was zo groot dat ik er geen weg mee
wist en eigenlijk is dat nog steeds zo.
Daarom ben ik veel gaan fotograferen
en wandelen. De eerste resultaten
waren onze reisbeschrijvingen. Pas
later zijn mijn eerste Indische tekenin
gen ontstaan. Kennelijk moest ik
eerst wat afstand nemen. Ik wilde ook
niet de bekende landschapjes van
Indië tekenen, maar het werk moest
een voortzetting zijn van wat ik al in
Holland had gedaan. Veel verschil
lende dingen heb ik gedaan, inder
daad. Ooit ben ik begonnen met een
strip over visjes voor kinderen, die ik
inkleurde met een airbrush. Omdat
die strip geen succes was ben ik de
airbrush gaan gebruiken om te teke
nen. In de navolgende jaren heb ik
veel tekeningen gemaakt, waar nogal
wat belangstelling voor was. Ze wer
den goed verkocht. Mijn werk is
inmiddels te zien geweest in Arti en
het Stedelijk in Amsterdam, in Alk
maar, Arnhem en Den Bosch. Hier
ontstonden nieuwe contacten en die
leidden weer tot opdrachten.
Bijvoorbeeld boekomslagen die ik
voor uitgeverij 'Spectrum' heb ge
maakt."
"Airbrush is een tekentechniek die
werkt met behulp van perslucht die de
verf verstuift over het tekenpapier.
Het papier wordt dan afgedekt op de
plaatsen waar de verf niet moet
komen. Ideaal voor achtergronden en
subtiele kleurnuances. De tekeningen
krijgen er vaak iets heel bijzonders
door en je kan het zelfs zo doen dat
de tekening op een grote kleurenfoto
Alor, Sumba en de andere eilanden."
"Tekenen is inderdaad mijn vak, dat is
te zeggen, ik ben grafisch vormgever
en tekenaar, kalligraaf en specialist in
airbrush-technieken. Ik had teken
spullen meegenomen om op Bali aan
de slag te gaan maar er is daar ter
plaatse heel erg weinig van terecht
gekomen. Wij woonden in huis bij een
houtsnijder te Kemenuh, een dorpje
vlakbij Mas en Ubud. De hoeveelheid
indrukken die ik te verwerken kreeg
lijkt, soms doe ik dat expres. Bij mijn
weten is er niemand die dat soort
tekeningen over Indonesië maakt. Er
gaan vele uren in één tekening zitten.
Daarom zijn ze ook niet echt goed
koop. Er is altijd maar één origineel.
De totale produktie is klein, omdat het
zo tijdrovend is."
"Er is een relatie tussen het werk van
Nieuwenkamp en mijn tekeningen.
Als je lang met een bepaald onder
werp bezig bent is het onvermijdelijk
dat er elementen insluipen die van
een ander zijn, dat is heel normaal.
Het grote verschil is eigenlijk dat mijn
werk bijzonder kleurrijk is. Zwart-wit
reprodukties zijn helaas een schaduw
van het origineel. Het werk van
Nieuwenkamp is bijna allemaal ge
maakt in bruine tinten, pas in zijn
latere werk, in zijn olieverfdoeken
komt die kleur naar voren en het is
duidelijk dat hij het niet gewend was.
Ik vind het gemis aan kleur in zijn
werk erg jammer, want de Balinese
samenleving is uitermate kleurrijk. Zo
heb ik enkele thema's uit zijn prenten
gebruikt en die full colour uitgevoerd
om het effect ervan te beoordelen."
"De eerste tekening die ik maakte,
was van Midden-Java; wij wandelden
nabij Baturaden in een ongelooflijk
mooi landschap, alleen de vulkaan
was niet zichtbaar door nevel.
Thuisgekomen heb ik later gepro
beerd een tekening te maken waarop
die vulkaan wel zichtbaar was,
23
Landschap bij Ende op Flores
'Het offer', zichtbaar is ook het Baturmeer, de
Abang en de Gunung Agung op Bali.
Een krisheft, oorspronkelijk door Nieuwenkamp
getekend, nu in airbrush uitgevoerd.
