OEROEG - REACTIES
6
Mijn vrouw (een echte totok) vond dat
uit de film de mening, die bij velen in
Nederland heerst, bevestigd werd dat
van: "Zie je wel hoe ze daar generaties
lang en ook nog in de politionele acties
de beest hebben uitgehangen."
Mijn mening is dat de in de film het vol
gende bevestigd wordt: "Zie je wel hoe
ondanks alles de liefde van beide volke
ren voor elkaar aanwezig is en blijft
bestaan."
Uit beide commentaren blijkt dus dat de
bril waardoor je de film bekijkt van
invloed is op de mening! Jammer dus aan
de ene kant maar ook positief (weerzien
op de brug) aan de andere kant!
TH. RU BAY BOUMAN
Ik heb er spijt van dat ik de film heb
gezien. Mijns inziens is het prachtige
boek door deze film totaal verkracht.
Het motief van de film is bijna hoofdza
kelijk gebaseerd op de politionele acties
van het Nederlandse leger na de oorlog,
gepaard met alle wreedheden daarmee
in verband gezien, terwijl dit gegeven in
het boek totaal ontbreekt. De hoofd
persoon in het verhaal is (in het boek)
zelfs niet als militair teruggekeerd naar
Indië, maar als ingenieur, om bij de
wederopbouw van het land te helpen.
Van de sfeer van het vroegere Neder-
lands-lndië, die het boek juist zo intens
oproept, is in de film weinig terug te
vinden.
E.W. REUVEKAMP
Ik heb mij verbaasd en geërgerd want er
zijn diverse onwerkelijkheden in deze
film en ik heb de indruk dat niet het
gehele boek is gevolgd. Oeroeg en Johan
liepen op de galangan van de sawah toen
zij nog kinderen waren en zowaar liepen
zij op schoenen en dat kan ik niet begrij
pen, want ik liep als jongen altijd bloot-
voets op deze dijkjes. Tevens werden
de Hollanders afgeschilderd als onder
drukkers en instructies die op het trans
portschip werden gegeven klopten van
geen kanten. Ook het wrede optreden
bij verhoren van gevangenen klopte niet,
want er was geen instructie die dat toe
liet. Indien de perindra's blanken ver
moorden lieten zij de doden niet achter
met nog enig kleinood, zoals antieke
horloges en ringen. De slachtoffers wer
den totaal gestript.Dit kan m.i. nooit de
bedoeling zijn geweest van Hella Haasse.
V. WINKELAAR
Voor een Hollandse produktie niet lang
dradig, vlot gespeeld, maar wel veel
flashbacks. Wel te 'kolonialistisch' getint.
De bioscoopscène bijvoorbeeld. In 1900
is het misschien ooit zo geweest. Maar
in 1938 achter het doek zitten?? De bio
scopen waren toen al gebouwen die
'open' waren voor de hitte en er af en
toe een kalong per ongeluk over je
hoofd vloog!
Om de scènes met Lida moest ik wel
lachen. Een blanda (en dan nog een
vrouw) commando's geven aan de
pemuda'sü Ondergedoken in de Jappen-
tijd? En in de Bersiaptijd omgetoverd tot
'Tokio Rose'?
Maar goed, het feit blijft: de opnamen
waren prachtig, de geluiden echt, de
bersiap goed weergegeven; kortom bij
mij kwamen de 'bad and sweet memo
ries' terug, dus vond ik het een goede
film, missers daargelaten.
P. VAN BENTHEM
Waar het boek is opgehouden vervolgt
de film het verhaal. Gelukkig maar. De
echte ontmoeting met Oeroeg wordt
werkelijkheid. Een ontmoeting die uit
eindelijk gestoeld is op de wederzijdse
affectie, nog ongeschonden in de kern.
De film vertolkt o.a. goed de potsierlijke
hovaardigheid die mensen zich binnen
een koloniaal bewind menen te kunnen
aanmatigen. De diepgang van een ontlui
kende echt menselijke verhouding
wordt ernstig verstoord door de heers
ende ideologie die he zelfbewustzijn
toen te lang al, ondermijnde.
Een film om naar te kijken en waard is
te overdenken.
E. BIJKERK-LUCARDIE
Voor mij was Oeroeg een bepaalde her
kenning; het allerbelangrijkste waren de
geluiden. Het geluid van de natuur, de
stromende regen, de dierengeluiden.
Het schreeuwen van Merdeka en het
beeld van de brandende kampong. Het
bracht mij terug naar een avond in okto
ber 1945 In Semarang toen de
avondhemel roodgekleurd was van de
kampongbrand vlak achter het Lamper-
sarikamp waar ik toen nog in zat onder
de hoede van de nonnetjes. Ik was toen
7 jaar.
B. DE BUS-BRUGMANS
Oeroeg de film is gelukkig niet de ver
filming van het boek. Oeroeg is geen
Indische film en heeft niets met Indische
mensen te maken, tenzij men zelf (of
directe familie) heeft deelgenomen aan
de politionele acties, of tenzij men zich
realiseert dat een zeer groot deel van
de Indo-europese bevolkingsgroep in
het toenmalige Indië, als gevolg van de
afloop en naweeën van deze onafhanke
lijkheidsstrijd van de Indonesiërs, naar
Nederland is gekomen en als Indische
Nederlanders door het leven gaat.
Ik ga puur van de film uit en maak geen
vergelijking met het boek.
Over de acteurs valt veel te zeggen, in
negatieve maar ook in positieve zin: de
Indonesische acteur die Deppoh,
Oeroegs vader, speelt, de jongen
(Ramelan Bekkema) die de jonge
Oeroeg speelt en Josée Ruiter die de rol
van Lida vertolkt. Deppoh en de jonge
Oeroeg spreken weliswaar met weinig
woorden, maar ik zie Deppoh denken:
"die Hollanders zijn niet goed bij hun
hoofd, die hebben een glaasje op en wil
len 's nachts gaan zwemmen" en ik zie
de jonge Oeroeg op Johans verjaardag
denken: "als het zo moet, dan hoeft het
voor mij niet meer". Het zijn slechts
momentopnames, maar in die paar
seconden, de blik in de ogen, hun
gezicht, voor mij zei dat alles. Josée
Ruiter zette een voor mij geloofwaardi
ge Lida neer: een Hollandse vrouw die
zich niet helemaal aansluit bij het gedrag
van de anderen, die haar eigen ideeën er
op nahoudt en die haar eigen wil in
daden omzet.
Het lijkt of de film een aaneenschakeling
is van scènes van 'dit is er gebeurd' in
plaats van een meer genuanceerd ver
haal. Het lijkt of men niets anders kan
verzinnen dan 'de Rijn die bij Lobith ons
land binnenstroomt', de collega-militair
van Johan die in de mandibak wil zitten
of dezelfde collega-militair die het
Maleise 'pisang goreng' blijkbaar leuk
vindt klinken en het gebruikt als een
leuke kreet (die nergens meer op slaat).
Zijn er geen andere voorbeelden te
noemen van het met name op
Nederland/Europa/het Westen gerichte
onderwijs in Indië? Is er geen ander
voorbeeld te noemen van de onbekend
heid van Nederlanders met gebruiken
en gewoonten in Indië? Als kijker krijg je
door o.a. dit soort beelden het idee dat
de Nederlanders toch ontzettend idioot
bezig waren in Indië, ze komen stom en
horkerig over, terwijl er natuurlijk ook
genoeg Nederlanders met hersens in
