Gedeelte van de kraton Kesepuhan in Cirebon,
daterend uit 1679.
Panembahan Jusuf, die in I 570 zijn vader Hasan Udin heeft
opgevolgd als vorst van Banten, neemt Pakuan in, waarbij de
laatste vorst van Pajajaran, Sri Pamekas en zijn familie
omkomen. Daarmee is een einde gekomen aan het laatste
Hindoeïstische rijk op Java. De Islam verbreidt zich daarna snel
in het binnenland, alleen de Baduj's in het zuiden van Banten
houden vast aan hun oude godsdienst.
Falatehan trekt zich terug naar Cirebon, dat inmiddels door
hem is veroverd, en waar hij in I 570 overlijdt. Hij wordt
begraven op dejatiberg buiten de stad, vandaar zijn naam
Sunan Gunungjati. Zijn nakomelingen regeren als wereldlijke
vorsten over Banten en Cirebon. Met Demak worden de
banden steeds losser. In Banten wordt Falatehan opgevolgd
door zijn zoon Hasan Udin, de eerste vorst van Banten en in
Cirebon door zijn achterkleinzoon Panembahan Ratu. Cirebon
komt spoedig onder invloed van Mataram, waarmee in I 590
een verbond wordt gesloten. Banten wordt een belangrijke
handels- en maritieme mogendheid. De Lampongs in Zuid-
Sumatra en de rijkjes Landak en Sukadana op West-Borneo,
komen onder zijn gezag. De stad Banten wordt o.a. door de
peperhandel een aanzienlijke handelsplaats. De Portugezen
drijven er handel en later nadat Cornelis Houtman in I 596
Banten heeft aangedaan, ook Nederlanders, Engelsen, Fransen
en Denen.
Regering van Panembahan Senopati Ingalaga aanvoerder in
de strijd) zoon en opvolger van Kyai Gede Mataram. Hij
proclameert zich na de dood van sultan van Pajang in I 582 tot
onafhankelijk vorst van Mataram met de titel Panembahan en is
de eigenlijke grondlegger van het Mataramse rijk.
De rijkssieraden van de kraton van Pajang, die volgens de
overlevering van het rijk Majapahit afkomstig zijn en als heilige
pusaka's een grote verering genieten, worden naar Kota Gede
overgebracht.
Senopati is moedig en doortastend, maar schrikt voor geen
middel terug om zijn doel te bereiken. Door een reeks
veroveringen breidt hij het gebied van Mataram uit ten koste
van Pajang, zodat aan het eind van zijn regering Mataram's
invloed zich uitstrekt van Cirebon tot Pasuruan.
overlevering zou hij afstammen van de laatste vorst van
Majapahit, Brawijaya V. Strikt historische bewijzen zijn
hiervoor niet voorhanden. Deze aanspraak op afstamming van
Majapahit diende om de legitimiteit en de continuïteit van hun
gezag te ondersteunen. Een vaststaand feit is echter, dat een
sterke Hindoeïstische invloed is waar te nemen in tradities en
cultuur van de Midden-Javaanse vorstenlanden, bijvoorbeeld in
de opvatting van het koningschap. Een andere overlevering
zegt, dat de priestervorst van Giri, Kyai Gede Mataram voor
spelde, dat zijn geslacht over Java zou heersen. Aria Pangiri, de
zoon van sultan Prawata, handhaaft zich nog in Demak.
MATARAM
De eerste kraton van de Mataramse vorsten in Kota
Gede bij Yogyakarta. In het midden de ingemetselde
gedenkplaat ter herinnering aan Senopati, de
grondlegger van het Mataramse rijk, wiens graf zich
ook in Kota Gede bevindt, (foto: R.L. Mellema)
Expeditie naar Palembang, waarbij Pangeran Mohammed, de
opvolger van Jusuf, wordt gedood. Zijn zoon Abdul Kadir
I 596-1 651is de eerste vorst van Banten, die de titel sultan
draagt.
BANTEN EN CIREBON
Sunda Kelapa door de Islamieten van Banten onder aanvoering
van Falatehan veroverd, dat wordt herdoopt in Jayakarta
volledige overwinning), het huidige Jakarta.
HERDENKING STICHTING MAJAPAHIT
In juli 1993 zal de 700e verjaardag van de stichting van het rijk
Majapahit in Oost-Java worden herdacht met een aantal culturele,
wetenschappelijke en kunstzinnige evenementen. Deze herdenking
zal samenvallen met de I 54e verjaardag van Mojokerto. Bij
Mojokerto, in Trowulan, bevinden zich vele overblijfselen van de
hoofdstad van Majapahit, waaronder een aantal tempels.
Genoemde evenementen, waaronder een symposium van historici
en een tentoonstelling van voorwerpen uit het Majapahit tijdperk,
staan onder auspiciën van het bestuur van het regentschap
Mojokerto.
13
