ANDY 'TINGKA' TIELMAN
VAN J O i I 4 MI (HI J N
EN DINGEN DIE
MISSCHIEN VOORBIJGAAN
"Laat mij maar rijden, heb ik wel zin
in." Mijn man stemt daarmee zeer ver
heugd in, niet alleen omdat hij zich
graag laat rijden, maar ook het voor
uitzicht te kunnen wegsoezen achter
de autoruit in de zon trekt hem bij
zonder aan. We moeten naar
Heusden, het is zaterdagmiddag.
"Moet ik op de kaart kijken of weet je
waar het is?" "Ergens bij Den Bosch in
het land van Heusden en Altena, heb
al gekeken op de kaart", is het ant
woord. "Hoe dan, rij ik?" "Gewoon
Rotterdam, Gorkum daar richting
Breda en dan afslag Den Bosch. Een
uurtje rijden of zo." Het is niet druk
op de weg, de radio staat aan op
Hilversum 1 of 2 (weet ik nooit) en er
begint net een programma dat tot vier
uur zal duren over actuele showbiz
zaken. Ik hoor de naam Andy
Tielman. Radio harder. Hij blijkt bij
zijn eerste optreden in Nederland,
vrijdagavond, alweer de pers gehaald
te hebben in negatieve zin. Na twee
nummers spelen is hij weggelopen.
Heeft zijn publiek laten zitten na
gezegd te hebben dat hij blij is weer
terug te zijn, maar dat hij geen zin
heeft om op te treden. De zaal zat vol
blijkbaar en Andy zelf is onvindbaar.
Hij zou met manager voor een inter
view komen in dit programma.
Manager komt wel in iedere geval.
Wij kijken elkaar aan. Zeker na de
uitzending van Rockin' Ramona een
tijdje geleden, was ons geheugen
weer geheel opgefrist. Toch wel een
charismatische man, had behoorlijke
uitstraling en, een goed muzikant.
Al rijdend tussen de weilanden vol
met witte en zwaite lammetjes, dwa
len mijn gedachte terug naar de tijd
toen ik als kind in een buurt woonde
met veel Indo families, waaronder
vader en moeder Tielman. Als ik
boodschappen deed of anderszins in
de buurt rondliep, zag ik wel eens de
Tielman Brothers (wie wie was weet
ik niet) lopen in dezelfde straat. Mijn
meisjeshart klopte clan in mijn keel bij
het van zo dichtbij kunnen aanschou
wen van deze grote (in mijn ogen al
volwassen) jongens. Kende ze van de
Pasar Malams in de Houtrust, van het
podium wel te verstaan. Helemaal
opgewonden vertelde ik dan thuis
aan zus, ma of pa dat ik ZE weer
gezien had. Alsof je Elizabeth Taylor,
Marlon Brando of James Dean was
tegengekomen. In de klas op de mid
delbare school zat bij ons een Els
Tielman, vraag me nu af of ze familie
is van DE Tielmans. Vast niet, anders
hadden we het wel geweten.
We naderen Gorkum en ik kijk opzij.
Hij slaapt half. Heerlijk toch als je
overal kan dutten. Een onbetaalbare
eigenschap. Stom trouwens dat ik niet
zelf op de kaart heb gekeken. Ik ga
richting Breda en mijn man, blijkbaar
kijkend tussen zijn wimpers door,
zegt: "Als het goed is komt er een
afslag Den Bosch, die moet je heb
ben." Ik rij door en krijg kippevel bij
het horen van een Tielmannummer,
instrumentaal. Niet omdat het zo ver
schrikkelijk goed is, maar eigenlijk
door de herinnering aan die tijd.
Mooi was dat. Onbezorgd, geen echte
verantwoordelijkheden, gewoon
gezellig naar school en uitgaan. Op
school ook geen politiek of Europese
integratie, geen statistiek. Asboluut
onbewust van het wereldgebeuren,
behalve dan Kennedy en Vietnam. Ik
correspondeerde met een 'marine'
aldaar. Een Indische jongen, Grady
(Gradus) Merghart. Zijn familie had
een tijdje bij onze buren gelogeerd
(zijn tante geloof ik) voordat zij naar
Californië emigreerden. We hebben
elkaar kort en oppervlakkig gekend,
we speelden buiten op het plein,
voetbal of verstoppertje. Toch schre
ven we elkaar trouw, jarenlang. Over
het leven hier en daar. Foto's werden
heen en weer gestuurd en aan beide
kanten van de oceaan was het leven
onbezorgd, voor de jeugd althans. Hij
over highschool, Cadillacs, Sue-Ellen
en John, ik over de MMS, mobylette
EEG, Roy en Patricia. NOOIT over
levenszaken of onze Indische
afkomst. En toen werd hij marinier.
Hij stuurde het jaarboek op waar hij
in stond en was in high spirits. Ook
hij ging naar Vietnam, stel je voor????
Een Indische jongen???? Vond ik heel
normaal, wist ik veel.
We bleven schrijven. Ook een andere
'marine' schreef mij. Een vriend van
Grady. De post werd minder en na
zijn 'Tour of Duty' was het afgelopen.
Toen ik een jaar of achttien was, en
hij terug in de States, belde hij wei
eens midden in de nacht, geheel in
de war. Ik snapte er niets van. Wist
toen niet wat ik nu weet. Het contact
is verloren gegaan. Maar met de
regelmaat van de klok, kwam zijn
naam weer boven. Zeker toen ik
ouder werd, zeker toen film en t.v.
eindelijk Vietnam bespreekbaar
maakten, niet in de laatste plaats door
Oliver Stone met zijn film Platoon.
Steeds denk ik dan weer over hoe
onbewust ik toen was. Wat is er van
hem geworden. Documentaires over
de Tweede Wereldoorlog, Korea en
Vietnam mis ik niet graag. Een vreem
de interesse misschien voor een na
oorlogs kind.
Ineens zie ik een bord 'Breda 2 km'.
Kijk weer naast me en begin dan
enigszins ongerust te worden. Heb ik
echt zitten dromen. Kan me geen
bord 'Den Bosch' herinneren. Heel
rustig zeg ik: "Zeg, we zijn twee kilo
meter voor Breda." "Wat!! Hoe kan
dat, heb je Den Bosch gemist??" "Nee,
natuurlijk niet!!" Heb kaart leren lezen
en auto rijden van pa en als je van
hem iets leerde, leerde je het goed.
Toch twijfel ik, heb zo zitten dromen.
We besluiten de weg af te gaan en
terug te rijden. Ik moet ontzettend
lachen, hij uiteindelijk ook. Mannen
zijn toch wat gevoelig op kaartleesge-
bied. Er blijkt inderdaad wel een
afslag Den Bosch te zijn, maar daar
staat alleen Waalwijk/Raamsdonkveer
op. Stomme bewegwijzering. Als we
in Heusden aankomen is nog steeds
de manager van Tielman niet op de
radio geweest. Daar baal ik van want
ik wil wel horen wat er gebeurd is. Ik
moet de weg vragen in dit prachtige
vestingstadje. Holland op z'n mooist.
Het is net alsof je in een ansichtkaart
rondrijdt. Als een dame, die in haar
tuin aan het schoffelen is, mij de
route heeft uitgelegd in tien minuten
tijd en ik terugkom in de auto, blijkt
de manager aan het woord te zijn
geweest. "Tielman is gewoon kwijt",
zegt mijn echtvriend. "Meer niet?"
"Nee, gewoon weggelopen en ver
dwenen, niemand weet waar hij is."
Wij zitten nu in ieder geval in een
prentbriefkaart, het is prachtig weer,
een leuke middag en avond in het
vooruitzicht, 'so who cares about
'tingka' Tielman?? I DO!!
LIES BETH STEUR
39
