«SS
ca. 85 0
ca. 900
van de Sjailendra's strekte zich uit tot ver buiten Java en
de Indonesische archipel tot in Cambodja.
Pelgrimstrap naar het Diëngplateau in Midden-Java,
die toegang geeft naar de tempels op de Diëng. Deze
Shivaïtische tempels, gebouwd omstreeks 800, beho
ren tot de oudste van het Hindoe-Javaanse tijdperk.
De tempelstad Dihyang (Diëng) was in de periode dat
Midden-Java het politieke en geestelijke centrum van
het eiland was (ca. 700-ca.925), het belangrijkste pel
grimsoord van Midden-Java. Eenmaal per jaar onder
nam de Midden-Javaanse koning een pelgrimstocht
naar de Diëng, om aan de goden te offeren, begeleid
door zijn rijksgroten en gevolg.
(Foto Willy Blanke in d'Oriënt)
noemt. Blijkbaar bestaat er in deze tijd een unie tussen
Java en Sumatra.
De oudst gedateerde oorkonde van Java maakt melding
van een koning Sanjaja op Midden-Java, die over het rijk
Kalinga (ontleend aan de naam van een streek aan de
Oostkust van Zuid-lndia) regeert. Hij is de zoon van
koning Sannaha, die een rechtvaardig vorst wordt ge
noemd. De oorkonde vertelt dat Sanjaja het gebied van
de naburige rijken veroverde
De stichtingsoorkonde van de Candi Kalasan maakt
melding van het optreden van een ander vorsten
geslacht, de Sjailendra's (bergheren), die zich
Maharadja's noemen. De vorige Sannaha-dynastie had
zich mogelijk naar Oost-Java teruggetrokken. De
Buddhistische tempel Candi Kalasan werd gebouwd in
opdracht van koning Panangkaran, waaruit blijkt dat de
Sjailendra's aanhangers van het Buddhisme waren. In
deze periode verrijzen in Midden-Java de Buddhistische
heiligdommen Candi Burubudur, Candi Pawon, Candi
Mendut en Candi Sewu (duizend tempels). De macht
Op Java is de Sjailendra-dynastie verdwenen, na 850
worden er geen oorkonden meer van gevonden, terwijl
dit geslacht op Sumatra blijft regeren (zie Sjriwijaja). Een
nieuw koningsgeslacht (of mogelijk ook de naar Oost-
Java uitgeweken Sannaha-dynastie, die de traditie voort
zet en opnieuw de hoofdzetel in Midden-Java vestigt)
treedt op. De zetel van deze vorsten was gelegen in
Medang in de landstreek Mataram. Daarom wordt dit
rijk Medang of Mataram genoemd (niet te verwarren
met het latere Islamitische rijk Mataram). Waar Medang
lag, is niet met zekerheid te zeggen. Recente
archeologische vondsten in Wonoboyo bij Klaten zou
den erop kunnen wijzen, dat dit de residentie was van
de vorsten van Medang.
Koning Balitung regeert over zowel Midden- als Oost-
Java. Midden Java zou door hem in 907 veroverd zijn.
909-919
Tijdens de regering van zijn opvolger Daksa wordt de
Lara Jonggrang (Prambanan) gebouwd.
Koning Mpu Sindok verplaatst volgens een oorkonde,
zijn kraton (paleis/hofhouding) naar Oost-Java. De re
den van deze verplaatsing is onbekend: een hevige vul
kanische uitbarsting, een zware epidemie, een burger
oorlog, verschuiving van het economisch centrum of
mogelijk vrees voor het machtige Sriwijaja. In de
Brantasvlakte werd een aantal oorkonden gevonden,
dat uit de regeringsperiode van Mpu Sindok dateert.
Waarschijnlijk is het, dat na 928 een roerige tijd voor
Java aanbrak. Wegens het ontbreken van oorkonden uit
deze tijd tast men over deze periode in het duister.
Wel is bekend dat op het einde van de 10e eeuw her
haaldelijk oorlog werd gevoerd tussen Java en Sjriwijaja.
Koning Dharmawangsa van Java doet een inval in
Sjriwijaja.
Sjriwijaja doet een tegenaanval op Java, waarbij de
hoofdstad wordt verwoest en koning Dharmawangsa
sneuvelt. Een tijd van grote verwarring breekt aan en
het Javaanse rijk valt uiteen in verschillende delen. Aan
deze toestand komt een einde door het optreden van
koning Erlangga 1019-1049).
(wordt vervolgd)
30