Het geheim van het Franse haantje BOEKHANDEL EN TOKO MOESSON gen voor u klaar gestaan en behouden heel goede herinneringen aan onze tijd bij de boekhandel en toko. Nogmaals heel veel dank voor de vriend schap en wie weet zien wij elkaar nog eens 'somewhere, somehow'. Mevrouw W.B. Tuynman-Heur Mevrouw T.E. Beeckman-Schüller Lieve klanten van toko en boekhandel Moesson, Alle vaste klanten van wie wij niet per soonlijk afscheid hebben kunnen nemen in de winkel, willen wij hierbij allen dan ken voor de goede contacten die wij in de afgelopen jaren hebben opgebouwd. Wij hebben altijd met veel plezier en genoe- Ik woon nu al bijna twintig jaar perma nent in de Dordogne (Zuidwest Frank rijk) met Lody, mijn grote zwarte oude Beauceron-reu plus mijn drie Dober- man-teven. Nou wil het toeval dat de fokster van Lody ook een Hollandse is, die op een 50 kilometer van mij vandaan woont en die natuurlijk een goede hondenvriendin van mij is geworden. Tot nu toe geen letter over het oude Indië, noch over de oorlog, de kampen, gevangenissen, de repatriëring - maar dat komt nu. Anne-Marie dus, trakteerde mij op een etentje in een der meest verfijnde, klei ne eettentjes hier in de omgeving, aan de rivier in Vitrac, bij Sarlat. Ze gaf me een 'Mitbringsel' als verjaarscadeautje: een in de Franse nationale kleuren beschilderd tweedimensionaal houten haantje, slechts ca. 3,5 cm groot, op een voetje van één centimeter. Het haantje was zelfs al in drie stukken gebroken, overlangs, maar heel zorgvuldig weer aan elkaar geplakt. Aan zijn pootjes was een sterk vergeeld etiketje gebonden, met een opschrift in een onmiskenbaar vrouwelijk I9e-eeuws handschrift: "Petit coq, fait par un blessé de la guer re: vendu 25 mille francs, a Semarang en 1916, au Chinois Oei Tiong Ham", of vertaald: "Klein haantje, gemaakt door een oorlogsgewonde, verkocht voor 25 duizend francs te Semarang in 1916 aan de Chinees Oei Tiong Ham". Anne-Marie's verhaal was het volgende. Ze had van de erfgenamen van een onlangs in haar buurt overleden, onge huwde en kinderloze, oude Hollandse heer, het verzoek gekregen om 'alles op te ruimen'. Uit curiositeit hield ze dit intrigerende houten haantje met zijn raadselachtige etiketje aan, én een geschilderd portret van de moeder van de overledene, die een Frangaise uit de Dordogne bleek te zijn. Deze Franse vrouw was gehuwd met een Hollander die in het oude Indië werkzaam was bij de Factorij. Haar enige zoon, half Hollands, half Frans, bleek in Ned. Oost-lndië te zijn gebo ren, maar was teruggekeerd naar het geboorteland van zijn Franse moeder. "En of ik een oplossing zou weten voor het raadsel van dit houten haantje en diens etiket?" Helaas ben ik noch een Franse Margue rite Duras, noch een Deense Karen Blixen, noch een Indische Maria Der- mout (alle drie beroemde vertelsters, een uitstervend ras, schijnt het) om een prachtig weemoedige roman te kunnen schilderen om dit raadselachtige Franse haantje en zijn etiket heen, maar ik geef hier mijn versie: aan u om er iets anders van te maken. Oei Tiong Ham is de naam van een der grootste Chinese handelsconcerns in Indonesië, in tempo doeloe - dus er zijn sterke relaties met de Nederlandse Factorij, waar de vader van de overlede ne werkte. Nu was die Franse echtgeno te uit de Dordogne niet alleen een beeldschone vrouw - hetgeen blijkt uit haar portret dat Anne-Marie in haar huis heeft hangen - maar zij moest een uiterst belezen en begaafde dichteres geweest zijn. Kortom, een volstrekte rara avis in die oude koloniale tijd, zeker in 1916 en op zo'n post als Semarang. Zou die puissant rijke Oei Tiong Ham deze in alle opzichten uitzonderlijk mooie vrouw van een afstand bewon derd en - wie weet - in het geheim lief gehad kunnen hebben? Maar in die tijd kon en mocht hij, een Chinees, hierover niets laten blijken tegenover een Europese vrouw, gehuwd met een Hollandse zakenrelatie? Totdat er ven dutie werd gehouden en hij een onthul lende, gigantische prijs van 25 duizend francs kon bieden op dit nutteloze Franse haantje. En zoals dat vroeger ook gebruikelijk was, gaf hij dit 'telltale' haan tje natuurlijk daarop toch aan de bezit ster terug. Die op haar beurt dit bijzon dere haantje plus etiket zorgvuldig bewaarde en uiteindelijk aan haar enige zoon doorgaf... Neen, ik vertel u haar naam niet, noch van haar overleden vrijgezelle zoon: laat dit unieke, kostbare, maar géén waarde hebbende haantje zijn geheim behouden en dat van een samentreffen van een betoverde Chinese man en een bijzon dere Franse dame, toen in Semarang in 1916. G. SOERIA SANTOSO-DE VOS 48

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 1993 | | pagina 48