwinst
oplevert. Hoogstens is het ene kantoortje
iets voordeliger dan het andere, maar
steeds is het "waar voor je geld". De
duurste travels zijn ook het meest com
fortabel uitgevoerd.En onderweg pikt de
travel geen wenkende pasagiers op; men
blijft voortdurend met maximum acht
passagiers.
Maar het allerleukste met de travel komt
nog! Men wordt desgewenst zonder
prijsverhoging afgehaald op het eigen adres
en men wordt na de reis in de stad X ook
gedropt (een nieuw woord van de Bahasa
is "drop") op een van tevoren opgegeven
adres! Het kan gewoon niet beter....
Wij hebben op Java heel veel gereisd (wij
waren metz'n tweetjes) meteen travel. En
zeer tot ons genoegen. Van Jakarta naar
Bandung (8500 Rp per persoon);van
Bandung naar Purwokerto (Rp 6500), en
weer van Purwokerto naar Yogya (4000
Rp) en Yogya-Malang voor circa 10.000
Rp. Alle keren werden we "thuis" opge
haald en op de bestemde plaats keurig
voor de deur van ons volgend verblijf
gedropt.
Tijdens de reis op genoemde vrij lange
trajecten stopte men éénmaal een half uur
bij een wegrestaurant voor sanitaire
doeleinden en een snel hapje en dronk;
gado-gado en koppi tubruk of zoiets Alle
keren hadden wij de travel telefonisch
besteld.Onze gastheer bij ons guesthouse
wist altijd precies welke travels de beste
waren en hielp ons met bellen en een
afspraak maken voor het tijdstip van afha
len .Men diende bij de aanvang van de reis
contant te betalen en men kreeg dan vaak
ook nog een kwitantie.
Bij alle reizen zaten wij met z 'n tweeën op
de plaatsen nummer I en 2, dus geheel
voorin naast de chauffeur. Practisch: je zag
veel meer en genoot aldus van de reis en
het landschap. Voorin was het ook wat
rustiger, want de bestuurder had al zijn
aandacht nodig voor het verkeer en
kwebbelde meestal niet.
Achterin daarentegen, moest men uitge
breid gaan deelnemen aan de conversatie.
En hoewel wij de Bahasa ook actief goed
beheersen, werd het op de lange duur toch
uiterst vermoeiend steeds weer antwoord
te moeten geven op vragen als: Waar
komen jullie vandaan? Ben je al eerder in
Indonesië geweest? Waar heb je de Bahasa
geleerd? Hoeveel kinderen hebt U? Wat
kost de vliegreis van Europa naar hier? Is
het waar dat als je in Holland geen werk
vindt, je van de regering een uitkering
krijgt?
Eens hadden wij een goedkope travel.
Alles zat los in het voertuigen de deur ging
steeds open; niet erg leuk. Dat was wel een
uitzondering. Tussen Yogya en Solo, waar
we moesten zijn om er de kraton te bekijken
van de Susuhunan, kreeg ons vehikel (nog
wel uitgerekend met de band onder onze
zetel, want we zaten weer naast de
chauffeur) in volle run een klapband! Wij
schrokken ons wezenloos en de chauffeur
en de andere passagiers ook. Gelukkig
hield de chauffeur het stuur stevig vast en
botsten wij dus niet tegen een boom of
telefoonpaal. Ietwat geschrokken stapten
alle acht passagiers uit. Het was mooi weer
en toevallig op een mooi plekje, op een
grasberm die breed was en waar zelfs een
muurtje was waarop men kon gaan zitten
Na even rusten en de benen strekken en
helemaal van de emotie bekomen, was de
band verwisseld en konden wij doorrijden
naar Solo.
Ondanks dit ene incident: geef ons voortaan
maar een travel! De rit bij de aanvang van
de reis, om alle andere passagiers thuis af
te halen bij hun respectievelijke adressen is
op zich zelf al aardig. Natuurlijk kost dat
tijd, want niet ieder staat op de afgespro
ken tijd netjes met zijn valiesje voor de
