aan zijn broek en dat kan nu veel, heel
veel geld kosten. Toch zal elke patiënt
met wat ruime ziekenhuis- huisarts- en
specialistenervaring zeggen dat er nog
veel, heel veel mis in het contact en in
de relatie arts-patiënt. Is er in dit opzicht
dan niets veranderd? Er is dus nog een
hoop mis en een heleboel is er verkeerd,
maar is er verbetering in de relatie arts
patiënt?
Het is wel anders maar zeker geen ver
betering en deze opmerking komt niet
van de kant van de patiënt maar dit kan
je van de meeste artsen te horen krijgen
en er zijn artsen, die zeggen dat de rela
tie slechter is geworden. Deze groep
artsen beweert dat er nu een soort vij
andigheid van de maatschappij, zeg maar
van de mensen en van de overheid
bestaat naar de artsen toe; zij (de artsen)
luisteren niet, zij verdienen te veel, zij
zijn een elitaire en arrogante groep vak
lui. Zo'n commentaar liegt er niet om en
doet vijandig aan. 'Gisse jongens' noem
de een staatssecretaris van volksgezond
heid nog niet zo lang geleden de specia
listen met wie hij om de onder
handelingstafel zat. De collega, die aan de
kant van de patiënten staat en felle, zij
het gegronde kritiek uit over de handel
en wandel van artsen heeft een groot
aantal vijanden voor het leven om zich
heen verzameld. De anesthesist profes
sor Smalhout kan daarvan getuigen, en
dat deed en doet hij ook regelmatig via
de media. Het is dus duidelijk anders,
maar niet beter. De overheid zou het
liefst een manager op de plaats van de
dokter hebben. De manager-medicus, de
zakenman en de geneesheer in een per
soon. Dat wordt in de kortste keren jut
en jul in een persoon met een geflopt
bedrijf en vele steeds zieker wordende
patiënten.
Ome dokter is niet meer. Ome dokter is
zakenman met computer en fax en een
secretaresse en een echtgenote, die niet
meer meehelpt in de praktijk, maar een
glanzende rol vervult op de tennisbaan.
Doeloe-doeloe tidak ada, that's for sure.
Waarom toch moet alles nu dan zo
zakelijk en efficiënt zijn?
Centenkwestie! Kwestie van geld en met
dit argument praat je alles recht wat
krom is in dit deel van ons ondermaanse.
De dokter is gewoon een produkt van
zijn tijd en als oorzaak en gevolg een
bepaald produkt opleveren dan is de
dokter van nu een produkt van de han
del en wandel van onze maatschappij en
dus een produkt van de handel en wan
del van de overheid en van de patiënten.
Dus waar klagen wij over?
Zakelijkheid, goed management, zuinig
zijn, beperkt budget en nog eens zuinig
zijn. Dat zijn de kernwoorden in vele
artikelen door en voor de medicus
geschreven.
Wie heeft het daar over de zorg van de
patiënt? Het bestrijden van ziekte en de
pijn? Het troosten en sterken van de
stervenden? Dat wordt zeker allemaal
nog wel gedaan, maar de dokter is nu
een deel van 'het team', die dat doet.
Heel lang geleden heb ik een film gezien
waarvan de titel, naar ik mij meen te
herinneren, luidde 'the Future and the
Things to come'. Het onnozele verhaal
van de film werd verteld door iemand,
die reeds zo'n paar honderd jaar dood
was en in de tijd waarin die film zich
afspeelde weer tot leven
was gewekt. De goede
man rolde van de ene
verbazing in de andere,
maar hij leek totaal van
slag en hevig ontsteld
toen hij een verliefd stel
letje zag, dat voor een
automaat stond, een
munt of een voorwerp in
die automaat wierp en
nadat zij op een paar
knoppen hadden gedrukt,
rolde uit die automaat
een gloednieuwe krijsen
de baby.
"Ach mijn hemel wat
erg", riep de hevig
geschrokken man. "Wat
is dit verschrikkelijk. Dat
was toch anders in mijn
tijd. Hoe anders, hoe heel
anders was dat." De man
bleef maar 'anders' roe
pen. Maar ja hoe zou je
'het' moeten uitleggen
aan mensen, die niet zou
den begrijpen waar je het
over hebt. Toch zijn wij
nu dicht bij die periode
van de toekomst en de dingen, die
komen gaan. Reageerbuis baby's en naar
keuze een jongen of een meisje.
Gegarandeerd gezond, alle zieke genen
zijn eruit 'geknipt' et voila! U.betaalt en
de dokter, de geneticus en de biochemi
cus leveren. De dokter in teamverband,
weet u nog? Mooie tijd? Er zijn momen
ten, dat ik begrijp wat de mensen bedoe
len met 'die goede ouwe tijd'. De dok
ter, die ik nog heb gekend en een aantal
van u zeker ook nog wel, is een mens,
een geneesheer en de pater familias van
de hele buurt. Zo eenvoudig en onge
compliceerd had het moeten blijven, zo
denk ik wel eens. Tegelijkertijd realiseer
ik mij ook de bizarre absurditeit van zo'n
gedachtengoed. Nostalgie, tempo doe-
loe, verfoeilijke zaken? Helemaal niet,
volgens mij.
Als gevolg van een beetje heimwee naar
vroeger dan hoeft voor jou de tijd toch
niet stil te staan? De geschiedenis als
wetenschap is een vorm van nostalgisch
denken. Wanneer je de historische band
tussen nu en wat vroeger is gebeurd,
wegwuift met het argument 'oude wij
venpraat', dan ontken je je eigen geschie
denis en het geeft je daarom geen recht
op voortbestaan. Dan pas zet je de tijd
stil en stopt de evolutie. De geschiedenis
van de mensen op deze aarde is ook de
geschiedenis van de wetenschappelijke
ontwikkelingen, bedacht en gerealiseerd
door die mensen met de entourages van
oorlog, revoluties, periodes van welvaart
en vrede, bloeddorstige criminaliteit en
mensen als moeder Theresa.
Elke factor, elk facet, elk mens in die
ontwikkeling en in die samenhang daar
van is het waardevol te weten welke rol
hij of zij daarbij speelde en welke de
omstandigheden, die van invloed waren
op het denken, handelen en voelen van
die persoon en die daardoor medever
antwoordelijk was en is voor de conti
nuïteit van de gebeurtenissen, welke wij
geschiedenis noemen. U dus en hij en ik
en zij en wij zijn de geschiedenis van wat
geweest is naar het nu van deze tijd,
daarom leven wij en hebben wij recht op
dat leven. Is er geen toen, dan is er ook
geen vervolg. Dan houdt het leven op en
is er alleen de sociaal maatschappelijke
verloedering en na nu is er niets meer.
Veranderen, verbeteren en doorgaan.
Doorgaan vanuit een trots verleden, dat
is denk ik de bedoeling van 'poekoel
teroes'.
35
