BIJ DE VOORPLAAT
IK GEEF TOE
ABONNEMENTENADMINISTRATIE VERHUIST
Inderdaad, hartstikke gek, niet alleen wie Moesson lees maar ook wie in
Moesson schrijfd.
Die gekke Indische mensen met hun Moesson en tempo doeloe verhalen!
Die gekke Moesson die niet meer zo nostalgisch is als vroeger!
Die gekke vent met zijn ingezonden brief in de krant!
Die gekke vrouw die op de televisie deed alsof ze alles wist!
Die gekke schrijver met zijn boek over hoe het was!
Die gekke actrice in Indonesië!
En op de redactie van Moesson zijn ze ook niet goed bij hun hoofd om zich
dag in dag uit, soms 's avonds of in het weekend met Indische zaken bezig
te houden.
033 -611 611
We wonen toch in Nederland? Dus bo
terkoek of kletskoppen bij de koffie ver
keerd, rijst in de tomatensoep op zon
dagmiddag en willen we iets anders eten
dan Hollandse pot dan gaan we naar de
Italiaan, de Griek, de Joegoslaaf of halen
we wat bij de... de Chinees... de toko?
Zou 'de Chinees' en zouden er toko's
geweest zijn als Indië niet Nederlands
was geweest?
Als die eilanden daar ginds, rond de eve
naar, nooit wat te maken hadden gehad
met Nederland dan was het simpel: dan
bestond zoiets als Indisch Nederland
niet. Gemakkelijk toch, voor Nederland?
Prins Diponegoro had zich dan niet druk
hoeven te maken, Nederland had geen
soldaten hoeven te werven voor die op
standige lui overzee, Javaanse vorsten
hadden door kunnen regeren of zouden
op een gegeven moment misschien van
hun troon gestoten zijn, Japan had zich
zonder meer van olievoorraden op Java
of Sumatra kunnen bedienen.
Geen Nederlandse aanwezigheid in
Zuid-Oost Azië zou betekenen geen sol
daten voor het Oost-Indisch leger, geen
relaties met de oorspronkelijke bewo
ners van die eilanden, geen Indo's, geen
Gouveneurs-Generaal, residenten, assis
tent-residenten. Geen koffie-, rubber-,
thee- of suikerondernemingen, geen be
stuursambtenaren, geen toeans en geen
baboes of koelies. Geen Batavia, Buiten
zorg of Weltevreden en ook geen
konfrontasi, lem of kantor pos (dan
giro).
Nederland had zich dan alleen met de
strijd tegen Duitsland hoeven bezig te
houden in de jaren veertig en niemand
had Java of een ander eiland hoeven te
verlaten om zich in Europa voor Neder
land in te zetten. Er waren dan geen
kampen verspreid over Zuid-Oost Azië
geweest, er was geen verzet tegen de Ja
panners geweest, zou de atoombom
ooit daar gedropt zijn?
Er zou geen vlag geweest zijn die van
rood-wit-blauw in rood-wit veranderde.
Geen verwarring, onzekerheid. Mensen
hadden niet te hoeven kiezen of ze in
dat warme land wilden blijven of maar
beter naar dat andere koude land gingen
want die mensen waren er toch niet? Als
er niet zoiets als Nederlands-lndië had
bestaan waren er ook geen honderd
duizenden mensen die 'repatrieerden'
naar Nederland.
Er waren geen Indische pensions ge
weest, geen Indische verenigingen en or
ganisaties, Moesson had niet bestaan
want er waren geen mensen die wel Ne
derlands waren maar toch een beetje
anders die de behoefte hadden om zich
te uiten, dus Moessons voorloper Tong-
Tong had dan ook nooit bestaan.
Er zouden geen kinderen in Nederland
geboren zijn tegen wie herhaaldelijk ge
zegd werd dat ze goed Nederlands
moesten spreken, dat ze zich goed
moesten kleden, dat ze er verzorgd uit
moesten zien.
De geur van knoflook, ui en trassi die in
olie gebakken wordt zou misschien pas
decennia later uit keukenraampjes van
Haagse portiekwoningen, Utrechtse flats
en Brabantse rijtjeswoningen opstijgen.
Er zou geen jaarlijkse Pasar Malam zijn,
geen Indo-rock, geen Sandra Reemer,
Hearts of Soul of Willem Nijholt.
Erg gemakkelijk zou het zijn voor Ne
derland als Indië niet was geweest want
dan waren er geen toestanden rond ach
terstallige KNIL-salarissen, dan hoefde
men niet stil te staan bij de oorlog van
de jaren veertig ginds. Geen herdenkin
gen, geen monumenten, geen Bronbeek.
Geen toestanden rond een bezoek van
de koningin aan Japan of rond een be
zoek van een Japanse premier aan Ne
derland. De 'vaderlandse geschiedenis'
was dan heel eenvoudig.
Woorden als kiezen, verlies, verlangen,
heimwee, hartzeer, aanpassen, integre
ren, schaamte, tweestrijd, twee culturen,
normen en waarden zouden nu door
buitenlandse werknemers of immigran
ten gehanteerd worden en in Nederland
zou men nuchter zeggen: 'och, het is kie
zen of delen'.
Er zou geen groep tussen de dertig en
vijftig jaar oud zijn waaronder zij die zich
afvragen 'waarom is mij dat niet verteld'.
Ook zou er geen groep zijn die zich
schaamt of schaamde voor dat anders
zijn van hun ouders, voor het slechte
Nederlands taalgebruik van de vorige ge
neratie. Geen generatie die zich van hun
ouders afkeerde omdat ze niks met het
Indische te maken wilden hebben, geen
generatie die een inhaalmanoeuvre pro
beert te ondernemen omdat men iets
mist maar men weet niet wat.
Indië is echter wel geweest. Indië heeft
bestaan en wij bestaan, ook nu nog. Laat
ze maar zeggen dat we gek zijn; ik geef
toe, ik ben een beetje gek, maar ik ben
wel mezelf, zoals Moesson al 36 jaar lang
zichzelf is en herkenbaar is, op welke
manier dan ook.
MADELEINE GABELER
NB: Op de voorplaat de omslag van het
zojuist in herdruk verschenen boek
'Piekerans van een straatslijper' door
Tjalie Robinson.
Binnen Moesson wordt al geruime tijd gewerkt aan de automatisering van de ad
ministraties. Thans is de eerste fase van dit project afgerond en dat heeft onder
meer tot gevolg dat u per I juli a.s. voor alle zaken betreffende uw abonnement
niet meer bij Moesson Den Haag moet zijn, maar uitsluitend schriftelijk of tele
fonisch bij:
Moesson Administratie
Van Woustraat 14
3817 PG Amersfoort
tel. 033 - 61 I 611 (van 09.00 tot 16.00 uur)
Voor alle andere zaken (redactie, advertenties, boekhandel-toko enz.) kunt u de
bekende nummers in Den Haag bellen.
2
