De nacht bracht verkoeling. De
hitte van Surabaya hing als een
natte deken om me heen. Jadi
zette me af bij de ingang van hotel
Hyatt. De bar was goed bezet met
hoofdzakelijk buitenlanders die
voor zaken in Surabaya waren
neergestreken. Duitsers, Engelsen,
Japanners, maar ook veel Neder
landers. De meeste kende ik van
gezicht. We zaten te wachten op
de finale van de Europese kam
pioenschappen voetbal, die op een
groot televisiescherm vertoond zou
worden.
"THE LOST BATTALION"
'The lost Batallion Associationis
een organisatie die eigenlijk sinds
1945 bestaat en is opgericht door
en voor de manschappen van het
2eBataljon, 131e Veldartillerieën
de opvarenden van de kruiser
TJSS HoustonDoor en voor hen
die de Japanse kampen overleef
den. Ieder jaar, in het weekend
rond 15 augustus wordt er een
reünie gehouden. Het verhaal van
'The lost Battalionis vrij onbe
kend.
Naast me op een barkruk zat een grote
rossige kerel. "Bill from Australia", zei
hij.
"Godfried from Holland." "A drink?" "A
whiskey please."
Na afloop van de wedstrijd dropen de
Duitsers af. Wij zaten nog wat na te
genieten. Bill de Riter, een geëmigreerde
Hollander, bleek voorzitter te zijn van
Foster Parents Indonesia. Omdat zijn
werk mij interesseerde, nodigde ik hem
uit voor een paar dagen in onze bunga
low in het koele Tretes.
Gezeten op het terras met uitzicht op
de heilige Gunung Penanggungan, vroeg
hij belangstellend wat ik voor de kost
wel zo deed. "Travel business - promo
tie maken - hang hier zo'n beetje acht
maanden per jaar rond", zei ik vaag. Bill
bleek een grote varkensmesterij te
bezitten. Twee maal per jaar werd er
een selamatan barbecue gehouden; de
opbrengst en andere donaties waren
bestemd voor weeshuizen en kinderen
in Indonesië.
"We hadden onze twijfels, vandaar mijn
inspectietocht", vertelt Bill."We steunen
in Surabaya een Islamitisch- en nonnen-
weeshuis en verder in Bali, Jakarta en
hier in Prigen. Helaas Godfried, ziet het
er niet al te best uit. Bij de nonnetjes
perfect, in het Islamitisch weeshuis, shit!
Volgens onze gegevens waren er 60 kin
deren, in werkelijkheid kwamen we niet
verder dan I I kinderen. En de huisves
ting? Bedroevend! In de andere weeshui
zen is het mogelijk nog slechter. Men
beweert dat de kinderen daar zelfs wor
den afgeranseld." Bill stopt even met
praten, maar na even nagedacht te heb
ben, vervolgt hij zijn relaas.
"Jij banjert toch door de archipel? Als je
46
in de buurt bent, kijk dan alsjeblieft of
de situatie verbeterd is. Nu krijgen ze
nog de 'benefit of the doubt', maar we
trekken bij een negatief rapport onze
donaties onverbiddelijk in."
We zakten af naar Prigen.
"Volgens ons rapport zitten hier 25 kin
deren," zei Bill. "Ik tel er maar 23."
"Dat klopt", zei Piet Lutters de voorzit
ter. "Eén jongetje, een mongooltje, heb
ben wij in een speciaal gesticht in Malang
moeten onderbrengen en Suti, een 13-
jarig meisje, is door haar grootmoeder
teruggevorderd om uitgehuwelijkt te
worden."
"Kan dat zomaar?" vroeg ik.
"Helaas ja, ze was nog niet wettelijk
door ons geadopteerd."
Een jaar later werd Suti teruggebracht.
Ziek. T.B.C. Sterk verwaarloosd. Ik keek
naar het meisje met de bange ogen. Mijn
God, wat zag ze eruit.
"Suti is door de grootmoeder verkocht
voor Rp. 30.000.- en na gebruikt te
zijn
Een kille haat nam bezit van me. In een
flits zag ik de Nazarener aan het kruis.
Stotterend en huilend van woede
schreeuwde ik vloekend: "Dertig zilver
lingen zul je bedoelen. Het was me tien
maal het bedrag waard geweest haar
hier te houden!!!"
Piet keek me aan, zijn ogen stonden
wanhopig en zei toen: "Ik wel honderd
maal Godfried", fluisterde hij. "Wel
honderd maal."
Dit is Prigen, in het jaar 1993 onzes
Heren.
GODFRIED DE GRO
Als u geïnteresseerd bent in het weeshuis
in Prigen en uw wilt een donatie doen aan
dit zeer goede doel, dan kan dat op een
heel simpele wijze, door hier in Nederland
geld over te maken naar:
postgiro: 5958916
t.n.v. Stichting Bhakti Oikumene Steur
Weeshuis
Bij een bezoek aan Prigen, bent u altijd
van harte welkom bij het weeshuis:
Weeshuis 'Gunung Tidar'
Jl. Putuk Truno 29A
Prigen
De heer Piet Lutters is niet alleen voorzit
ter van het weeshuis. In Surabaya heeft hij
een Nederlandse Bibliotheek aan de Jl.
Jenddral Basuki Rachmat 147. Ook hier
bent u van harte welkom.
(redactie)
Het meest onderscheiden legeronder
deel van Texas, U.S.A.
Op I I januari 1942 landde dit Ameri
kaanse bataljon op Java. Het waren de
enige Amerikaanse grondtroepen die
Nederlands-lndië bereikten voordat het
door Japan werd bezet. Deze eenheid
verleende assistentie aan de 19e Bom-
bardementsgroep van de Amerikaanse
Luchtmacht, die vanuit de Filippijnen
naar Java was uitgeweken (bevelhebber
was kolonel Eubank).
Na de Japanse invasie van Java streed
het bataljon samen met een Australische
eenheid, die Java ook net had bereikt
voor de Japanse landing bij Lewilleng
(omgeving Bandoeng). Hier slaagden zij
er in de Japanse opmars korte tijd op te
houden. Een ander deel van het bataljon
bleef in Oost-Java om het vliegveld van
Malang te bewaken en Nederlandse
troepen in de streek rondom Soerabaja.
Van de 558 officieren en manschappen
die op I I januari 1942 voet aan wal op
Java hadden gezet, werden 534 krijgsge
vangen gemaakt door de Japanners.
Samen met de overlevenden van de
'USS Houston' werden ze geïnterneerd
in het 10e bataljon van Batavia. De
meesten werden later overgebracht
naar Birma, Thailand, Japan en Frans-
Indo-China. De gezamenlijke lotgevallen
in krijgsgevangenschap smeedde een
hechte band tussen de overlevenden van
deze twee verschillende onderdelen van
de Amerikaanse krijgsmacht.
Na de capitulatie van Java waren ze
schijnbaar van de aardbodem verdwe
nen en niemand, inclusief het Depar
tement van Oorlog in Amerika wist
waar ze waren gebleven; drie jaar werd
niets van hen vernomen. Zo kreeg het
2e Bataljon, I 3 I e Veld-artillerie de bij
naam Texas Lost Battalion'.
Het 'Lost Battalion' is het meest onder
scheiden legeronderdeel van Texas, en
de 'USS Houston' de meest onderschei
den kruiser in zijn klasse van de Ameri
kaanse vloot.
(met dank aan Johan van Leer, U.S.A)
CHM
