si
'J?tv-* -' VvV^'/'^v
RUELLIA - TUBEROSA TJEPLIKAN
familie: Acanthaceae Acanthus familie
Deze kruidachtige struik is afkomstig uit tropisch Amerika. Ze is
genoemd naar de Franse botanicus Jean Ruel (1474-1537).
Geneeskrachtige planten
De Ruellia Macranda die in Brazilië
thuishoort heeft grote bloemen en deze
mooie opvallende plant kan twee meter
hoog worden. Een wild en onbelangrijk
plantje, de Ruellia Antipoda groeit met
zijn lichtblauw purperen bloempjes tus
sen de rijstvelden. In Indonesië heeft ze
verschillende namen zoals: Sawi tanah,
Pangan air, Matayuyu, enz.
NETTY SELDER
In Indonesië is de Tjeplikan al heel lang
bekend als tuinplant. Hier en daar wordt
ze verwilderd aangetroffen. Ze kan
meer dan een meter hoog worden. De
donkergroene ovaal afgeronde bladeren
zijn onregelmatig gelobt. Ze zijn ca. 10
cm lang en staan kruisgewijs tegenover
elkaar. Van de zachte Acanthus hebben
de bladeren in de bouwkunst als motief
gediend voor de Korintische kapitelen
van Griekse tempelzuilen, afkomstig uit
de oudheid.
De trechtervormige blauwachtig paarse
bloemen zijn symmetrisch en vier tot vijf
cm in middellijn. Soms worden in het
wild temidden van de paarsblauwe bloe
men enkele witte bloemen aangetroffen.
De tweeslachtige bloemen staan aan
samengestelde gevorkte bijschermen.
De vele bloemen met tweelippige kroon
hebben slechts vier meeldraden, terwijl
de kelk en kroon vijftallig zijn; de twee
helmknoppen staan duidelijk hoger dan
de beide anderen. Zulke meeldraden
heten tweemachtig. De stempel is plat
en breed. Behalve gewone bloemen die
zich normaal openen draagt de plant
kleinere ongeopende
bloemen. Deze zoge
naamde cleistogame
bloemen ondergaan heel
regelmatig zelfbestuiving,
gevolgd door vrucht- en
zaadafzetting. Men ziet
dit verschijnsel o.a. bij
sommige viool- en kla-
verzuringsoorten. Het
vruchtbeginsel is boven-
standig. De rijpe twee
kleppige doosvrucht
springt bij vochtig weer
met een knalletje open,
daarbij de zaden ver weg
werpend.
Behalve door zaaien en
stekken kan de plant
door uitlopers verme
nigvuldigd worden. De
plant heeft knolvormige
zijwortels. De planten
groeien het liefst op een
beschaduwde, vochtige
losse grond.
Ruellia Tuberosa Tjeplikan
(Acanthaceae)
rechtsboven: cleistogame bloem; daar
onder: geopende vrucht met zaden;
middenonder: de knolvormige bijwor
tels
Ruellia Tuberosa Tjeplikan
Den Pasar 1992. Langs de kant van de weg bij een kampong. Wij zijn speciaal
teruggereden om de plant te fotograferen en een stengel af te plukken om haar
te determineren.
Mevrouw E. Beets heeft een vraag
over de geneeskracht van een plant.
Heeft er iemand ervaring met het
gebruik van de lida buaja plant als rem
mer of genezer van kanker. Of bestaat
er een ander Indisch kruid/middel om
deze ziekte af te remmen? U kunt uw
reacties rechtstreeks sturen naar:
mevrouw E. Beets-Arnhold
Berewoutstraat 16
521 I DJ Den Bosch
Tel.: 073-142284
20
