«SS ca. 85 0 ca. 900 van de Sjailendra's strekte zich uit tot ver buiten Java en de Indonesische archipel tot in Cambodja. Pelgrimstrap naar het Diëngplateau in Midden-Java, die toegang geeft naar de tempels op de Diëng. Deze Shivaïtische tempels, gebouwd omstreeks 800, beho ren tot de oudste van het Hindoe-Javaanse tijdperk. De tempelstad Dihyang (Diëng) was in de periode dat Midden-Java het politieke en geestelijke centrum van het eiland was (ca. 700-ca.925), het belangrijkste pel grimsoord van Midden-Java. Eenmaal per jaar onder nam de Midden-Javaanse koning een pelgrimstocht naar de Diëng, om aan de goden te offeren, begeleid door zijn rijksgroten en gevolg. (Foto Willy Blanke in d'Oriënt) noemt. Blijkbaar bestaat er in deze tijd een unie tussen Java en Sumatra. De oudst gedateerde oorkonde van Java maakt melding van een koning Sanjaja op Midden-Java, die over het rijk Kalinga (ontleend aan de naam van een streek aan de Oostkust van Zuid-lndia) regeert. Hij is de zoon van koning Sannaha, die een rechtvaardig vorst wordt ge noemd. De oorkonde vertelt dat Sanjaja het gebied van de naburige rijken veroverde De stichtingsoorkonde van de Candi Kalasan maakt melding van het optreden van een ander vorsten geslacht, de Sjailendra's (bergheren), die zich Maharadja's noemen. De vorige Sannaha-dynastie had zich mogelijk naar Oost-Java teruggetrokken. De Buddhistische tempel Candi Kalasan werd gebouwd in opdracht van koning Panangkaran, waaruit blijkt dat de Sjailendra's aanhangers van het Buddhisme waren. In deze periode verrijzen in Midden-Java de Buddhistische heiligdommen Candi Burubudur, Candi Pawon, Candi Mendut en Candi Sewu (duizend tempels). De macht Op Java is de Sjailendra-dynastie verdwenen, na 850 worden er geen oorkonden meer van gevonden, terwijl dit geslacht op Sumatra blijft regeren (zie Sjriwijaja). Een nieuw koningsgeslacht (of mogelijk ook de naar Oost- Java uitgeweken Sannaha-dynastie, die de traditie voort zet en opnieuw de hoofdzetel in Midden-Java vestigt) treedt op. De zetel van deze vorsten was gelegen in Medang in de landstreek Mataram. Daarom wordt dit rijk Medang of Mataram genoemd (niet te verwarren met het latere Islamitische rijk Mataram). Waar Medang lag, is niet met zekerheid te zeggen. Recente archeologische vondsten in Wonoboyo bij Klaten zou den erop kunnen wijzen, dat dit de residentie was van de vorsten van Medang. Koning Balitung regeert over zowel Midden- als Oost- Java. Midden Java zou door hem in 907 veroverd zijn. 909-919 Tijdens de regering van zijn opvolger Daksa wordt de Lara Jonggrang (Prambanan) gebouwd. Koning Mpu Sindok verplaatst volgens een oorkonde, zijn kraton (paleis/hofhouding) naar Oost-Java. De re den van deze verplaatsing is onbekend: een hevige vul kanische uitbarsting, een zware epidemie, een burger oorlog, verschuiving van het economisch centrum of mogelijk vrees voor het machtige Sriwijaja. In de Brantasvlakte werd een aantal oorkonden gevonden, dat uit de regeringsperiode van Mpu Sindok dateert. Waarschijnlijk is het, dat na 928 een roerige tijd voor Java aanbrak. Wegens het ontbreken van oorkonden uit deze tijd tast men over deze periode in het duister. Wel is bekend dat op het einde van de 10e eeuw her haaldelijk oorlog werd gevoerd tussen Java en Sjriwijaja. Koning Dharmawangsa van Java doet een inval in Sjriwijaja. Sjriwijaja doet een tegenaanval op Java, waarbij de hoofdstad wordt verwoest en koning Dharmawangsa sneuvelt. Een tijd van grote verwarring breekt aan en het Javaanse rijk valt uiteen in verschillende delen. Aan deze toestand komt een einde door het optreden van koning Erlangga 1019-1049). (wordt vervolgd) 30

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 1992 | | pagina 30