GEIEZEN.
FAR HOLIDAYS INTERNATIONAL
Semaian
Onder de naam Semaian (zaailing, bibit)
geeft de Vakgroep Talen en Culturen
van Zuidoost-Azië en Oceanië van de
Rijksuniversiteit Leiden een serie weten
schappelijk publikaties uit. No. 8 is de
laatste: "Javaans Schrift' 1993) van Dr.
W. van der Molen, docent Oud-Javaans
aan de R.U.L. Het is verheugend te con
stateren, dat het Javaanse schrift na
jaren van verwaarlozing weer een ople
ving doormaakt. Niet in de laatste plaats
door een nieuwe lichting studenten
Javaans, voor wie de kennis van dit
schrift onontbeerlijk is bij de bestude
ring van de oudere Javaanse literatuur,
die tot 1945 grotendeels in dit schrift
was gesteld. Maar ook voor anderen, die
zich bijvoorbeeld in het verleden hier
mee hebben bezig gehouden en nu hun
verbleekte kennis weer wat willen
oppoetsen, heeft dit boekje zijn nut.
Misschien kennen zij nog de eenvoudige
handleidingen 'Tjarakan' (1936) van Rd.
S. Nimpoeno of 'Klank en Teken van het
Javaans' (1941) van C. Noordenbos, die
zij wellicht net als Van der Molen en
ikzelf toentertijd op hoogst aangename
wijze met de leraar Soegiarto hebben
doorgewerkt. Het huidige leerboek reikt
echter veel verder en gaat vooral uit
voerig in op de (voor beginnelingen)
vele ingewikkelde constructies en bij
zondere verbindingen, die als even zove
le voetangels en klemmen op de loer lig
gen en dus extra aandacht vragen. In
eerste instantie niet direct een boekje
voor zelfonderricht voor de leek, die
nog geen kennis van het Javaans heeft.
Persoonlijk zal ik nooit wennen aan de
nieuwe, onlogische weergave van de z.g.
dikke d (da) en t (ta). Ze worden nu als
dh en th weergegeven alsof ze plofklan-
ken zijn, die echter niet in het Javaans of
Indonesisch voorkomen. Hoogstens in
het Madurees: bh. Ze worden scherp
uitgesproken en vroeger ter onderschei
ding van de 'gewone' d en t, onderaan
van een punt voorzien: dalang, batik.
Onwillekeurig vraag je je af of het
Javaanse schrift ooit op Java nog eens
een opleving zal beleven.
Een tweede publikatie in de reeks, die
ook buiten de kring van vakgenoten aan
dacht vraagt, is no. 7: "Imagine Buddha
in Prambanan. Reconsidering the Bud
dhist Background of the Loro Jonggrang
Temple Complex' (1993) van Roy E.
Jordaan. Hierin vecht hij de algemeen
verbreide stelling aan, dat Prambanan als
een soort prestige object door een
inheemse Javaanse dynastie is gebouwd,
bedoeld als Siwaïtische tegenhanger van
de Boeddhistische Borobudur, die
daarvóór door de van buiten afkomstige
Sailendra dynastie was gebouwd. Jordaan
gaat zelfs verder en stelt, dat de
Boeddhistische Sailendra's wel degelijk
een rol hebben gespeeld bij het ontwerp
en de bouw van Prambanan; en dat het
latere Siwaïtische tempelcompex dus op
een reeds bestaande Boeddhistische
basis werd opgetrokken. Vol spanning
volgt men zijn betoog als een boeiend
detective verhaal, waarin Jordaan als een
ware Sherlock Holmes zijn bewijsmate
riaal vergaart, rangschikt, kritisch verge
lijkt en ons al doende stap voor stap
dichter bij de ontknoping van het myste
rie brengt om tenslotte met kracht van
argumenten tot de bovengenoemde
conclusie te komen. Door een dankbaar
gebruik te maken van nieuwe gegevens
die dankzij de Indonesische archeologi
sche dienst recentelijk aan het licht zijn
gekomen, doet Jordaan ons plotseling
beseffen, dat de geschiedenis van het
klassieke Java op verschillende punten
nodig herschreven moet worden.
RSW
Semaian no. 8
Javaans schrift
door W. van der Molen
prijs f 30,
te bestellen bij Boekhandel
Moesson
Semaian no. 7
Imagine Buddha in Prambanan.
Reconsidering the Buddhist back
ground of the Loro Jonggrang
Temple Complex
door Roy E. Jordaan
prijs f 20,
te bestellen bij Boekhandel
Moesson
vervolg van pag. 2 7
naleving van de afspraken inzake de
afschaffing van de slavenhandel. Op basis
van wederkerigheid was in Sierra Leone
een Nederlandse rechter ingeschakeld
voor hetzelfde werk. De man in
Suriname kwam meer te weten dan
belanghebbenden nodig vonden en
bovendien had hij een door de
Nederlanders weinig gewaardeerd boek
geschreven. Het koloniale bestuur vroeg
om zijn terugroeping wegens tegen hem
persoonlijk gerichte verwijten maar de
Britse regering weigerde.
In 1910 vond de gouverneur van
Suriname het nodig zijn ambtenaren via
een in het gouvernementsblad gepubli
ceerde beschikking te verbieden om, bui
ten diens voorkennis, met vreemde con
suls over dienstaangelegenheden te
spreken. Van Curasao zijn mij geen pro
blemen met consuls bekend. Integendeel,
begin deze eeuw maakte een Duits
zakenman, tevens consul van zijn land,
jarenlang deel uit van de door de Kroon
benoemde koloniale raad.
Tegenwoordig
Heden ten dage zijn er nog maar weinig
afhankelijke gebieden over. Ik stel me
voor dat de consuls van Australië en
Nieuw-Zeeland door de autoriteiten van
de Franse bezittingen in de Stille Oceaan
meer in de gaten worden gehouden dan
de vreemde consuls op Curasao. Voor
de laatsten gelden de vooroorlogse
beperkingen niet meer, zij mogen vlaggen
en zijn meer dan handelsagenten. Het
enige land dat daar tot voor kort alleen
een handelsagent had was Nederland,
een ambtenaar van de Economische
Voorlichtingsdienst. Buitenlandse Zaken
heeft er niemand. Wel is er in
Willemstad een vertegenwoordiger van
het Kabinet voor Antilliaanse Zaken. Hij
doet ontwikkelingssamenwerking.
MR. C.J.M. KRAMERS
voor: privé - groepen en individuele reizen op maat bedrijfsreizen tickets
naar: Indonesië - Thailand - Maleisië - Hongkong - Singapore - USA - Caraïbisch
gebied - Brazilië - Mexico - Venezuela - India - Sri Lanka - China.
6 prs.busje/auto te hr. Java incl. chauffeur+brandstof 120,- p.dg.
Java-Bali 17 dg. incl. ticket+accomodatie+ontbijt 2.999,-
Jakarta v.v. 1.400,-
Redelijk en eerlijk in prijs Inhoudelijk goed Persoonlijk advies
Het grootste aanbod aan hotels en programma's
Vraag de eenvoudige brochure van uw gewenste bestemming aan bij-
'FAR HOLIDAYS INTERNATIONAL'
of uw reisbureau
Van Cralingenlaan 16,2241 SC Wassenaar, tel. 01751 - 16092, fax 01751 - 40796
lid SGR nr.2056
33
