BRIEVEN
OVER...
li
t
DAT NOOIT MEER! of EIND GOED, AL GOED!
Nangka Tjeleng
i
1
over het niet doorgaan van de aanvanke
lijk geplande vijfde studiedag in 1993
vanwege gebrek aan financiën.
Den Haag, 18 juni.
Voor de tweede dag moest 30,- wor
den betaald voor welk bedrag men die
dag toegang tot de Pasar Malam Besar
had, twee lezingen en de première van
de documentaire 'Stille intocht' kon bij
wonen. Tevens bestond de mogelijkheid
om de tentoonstelling over 'De repatrië
ring' te bezichtigen.
's Ochtends vertelde de schrijver
F. Springer over zijn reis met horten en
stoten naar Nederland en verhaalde
Lilian Ducelle over haar eerste aankomst
in Nederland, het Amerikaans avontuur
en haar terugkeer naar Nederland.
Uitgaande van het principe 'open staan
voor ieder initiatief m.b.t. het Indische'
voor wat de tentoonstelling en docu
mentaire betrof, konden ook hierbij
vraagtekens en aanhalingstekens ge
plaatst worden. De tentoonstelling in de
grote tent was nogal magertjes, ondanks
de op het eerste gezicht grote aantal
foto's. Wie in de Pasar-krant op pagina 4
en 5 over de tentoonstelling had gelezen
zou meer verwachten dan hoofdzakelijk
foto's van KNIL-militairen en hun gezin
nen die in 1951 'repatrieerden'.
De 'brug' (wat meer op een onaf iets
leek) was meer een speeltoestel voor
kinderen om op en af te rennen dan een
symbolisering van de reisduur en een
maal bovenaan beland was er weinig te
zien (tenzij het de symbolische bedoeling
van de bedenkers van de tentoonstelling
was dat er aan het einde van de reis
Nederland) weinig spectaculairs te zien
was).
De documentaire 'Stille intocht'.
Wie op pagina 6 van de Pasar-krant over
de documentaire had gelezen, had hem
enerzijds in het echt niet meer hoeven
te zien omdat de documentaire niet
méér liet zien dan wat erover geschre
ven stond; anderzijds lieten de oude
filmbeelden duidelijk de betuttelende
Hollandse manier van hulpverlening zien.
Aardig waren de filmbeelden van de aan
komst van de Captain Cook en de
Waterman, de kledinguitreiking in het
kamp Budel en van Indische mannen die
omgeschoold werden op de Rijkswerk
plaats.
Ontroerend was het beeld van een
Indische vrouw die les kreeg in de juiste
manier van het schillen van aardappelen:
hulpeloos zat ze met een aardappel en
een mes in haar handen.
Afgezien van Lilian Ducelle kwamen
slechts drie andere 'repatrianten' aan het
woord die enkele minuten mochten vul
len met hetgeen zij te zeggen hadden. Te
weinig minuten film was aan hun woor
den besteed maar misschien was het niet
de bedoeling van de filmmakers dat zij
de hoofdrol hadden.
MG
De bundel artikelen naar aanleiding van
de derde studiedag (1991) getiteld 'Spo
ren van een Indisch verleden' 25,-) is
te bestellen bij het LISWO, Wassenaar-
seweg 52, 2333 AK Leiden, telefoon:
071-273785.
De videoband van de documentaire
'Stille intocht' (speelduur 50 minuten,
prijs 49,50) is verkrijgbaar bij Boek
handel/Toko Moesson.
Met belangstelling heb ik de artikelen
in Moesson no. 20, 1991 gelezen over
de nangka celeng of wel de nongko-
pendem. In Garum, bij Blitar namelijk,
mocht ik een nangkaboom aanschou
wen, met de vruchten beneden aan
de stam. Bij mijn vraag hoe de
eigenaresse van die nangkaboom het
zo netjes had klaargespeeld om de
vruchten zo laag mogelijk te laten uit
komen, antwoordde zij, dat er een
flinke inkeping met het kapmes ge
maakt moest worden. Na verloop van
tijd komt er dan een loot tevoor
schijn, beneden de inkeping. Dat is
dan het vruchtbeginsel, dat kan uit
groeien tot een hele tros nangka's.
Als men de foto goed bekijkt dan ziet
men in de stam nog talrijke littekens van
andere inkepingen, die eerder zijn ge
maakt. Nu denk ik, dat als men zo laag
mogelijk een wond met het kapmes in
de stam maakt, daar een begin gemaakt
is met de zogenaamde nangka celeng.
Dit is mijn theorie. J. BIVER
De komende maanden zullen er ongetwijfeld lezers zijn die op hun vakantie
bestemming in binnen- of buitenland of zelfs in een ander werelddeel dingen meema
ken waarvan zij achteraf zeggen: 'dat NOOIT meer!' als het een onaangename erva
ring betreft of'eind goed, al goed' als alles toch nog op zijn pootjes terecht is geko
men. In het september-nummer willen wij aan dit soort vakantie-ervaringen aandacht
besteden. Mocht u een verhaal hebben dat u met anderen wilt delen, stuur dit dan
VOOR 15 augustus a.s. naar de redactie. Uw inzending liever niet langer dan twee
handgeschreven vellen of een A4-tje.