de rauwe rijst) wordt ongeveer twee
uur in water geweekt en gewassen, zeg
twee eetlepels beras en de hoeveelheid
van één flink drinkglas water. Na zo'n
twee uur wordt de beras fijngemalen
samen met 20 a 25 gram kentjoer
(Kalmpheria galanga). De verkregen
beraskentjoer wordt dan gezeefd en
gemengd met twee theelepels honing,
hieraan wordt toegevoegd het sap van
een halve djeroek nipis (citrus aurantifo-
lia). De beraskentjoer wordt veel
gedronken door mensen, die dagelijks
zwaar lichamelijke arbeid moeten ver
richten. De combinatie met honing en
djeroek nipis wordt gegeven aan men
sen, die herstellende zijn na ziekte of bij
spier- en gewrichtspijnen. Drie maal
daags één glas (ongeveer 200 cc) van
boven beschreven obat koeat is het
gebruiksadvies, maar let wel drie maal
daags betekent drie maal vers maken.
Dus niet één grote hoeveelheid en daar
uit een glas vullen.
Honing in combinatie met gember
(djahe) is een goed middel tegen een
opkomende verkoudheid in deze win
terse tijd. Zo'n 20 a 25 gram gember
wordt fijngemaakt of geraspt in twee
eetlepels heet water en gezeefd hieraan
toevoegen sap van een halve djeroek
nipis en een eetlepel honing. De ver
koudheid wordt erdoor onderdrukt en
elke hoest is na twee dagen verdwenen,
behalve het zenuwenkuchje en de
rokersrochel, maar dat zijn andere
zaken, ja toch! Kom je in deze winter
eens kouwelijk en natgeregend thuis dan
ben je zo weer op temperatuur door
ongeveer 50 gram gember in plakjes te
snijden en dit in 250 gram (ongeveer
een glas) water te koken samen met een
plak goela djawa, hiervan gebruik je
zoveel als je wilt. Lekker zoet en heet
en het is een goede profilax tegen een
verkoudheid. Het is raadzaam de gem
ber even te poffen voor het in plakjes te
snijden. De Indische- en Chinese keuken
houden, door het gebruik van gember in
de gerechten, het lichaam op tempera
tuur en geeft daardoor het lichaam de
kracht zich te weren tegen ziekte. Ik gun
u vele van deze gezonde maaltijden in
het komende jaar.
De toon van mijn geschrijf klinkt mis
schien wat badinerend, maar dat is
schijn. Ik schrijf deze dingen in alle ernst
en meen het oprecht wanneer ik zeg,
het middel is voortreffelijk en het helpt
u van uw kwaal af. Daarom nog snel een
paar van die gemakkelijke en praktische
toepassingen van de obat djamoe. De
sirih (Piper Betle) heeft een sterk anti
septische werking, een bacteriëndoden-
de werking. Bij kiespijn worden een paar
bladeren sirih gekauwd en een tijd in de
Jamu-
verkoper
op Pasar
Ngasem
mond gehouden. De pijn is na korte tijd
verdwenen. Het hinderlijke acné wordt
goed bestreden met sirih, twee a drie
bladeren van de sirih wassen en fijnwrij-
ven. Het vocht van de bladeren op de
plekken met acné doen en circa een half
uur laten zitten. Eenmaal per dag behan
delen. Na drie dagen is het gelaat
schoon. Een even probaat middel tegen
acné is het 'obat djrawat' van Njonja
Meneer. In de avond het middel op de
pukkels doen, doe dat twee avonden en
het gelaat is schoon en pukkelvrij. Het
'obat djrawat' is in de meeste Indische
winkels te koop. Hoe goed en gezond
eten knoflook is en de katjang kedele
(tahoe, tempeh, ketjap), hoef ik niet hier
te vertellen. Maar het is goed om eraan
herinnerd te worden. Een frikadel met
bawang poetih en een portie gado-gado
en voor die dag hebben we alle essentile
aminozuren genuttigd plus een dosis
extra gezondheid. Het eten van rauwe
groenten of even gekookt, het lalap is
typisch een Soendanese gewoonte heb
ik mij laten vertellen. Daarom, zegt de
Westjavaan, zijn wij mooie mensen met
een mooie huid, net als de Balinees,
want ook daar is de bijspijs, de lalap, de
rauwe groenten en fruit.
De kangkoeng of waterwinde (Ipomoea
Reptans) als lalap bij het eten geeft de
gebruiker een goede nachtrust.
Diezelfde kangkoeng, zeg zo'n 200 gram
gewassen en schoongemaakt en dan in
kleine stukjes gesneden van iets minder
dan één cm wordt in een halve liter
water één nacht bewaard en geweekt, is
een oud middel tegen haarroos. Een
kopje direct op het behaarde hoofd,
goed inwrijven en ongeveer een kwar
tier laten zitten, dan afspoelen met een
haarshampoo. Na drie wassingen is de
roos verdwenen.
Ik hoop dat ik in dit korte bestek u iets
te vertellen heb gehad over de djamoe-
djamoe, de kruiden, die ons kunnen hel
pen bij het herstellen en onderhouden
van onze gezondheid. Het zijn de krui
den, de planten en vruchten uit
Indonesië, ons land van herkomst. Maar
al die kruiden zijn nu hier in Holland te
krijgen in Indische winkels of op de
markt. Het is niet alleen het bereiden en
geven van deze kruiden aan gezonden en
zieken om er beter van te worden. Erbij
hoort ook de wijze waarop wij met
onze gezondheid omgaan en wat wij
ervoor over hebben. Erbij hoort ook de
wijze waarop wij leven. De wijze waarop
wij met mensen, dieren en dingen
omgaan. Erbij hoort ook de aandacht,
het begrip, de liefde, die wij kunnen
geven aan al diegenen en al die dingen
uit onze omgeving, deze krijgen wij
terug en het verrijkt ons leven. Zo
hoort het te zijn. Maar helaas. Ach, wij
arme mensen, wanneer zullen wij het
eens geleerd hebben of is het ons lot
altijd zoekende te blijven? Nou ja, dat
kan in elk geval geen kwaad. Een speur
tocht naar steeds meer en steeds beter
in de kruidengeneeskunst.
A never ending story, zoals Het Leven
35
