Opa,
knallen daarna je tegenstanders je deze
wereld uit, dan is er een mensenleven
verloren. "Erg?" Ik denk van wel. Maar
er is nu ook een 'ander soort' huurling
of 'soldier of fortune'. Dat 'have gun, will
travel' zou dan vertaald moeten worden
door 'heb de kennis en wil reizen' en zij
heten nu dan 'flying doctors', artsen zon
der grenzen, Unicef en Rode Kruis
medewerkers.
Knallen ze nu zo'n dokter of medewer
ker van een hulpbrengende instantie de
wereld uit, dan is dat een ongehoorde
verspilling van leven, energie en kennis
en dan verdient zo'n land, zo'n wereld
ten onder te gaan aan eigen kortzichtig
heid, egoïsme en stommiteit. Goed, het
blijven mensenlevens en dus niet goed; in
alle gevallen niet.
Wat ik ermee zeggen wil is, dat overal
ter wereld, de kennis en de bereidheid
aanwezig is om anderen, minder bedeel
den, te helpen, te steunen en uit de
modder te trekken. Echter evenzovele
keren zijn er anderen, die obstakels
weten te bedenken, waardoor die hulp
niet gegeven kan worden. En altijd gaat
het om de macht. De macht van groepe
ringen in wat de samenleving heet, de
gecorrumpeerde macht.
Bij de macht hoort ook het geld, het
grote geld. Maar wie kan zeggen waar de
grenzen liggen van de legaliteit van de
macht en van het geld en waar en wan
neer het schemergebied begint van de
georganiseerde misdaad?
ledereen weet dat in een te overzien
tijdsbestek de wereld geen brandstof
meer zal hebben voor het opwekken van
energie. Huizen kunnen niet meer ver
warmd worden, fabrieken moeten slui
ten, de industrie is dood. Er varen geen
schepen meer, er is geen auto meer op
de weg.
Het verkoolde bos uit de oertijd en de
tot olie samengeperste botten van oer
dieren, oermensen en planten uit die tijd
zijn 'op'. Verbruikt, verspild en het hout
van het bestaande bos is aan het laatste
plankje toe. Toch moeten mensen voort,
verder, beter, grootser en daarom
wordt de energie gewonnen uit het
atoom met alle bezwaren en kwalijke
gevolgen, die ermee samengaan. Vandaag
kunnen grote delen van de wereld zon
der die atoomenergie niet bestaan. Toch
blijven mensen protesteren en zich ver
zetten tegen elke nieuwbouw van die
atoomcentrales terwijl zij weten dat
energie van primair belang is voor hun
wereld. Zonder energie is er geen leven.
Vreemde wezens die mensen en zij zul
len wellicht als gevolg van dat tegenstrij
dige gedrag op den duur er aan ten gron
de gaan. Maar voor het zover is hebben
wij nog wel even de tijd en krijgen wij
nog wel een kans met z'n allen te overle
ven, wie zal het weten en wie zal het
zeggen.
Een geladen en gericht geweer kan nog
steeds voor veel opwinding zorgen, maar
degeen, die op die wijze recht wil halen,
wil besturen of anderszins van plan is,
wordt door de omgeving in de kortste
tijd tot de orde geroepen. Het zijn dege
nen met de nieuwe technologische ken
nis van het atoom, van de computer, van
de microchip, de ruimtevaart, de roboti
ca en de minimale invasieve chirurgie in
de geneeskunde, die de nieuwe John
Wayne's zijn. "Ik heb de kennis en wil
best reizen', wetenschap en macht over
al brengen en eerlijk delen en verdelen.
Dit zijn de mensen van de nieuwe elite.
Deze mensen kunnen wellicht ook een
kentering brengen in het denken. Minder
tegenstrijdig, meer doelgericht en dus
tot behoud van de mensen. Maar er zal
nog heel wat water door de kali Solo
moeten stromen voor het zover is.
Overigens, hoe luidde die regel ook
weer uit dat lied 'Terang Boelan'?:
'Djangan perdjaja moeloet orang lelaki.
Brani soempah, tapi takoet mati...' en
verder?
Maar wat wil je dan nog meer? De kali
Solo bij volle maan, dat is het toch!
Zesenveertig jaar was je toen ik
geboren werd. Voor de zoveel
ste keer begonnen aan een
nieuw begin. Niet dat ik dat
begin was, maar misschien was
ik als een onnozele nieuweling
in deze wereld voor jou een sti
mulans. Zoals jij een stimulans
voor mij bent, wanneer ik terug
kijk naar de jaren die ik bij jou
heb mogen zijn. Wanneer ik
denk aan de tijd van jouw
jeugd, denk aan de periode uit
jouw leven toen jij mijn leeftijd
had. Als ik de verhalen voor me
haal die jij vertelde. Zeker nu
de tijden weer zwaarder wor
den, nu de periode van racisme
de spreekwoordelijke herhaling
van de geschiedenis lijkt.
Het onbegrip, de vooroordelen
waar jij toen over sprak, waar
ik schouderophalend naar luis
terde, het schijnt niet uit te roei
en te zijn. Je komt het tegen in
de perioden van kolonialisme,
van oorlog en bezetting, van
onafhankelijkheidsstrijd en van
repatriëring. Als Indo, een
nazaat van een Aziaat en een
Europeaan, sta je overal tussen.
De handicap is nog groter als
die Europeaan ook nog eens
een Duitser is. Je weet dan hoe
mensen je kunnen haten, je
kunnen negeren, beledigen en
vernederen.
Je komt het nu weer tegen in
de tijd van opgedrongen een
wording, van spontane ver
scheuring die alleen tot een
ongezond chauvinisme leidt, dat
we nationalisme noemen.
Je vertelde dat de meeste men
sen het persoonlijk niet zo
slecht met je menen (ook al
ben je zo zwart als roet, je
meent het toch goed, is de
volksmoraal hier). Het is het
systeem dat discrimineert.
Ik ervaar dat ook, wanneer ik
de positieve uitzondering van
de groep ben. Welke groep?
Ik ervaar dat ook, wanneer
alleen mijn paspoort door de
marechaussee wordt gecontro
leerd. Niemand biedt dan zijn
paspoort aan om het cok gron
dig te laten onderzoeken. Net
zoals vroeger is solidariteit niet
altijd aanwezig. Men protes
teert wel tegen de racistische
leuzen in voetbalstadions en
dergelijke, maar niemand zal
zijn consequenties trekken als
het er echt op aankomt. Jij hebt
me dat verteld en geleerd. Ook
ik heb ervaren dat ik niet weet
wie mijn vrienden zijn, als ik
racistisch wordt bejegend doen
ze gewoon mee.
Ik hoop dat ik net zoals jij de
kracht heb om recht op te blij
ven staan. Net zoals jij de
kracht hebt om een duikelaar
te zijn die steeds weer overeind
komt, nadat hij een flinke stoot
heeft gekregen. De kracht te
bezitten die jij uitstraalde in je
leven. Een ieder lief te hebben,
zoals jij een ieder liefhad, wat
zijn vooroordelen ook waren.
PETRHUS
39
