Troonrede
van 17 september 1901
In de Troonrede van 90 jaar geleden werd de ethische politiek gelanceerd.
In veel boeken is daar veel over geschreven. Hier willen we daar nu niet op
ingaan, slechts willen we de integrale tekst van die Troonrede hier afdruk
ken, onder meer opdat u die kunt vergelijken met de tekst van de Troon
rede van dit jaar. Wellicht dat ook u zich dan af zult vragen of het leven
vroeger inderdaad zoveel eenvoudiger was dan nu. De Troonrede was dat
in ieder geval wel.
Red.
"INGETMATI" "AD PATRES"
Fa. Johs. Ouwejan Zn.
Mijne Heeren!
Het is mij aangenaam, voor de ope
ning van de nieuwe zitting der
Staten-Generaal in Uw midden te
verschijnen, en Ik acht Mij geluk
kig dit thans te mogen doen, vergezeld van
Mijn Doorluchtigen Gemaal.
De betrekkingen met de buitenlandsche
Mogendheden bleven van zeer
vriendschappelijken aard. Door den
Nederlandschen Minister-Resident te
Peking is, gezamenlijk met de vertegen
woordigers van andere belanghebbende
Mogendheden, eene overeenkomst met
China gesloten, waarbij dat Rijk zich ver
bindt tot schadevergoeding wegens de
vernieling der Legatiën.
Het personeel van Zee- en Landmacht, en
van de overige takken van 's Rijks dienst,
gaf Mij, zoo hier als in de overzeesche
gewesten, door de loffelijke volvoering van
zijn taak, reden tot tevredenheid.
De algemeene volkstoestand stemt in ve
lerlei opzicht tot dank. Intusschen mag
niet worden voorbij gezien, dat, zoo op
geestelijk als stoffelijk gebied, eene wijzi
ging van toestanden is ingetreden, die
meer dan tot dusver de Overheid tot het
geven van leiding en het verleenen van
steun noodzaakt. Hierbij behoort zij voort
te bouwen op de Christelijke grondslagen
van ons volksleven.
De bestaande Zondagswet eischt herzie
ning. Het zedelijk karakter van het open
bare volksleven zal op meer afdoende wijze
door de wet beschermd moeten worden.
Zonder de persoonlijke vrijheid te na te
komen, zal op openbaar terrein de speel-
en drankzucht krachtiger moeten worden
beteugeld. Voor de vrijmaking van het
onderwijs, in zijn onderscheidene vertak
kingen, zal op den ingeslagen weg worden
voortgeschreden.
Niet minder blijft de stoffelijke zijde van
het sociale vraagstuk Mijne aandacht
trekken. U zal een ontwerp worden aange
boden om aan den landbouw eene
rechtstreeksche vertegenwoordiging te ge
ven. Door haar voorgelicht, zal de
Regeering beter zijne belangen kunnen
behartigen.
De vervalsching der voedingsmiddelen en
de oneerlijke mededinging behooren te
worden bestreden. Voor de ontwikkeling
van de practische volksopleiding, ook door
de regeling van het leerlingstelsel, zal Uwe
medewerking worden ingeroepen. Het
octrooirecht voor uitvindingen behoort
op nieuwe grondslagen hersteld te wor
den. Het consulaatwezen wensch Ik in
toenemende mate aan de belangen van
landbouw, nijverheid en handel dienst
baar te maken. Het arbeidscontract
vereischt nadere regeling.
De verplichte verzekering door de
ongevallenwet voorgeschreven, zal onver
wijld worden uitgevoerd, zoodra de rege
ling van het beroep zal zijn tot stand ge
komen. Ook tot de zeevisscherij en den
landbouw zal deze verzekering zijn uit te
breiden. Daarnaast wordt de verplichte
verzekering tegen de gevolgen van ziekte,
invaliditeit en ouderdom voorbereid.
Overmits de toestand van 's Rijks schatkist
niet voldoende is, om deze geestelijke en
stoffelijke sociale hervormingen tot stand
te brengen, wordt versterking van 's Rijks
inkomsten vereischt, waarvoor allereerst
herziening van het tarief van invoer
rechten in aanmerking komt. Bij deze
herziening zal tevens naar bevordering van
den nationalen arbeid te streven zijn. In
dien de minvermogende door deze her
ziening mocht gedrukt worden, zal hier
mede rekening worden gehouden bij de
bepaling van zijn bijdrage in de verplichte
verzekering.
Ter voldoening aan de desbetreffende be
paling der Grondwet zal eene regeling van
de administratieve rechtspraak worden
voorbereid.
De onlangs vastgestelde wetten tot rege
ling der levende strijdkrachten zullen, ook
door krachtige bevordering van de voor
oefening, zonder vertraging worden uit
gevoerd. De regeling van den Landstorm
kan eerst daarna volgen. De ontwerpen
voor de militaire pensioenregeling en de
militaire rechtspraak wachten op
afdoening. De invoering van snelvuur-
geschut, die niet kan uitblijven, zal aan
zienlijke geldelijke offers vergen. In de
richting van de bevordering van
godsdienstzin en zedelijkheid op de sche
pen van oorlog en in de kazernen en
kampementen zal worden voortgegaan.
Als Christelijke Mogendheid is Nederland
verplicht in den Indischen Archipel de
rechtspositie der inlandsche Christenen
beter te regelen, aan de Christelijke zen
ding op vaster voet steun te verleenen, en
geheel het regeeringsbeleid te doordringen
van het besef, dat Nederland tegenover de
bevolking dezer gewesten een zedelijke
roeping heeft te vervullen.
In verband hiermede trekt de mindere
welvaart der inlandsche bevolking op Java
Mijne bijzondere aandacht. Ik wensch
naar de oorzaken hiervan een onderzoek in
te stellen. Aan de bepalingen ter bescher
ming van de onder contract werkende
koelies zal gestrengelijk de hand worden
gehouden. Naar decentralisatie van be
stuur zal gestreefd worden.
De toestand op het noordelijk gedeelte van
Sumatra zal, naar Ik vertrouw, bij handha
ving van het thans gevolgde stelsel, eerlang
tot algeheele pacificatie leiden.
Op de ontwikkeling van de koloniën Suri
name en Curasao blijft Mijne aandacht
gevestigd.
Van Uwe bereidwilligheid, Mijne Heeren,
om Mij, bij datgene, wat tot heil van Land
en Volk kan strekken, Uwe medewerking
te verleenen, houd Ik Mij overtuigd.
Moge bij de gewichtige taak, wier volbren
ging U wacht, God Almachtig U leiden, en
doe Hij op Land en Volk Zijnen zegen
rusten.
Ik verklaar de gewone zitting der Staten-
Generaal te zijn geopend.
Begrafenis-
en Crematie-Onderneming
Opgericht 1924
ROUWKAMERS
en ONTVANGKAMERS
AIRCONDITIONED
Kantoren:
Frederik Hendriklaan 7 - Den Haag
tel. 070 - 355 64 27 (drie lijnen)
41
