GEZIEN Expositie Oorlog en revolutie men opgingen, liggen bijna allemaal bin nen -of aan de rand van- de zogenoemde Gouden Driehoek, die wordt gevormd door de Jalan Jenderal Sudirman, de Jalan Gatot Subroto en de Jalan Rasunan Said, de drie verkeersaders waarlangs Jakar ta's grootste hotels, banken en kantoor gebouwen staan. Grond in dit deel van de stad brengt achthonderd tot tweedui zend dollar per vierkante meter op. Het is een gebied met dichtbevolkte kam pongs en hier en daar nog boerenland, maar krachtens het bestemmingsplan 1985-2005 moet er een zakencentrum verrijzen. Het stadsbestuur van Jakarta maakt zich terecht zorgen over de sani taire toestand van de krottenwijken en zou de bewoners het liefst onderbren gen in flats. Maar de bewoners wantrou wen de motieven van de bestuurders. Ze zijn moeilijk weg te krijgen. Kam pong-branden zijn in het recente verle den aangegrepen om saneringsplannen versneld door te zetten; de gedupeerden mochten hun afgebrande huizen niet meer opbouwen. Brand in de kampong is in veler ogen onderdeel van een scenario, ook al ont breekt elk spoor van bewijs. Die over tuiging wordt geboren uit wantrouwen tegen "hogerhand" en is ingegeven door slechte ervaringen. Gemeente, brand weer en politie zien kampong-branden als een gevolg van slumvorming, nalatig heid en droogte, maar volgens menige kampongbewoner is er een dalang in het spel. In 1940 was er nog geen oorlog in Ne- derlands-lndië. Bronnen: "Oud Batavia", door Dr.F.de Haan, uitg. A.C. Nix en Co. "Geschiedenis van Indonesië" door Dr. H.J. de Graaf, uitg. W. van Hoeve 1949. "Oud Soerabaja", door G.H. von Faber, 1931. "Jaarboek van Batavia en Omstreken 1927", samensteller J.J.de Vries, uitg. G.Kolff en Co, 1927. "Vuur en Water", vakblad, gewijd aan de belangen van het brandweerwezen, or gaan van de Koninklijke Nederlandse Brandweer Vereniging, 1925-1926. "Regerings almanak voor Nederlandsch- Indië 1899". "Jan van der Heyden", door Lyckle de Vries, uitg. Meulenhoff/Landshoff, 1984. "De geschiedenis van de brandweer in Nederland", door A.C. Broeshart, uitg. Elmar 1982. Documentatie van het "Indisch Weten schappelijk Instituut" te Den Haag, als mede van het "Nationaal Brandweer Documentatie Centrum" te Amsterdam. onopgemerkt hetgeen zij in de straten van Djocja zagen in beeld te brengen. De meeste werken zijn van de hand van Mohammad Toha, toen elf jaar oud. Om niet op te vallen vermomde hij zich als sigarettenverkoper en ver stopte zijn schilders benodigdheden in zijn sigarettenkist. Veelal op kleine stukjes papier, soms niet gro ter dan zes bij negen centime ter, schilderden de jongens wat zij zagen, zoals Neder landse parachutisten die boven het vliegveld Manguwo worden gedropt, de bevolking die de stad uitvlucht, Soekarno en zijn gevolg die naar het vliegveld Manguwo worden ge bracht om naar Sumatra verbannen te worden, Nederlandse troepen die hui zen op wapens doorzoeken, een kon vooi Nederlandse vrachtwagens dat Djocja verlaat. In zijn openingsrede sprak de Indonesische ambassadeur onder meer over "jaren die een emotionele relatie tot gevolg hadden tussen beide volkeren" en dat de schilde rijen niet alleen herinneringen aan toen oproepen maar het feit dat ze hier geëxposeerd worden, geven hem "gevoelens van wederzijdse waardering en vriendschap". Bezoekers kunnen de geschilderde taferelen niet alleen aanschouwen, maar wellicht ook "open staan voor de realiteit van die tijden". Na een week gevangenschap in het presidentiële paleis wor den Soekarno (eerste jeep) en zijn gevolg naar het vliegveld Manguwo overgebracht om verbannen te worden. MADELEINE GABELER Mohammad Toha en zijn moeder. Indonesische kindertekeningen uit Djocja, 1948-1949 Tot 13 september is in het Leger museum (Delft) een zestigtal tekeningen en schilderijen uit het Dullahmuseum (Solo) te zien onder de titel: Oorlog en Revolutie. Ten tijde van de Tweede Politionele Ac tie tussen december 1948 en eind juni 1949 kregen vijf jongens in de leeftijd van elf tot vijtien jaar, te weten Mohammad Toha, Muh. Affandi, F.X. Soepono, Sri Suwarno en Sarjito, van hun leraar Dullah schildermateriaal en werden door hem erop uit gestuurd om Het sigarettenkistje (annex schildersezel van Moh.ammad Toha 39

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 1992 | | pagina 39