INDONESISCH*
NIEUWS
Kartini's tafel
Onder de brug
M
5f
de vrouw hielp met omkleden. 'Dat jok
je', dacht ik. 'Je denkt alleen maar aan de
lakens en de matras van het verlosbed
waar de lucht in kan blijven hangen'. Met
de hulp van een andere leerling had ik
mij in mijn rubber schort gehesen en liet
mij de steriele handschoenen aantrek
ken. Zo ook de co-assistent. De beval
ling verliep probleemloos en een kleine
twee uur later waren de mensen ouders
van een dikke, rode en krijsende jongen.
Het was hun tweede kind. Na elke goed
verlopen bevalling was het de gewoonte
om de jonge moeder en vader en het
personeel van de verloskamer beschuit
met muisjes aan te bieden. Ditmaal geen
beschuit met muisjes. Vriendelijk maar
heel beslist werd het geweigerd. Vanon
der het verlosbed kwam de grote tas te
voorschijn. Daaruit kwamen een aantal
witte bordjes en een groot in bruin pa
pier gewikkeld pakket. Zij trakteerden
op lemper en koeweh mangkok. In die
tijd door Hollandse ogen zelden of nim
mer aanschouwd.
'Kan ik dat zomaar eten dokter?', vroeg
de heilige zuster wat onzeker. 'Wanneer
u het papier eraf hebt, dan wel', zei ik.
'Doe het maar niet', liet ik er direct op
volgen. 'Je weet nooit wat je er van krij
gen kunt', waarop zuster Franfoise na
tuurlijk prompt in de lemper hapte. Daar
werd dan, toch maar, in het klein iets
groots verricht.
Mij is het dus helaas nooit gelukt de be
schuit met muisjes traditie te veranderen
in één van koeweh mangkok en lemper.
Dat zal nooit lukken zonder toverij,
denk ik.
Niks toverij was het, dat toen ik bijna
één jaar later het ziekenhuis verliet, een
ieder op de verlosafdeling wist wat
gadoh-gadoh, lemper en ondeh-ondeh
was. Es pasrah met stroop soesoeh of
zoete ijsthee of dito ijskoffie kregen wij
in de weekend-diensten als bekend was
dat ik dienst had. Het was beulswerk,
dat wel, om de heilige mensjes uit de
keuken daartoe over te halen. Those
were the days my friend.
Wat in een twintigtal jaren na de oorlog
van 1940-1945 werd gepresteerd daar
kon de opgroeiende generatie nog een
kwart eeuw op teren en toen was het
bijna op. Hun kinderen en kleinkinderen
zullen (weer) pootaan moeten spelen,
maar gelukkig is er veel ten goede veran
derd. Een ieder kan worden en preste
ren wat hij of zij wil, de mogelijkheden
zijn er. Mirakels worden er niet meer
verwacht. Of zal iedere generatie zijn ei
gen wonder(en) moeten verrichten? Kei
hard kunnen en mogen werken was een
Godsgeschenk.
Het was hoe dan ook goed zo.
verzameld door E. Sundah.
Deze oude tafel met ernaast een kast is
al meer dan honderd jaar oud. De meu
bels, in Europese stijl, waren eens privé-
bezit van Raden Ajeng Kartini. Toen zij
in het huwelijk trad met R.M.A.A.
Djojodiningrat, schonk zij haar bezittin
gen aan de bestuursambtenaren van de
Kadipaten Jepara.
Mantri Soemodimedjo kreeg Kartini's
schrijftafel. Later werd de tafel aan zijn
dochter gegeven. Zij en haar echtgenoot
R.M. Mochtar verhuisden later naar
Kampung Kauman, Kabupaten Kudus. Ze
hadden drie kinderen, R.M. Abdoeldjalil,
R.M. Mochtar en R.A. Djoeariyah.
R.M. Abdoeldjalil bleef samen met zijn
vrouw in Kauman wonen en sinds het
overlijden van zijn ouders beheert hij
hun huis met inhoud.
De mensen in de omgeving van
Abdoeldjalil geloven in een bijzon
dere kracht van deze tafel. Tegen
examentijd komen vele scholieren
om even aan deze tafel te studeren:
wie dit doet zal zeker slagen. Soms
staat een hele lange rij voor het huis
te wachten.
In de jaren '80 heeft het plaatselijk
bestuur hen gevraagd de tafel af te
staan voor het museum R.A. Kartini
in Japara. Abdoeldjalil stemde toe, als
hij hiervoor 25 miljoen rupiah zou
krijgen, daar zijn pensioen niet toe
reikend is en geld niet alleen voor
medicijnen maar ook voor herstel
van het huis nodig is.
Dit bedrag vond men echter te hoog
en tot nu toe wacht men op een ko
per die het meubelstuk voor dat be
drag wil overnemen.
Uit: Mutiara
Wie in Jakarta heeft gewoond kent ze
ker de brug aan de Jalan Matraman (zij
weg van Matraman Raya) over de
Ciliwung. Sinds enkele jaren is er onder
deze brug een ruimte gemaakt die voor
verschillende doeleinden wordt gebruikt.
Zo is er een ruimte gemaakt, door tri
plex afgescheiden, waar kinderen van de
pemulungs (voddenrapers) leren lezen
e
en schrijven en is er ook een kleine
bibliotheek.De jeugd komt er samen en
zingt, maakt muziek en vermaakt zich
daar. Dit is te danken aan de haji die zag
hoe kinderen en jonge mensen rond
slenterden en geen raad wisten hoe de
tijd te besteden. Er was geen plaats voor
hen, en thuis (als ze een thuis hadden),
was er nauwelijks ruimte om zich te be
wegen.
Op de foto de brug bij Pasar Rumput.
Uit: Sura Pembaruan en Kompas
25