BIJ DE VOORPLAAT (foto: Mark Boon)
Voorlopig
UNA'S GUESTHOUSE
We maken het toch allemaal maar mee:
Irak, Sovjetunie, Kaifu, een ei, politieke
spanningen en wat al niet. Het is poot aan
spelen om alles bij te houden. En tussen
door is er opeens een Pekan Raya in het
Haagse Congresgebouw. Dat er niets ge
beurt in 1991 kunnen we dus niet zeggen.
Maar dat al die gebeurtenissen alleen maar
dienen voor ons amusement, zou iets te
veel gezegd zijn. Want voorlopig wordt er
toch maar een spook begraven. Weet u
het nog: "Een spook waart door Europa -
het spook van het communisme. Alle
machten van het Oude Europa hebben
zich tot een heilige drijfjacht tegen dit
spook verbonden, de paus en de tsaar,
Metternich en Guizot, Franse radicalen en
Duitse politiemannen. Ook ik ben er
mee opgegroeid: het vrije westen, het
dreigende Rusland, de Muur. En dan is er
eindelijk een aardige communist en dan
wordt die weer gewipt. Maar één ding zal
ongetwijfeld nog wel bewaarheid worden
en dat is dat de Russen komen. Niet met
tanks, maar als toerist. Horen we bin
nenkort in de snackbar "ras patatski
mayoneski". ledereen blij. Die Russen
toch, eindelijk zijn ze vrij. Onvoorstelbaar
dat we zo lang bang voor hen zijn geweest
en dat er ontelbare miljarden zijn uitge
geven om hen tegen te houden. Nieuwe
vakantiebestemming: de Krim. Zullen ze in
Benidorm niet leuk vinden.
Denkt u misschien: wanneer begint hij
eindelijk over het ei en over alles wat
daaraan vooraf is gegaan en wat daarna is
gebeurd. Terechte vraag, maar dat is het
nou net. Zo dadelijk gaan we uitgebreid in
op het ei, maar niet nadat nog eens hardop
is gezegd dat er op aarde zo gigantisch veel
is gebeurd en nog steeds gebeurt, dat niets
en niemand mag denken dat hij of zij het
middelpunt is. Tegen een mep van een Jap
staat een gemartelde Vietnamees. Tegen
over een kampkind staat een kind in Zuid-
Amerika dat anno 1991 letterlijk verrekt
en sexueel wordt misbruikt. Ik bedoel
maar: (oorlogs)leed is niet iets exclusiefs
van (Indische) Nederlanders!
Val ik hiermee de "Indische zaak" af? Ba
gatelliseer ik het Indische oorlogsleed?
Neen, dat zou ik niet eens kunnen want
leed is als zelfrespect: niets en niemand kan
je dat afnemen. Alleen jezelf.
En nu dat ei. Wat ik me nog steeds afvraag,
is hoe hij dat kippeprodukt de hele morgen
heel heeft gehouden. Hij was al 's morgens
vroeg bij het Indisch Monument aanwezig
en de plechtigheid begon pas om 13.00
uur. Maar goed, dit is verder onbelangrijk.
Dat ei-incident had natuurlijk nooit moe
ten gebeuren. En dat boe-geroep, dat ge
schreeuw en datgeapplaudiseertijdens de
kransleggingen waren ook smetten op de
herdenking van onze doden. Als zoiets nog
een keer zou gebeuren, dan devalueert de
15 augustus-herdenking tot een orgie van
de Indische patiëntenvereniging. Op een
kerkhof gillen en klappen we toch ook
niet!
Dat was punt één. Punt twee is dit: het was
natuurlijk een prachtig ei. En de ei-gooier
verdient onze eeuwige sympathie. Omdat
hij in zijn eentje gedaan heeft wat de
meesten van ons allang, al heel lang hadden
willen doen. Maar we deden het niet, we
wilden niet, durfden niet. Maar hij gooide
en hij deed dat voor ons allemaal. Want hij
I' ltl> N VU
gooide geen ei, hij gooide niet naar de
minister-president, niet naar Lubbers, hij
was ook niet gek. Nee, hij liet NEDER
LAND weten én voelen dat de maat nu
werkelijk meer dan vol was en dat er geen
millimeter ruimte meer was voor de be
roemde Indische gezelligheid. Sterker nog:
Nederland kon barsten. Jarenlang, decen
nia lang, ja eeuwen-lang was nog minder
dan nonchalant omgegaan met alles dat en
iedereen die met Indië te maken had.
Tegenwoordig noemen we dat misken
ning. Nederland had en heeft geen begrip,
geen belangstelling voor meer dan drie
eeuwen NEDERLANDSE geschiedenis in
de Oost. Het vooroorlogse Indië, de oor
log, bersiap, repatriëring, spijtoptanten,
integratie, uitkeringen, bejaarden, cul
tuurbehoud en noem maar op, alles werd
en wordt bij voorkeur opzij geveegd. En
jaar in, jaar uit leidde dat alles tot een
steeds groter ongenoegen, tot steeds
sterker wordende frustraties. Maar een ei
werd er nooit gegooid. Maar toen kwam
de bekende druppel die de emmer deed
overlopen en dat was toen de premier zei
dat met de spijtbetuiging van de Japanse
minister-president de kous af was voor
wat betreft het vragen van oorlogs
uitkeringen aan Japan. Toen vatte heel de
zaak vlam want in de emmer zat geen
water maar benzine. Jammer alleen dat
alles en iedereen dacht en nog steeds
denkt dat het hier alleen maar gaat om
geld, i.e. de 20.000 dollar per persoon die
de Stichtingjapanse Ereschulden van Japan
eist. Het is waar: het optreden van de S.J.E.
is de directe aanleiding geweest van de
openingen die nu zijn ontstaan in de relatie
tussen de Nederlandse regering en de
Indische gemeenschap, maar nu het erop
gaat lijken dat er een werkelijke en op
rechte dialoog gaat beginnen tussen de
Nederlandse overheid en de Indische ge
meenschap, moet terdege worden beseft
dat Indië méér was dan oorlog en dat
Indische mensen geen synoniem zijn voor
uitkeringen. Erkenning, miskenning, discri
minatie, leed, frustratie en noem al die
termen op zijn geen zaken die zich laten
oplossen met geld. Datzijn ookgeen zaken
die zich in bedragen laten vertalen. "Het
gaat ons ook niet om het geld" wordt vaak
gezegd, maar indien dat zo is, laten we dan
ophouden met voortdurend praten over
geld.
Als Japan het verdomt om schuld te be
kennen maar elk jaar wel zijn oorlogsmis
dadigers vereert, zeg dat dan tegen het
Nederlandse volk en roep op om geen
Sony, Honda en Mitsubishi meer te kopen.
Zuid-Afrika is ook geboycot.
Als een aanvraag om een uitkering wel heel
erg lang in de ambtelijke molens blijft
draaien, huil dan niet dat er zo erg geleden
is, maar zorg dat die molens sneller gaan
draaien.
Toegegeven: dat lukt niemand in zijn
eentje en daarom is er een sterke Indische
organisatie nodig die daarbij helpt. Een
organisatie die op overheidsniveau serieus
wordt genomen. Maar zo'n club hebben
we niet. We hebben wel achthonderd
kleine clubjes.
Maar om terug te komen op dat ei: dat is
voorlopig toch maar gegooid. Dat staat
genoteerd in de Indische kronieken. Dat
heeft Nederland alvast bereikt. Nu zelf nog
zorgen dat we niet met een lege dop
verder gaan.
R.B.
biedt aan: ruime 1-2-3-pers. kmrs.
m. eig. douche, toilet en fan, incl.
ontb. en kl. was. Red. pr.; maalt,
kunnen verz. worden. Zeer gastvrij
en Ned. gespr.
Mevrouw Lina Hakim, Kramat
Lontar9-J, Jakarta Pusat, tel. 357764
Inl. in Ned. tel. 02990-31672.
2
