<3T©cvêcR-
lAIoh 60+
kwestie van vertrouwen, dat bij het
vriend- zijn hoort, anders ben je geen
vrienden. Respect, vertrouwen, trouw,
genegenheid, de kernwoorden van een
vriendschap.
Vijanden
Daar tegenover staan de vijanden. Echte
vijanden moeten op hun tellen passen
ten opzichte van elkaar. Zij vertrouwen
elkaar niet en zij willen alles zwart op wit.
Zij moeten rekenen en alert blijven op
elkaar om hun grenzen te bepalen en te
behouden. Wat is van jou? Wat is van
mij?
Ja, zij moeten wel blijven rekenen, want
ze kunnen niet op elkaar rekenen.
Basis
Als basis voor een goede verstandhou
ding zal dan toch echte vriendschap
moeten zijn en vertrouwen in elkaar. Als
dat er, om wat voor reden dan ook, niet
meer is, dan is de basis om iets met
elkaar te ondernemen weg. Natuurlijk
komen er in elke vriendschap wel eens
wrijvingen en ruzies voor. Echte vrien
den, echte eerlijke en loyale mensen
kunnen daarover praten, kunnen praten
over hun eigen tekortkomingen en de
tekortkomingen van een ander. Zij kun
nen elkaar vergeven, en opnieuw begin
nen. Maar als geen van de beide zoge
naamde vrienden het verleden en de
gemaakte fouten in oprecht nieuw ver
trouwen in elkaar kan loslaten, dan is het
kapot. Dan is de vriendschap over, weg.
Dan is er geen basis meer om door te
gaan. Want niemand wil meer de moed
opbrengen om zijn trots opzij te zetten.
Niemand wil proberen een echte vriend
te zijn.
Levens als vrienden, rekenen als vij
anden
Waar zou zo'n regeltje nou beter van
daan kunnen komen, dan van het wes
ters- imperialistisch en kolonialistisch
denken Natuurlijk voelden de zaken
mensen geen vriendschap voor elkaar,
zij waren eikaars concurrentjes en om de
boel een beetje fatsoenlijk te laten lopen,
maakten zij regels en wetten, omdat zijn
in de maatschappij elkaar anders naar
het leven zouden staan, omdat het
anders in het westen een troep zou wor
den. En natuurlijk zijn die regeltjes nodig
in het zakenleven.
Maar niet in vriendschappen en in vriend
schappelijke verenigingen. In dat ver
band wil ik dan ook die uitdrukking nooit
hanteren. Daar wil ik toch echt boven
staan.
Ik vind het een minderwaardige westerse
uitdrukking en ik vind, als dat de basis
moet zijn voor een vriendschap, dat dan
die vriendschap me ook geen barst
waard is. Natuurlijk realiseer ik me, dat
ook in de niet- westerse samenlevingen
vijandschap, corruptie en wantrouwen
voorkomen. Ik blijf er echter bij, dat de
uitdrukking "leven als vrienden, rekenen
als vijanden" een produkt is van een
samenleving, waar de waarden "vriend
schap", "respect", "genegenheid" en "ver
trouwen" ver te zoeken zijn. Van deze
samenleving wil ik mij distantiëren. Daar
wil ik niet bij horen...
Tot zover mijn vriendin!
In de Indische taal zijn de begrippen
"hebben" en "zijn" als zodanig niet echt
aanwezig. Daarom trof mij het volgende
gedicht, een sonnet, van Ed Moornik,
(1910- 1970), die in de oorlog twee jaar
in Duitsland in een kamp zat:
Hebben en Zijn
Op school stonden ze op het bord
geschreven
Het werkwoord hebben en het werk
woord zijn;
Hiermee was tijd, was eeuwigheid aan
gegeven,
De ene werkelijkheid, de andere schijn.
Hebben is niets. Is oorlog. Is niet leven.
Is van de wereld en haar goden zijn.
Zijn is boven dingen uit geheven,
Vervuld worden van een goddelijke pijn.
Hebben is hard. Is lichaam. Is twee bor
sten.
Is naar de aarde hongeren en dorsten.
Is enkel zinnen, enkel botte plicht.
Zijn is ziel, is luisteren, is wijken.
Is kind worden en naar de sterren kijken,
En daarheen langzaam worden opge
licht.
Zou dit westerse gedicht nu van toepas
sing zijn op de situatie rond het ICC en al
die andere ruzietjes en ruzies, zoals bin
nen de Semarang- reünies? Mij kwam
ook al ter orde, dat er nog veel meer
ruzietjes en onenigheden binnen de
Indische gemeenschap waren. Gaat de
Indische gemeenschap in Nederland nu
zover, dat al die westerse woorden en
begrippen op onze eigen rijke bescha
ving van toepassing zijn? Is het dan niet
mogelijk ons zelfrespect en onze rijke
beschaving te bewaren als een kostbare
parel van onze Gordel van Smaragd?
Verlagen wij ons tot het gif van deze
westerse materialistische samenleving,
waar onze eigen waarden en normen ver
te zoeken zijn?
Integratie is nooit weg en in een ander
land zal je je moeten aanpassen. Maar
moet die integratie zover gaan, dat er
over een aantal jaren misschien wel
woorden in het Bahasa Indonesia zijn
gekomen voor de westerse begrippen
"hebben" en "zijn"
Moet integratie zover gaan, dat onze
eigen beschaving, waarden en zelfre
spect opgeslokt worden door alles wat
naar geld en macht ruikt Mij rest een
machteloos en verdrietig gevoel.
Dit schrijven is met medeweten en goed
keuring van de heer Dr. A. Eysenring en
de heer J.Ph. Ranty.
Rob van Rees
Uitgeest
Een koude, sombere dag in november.
Diep weggedoken in de kraag van mijn
jas haast ik mij over de markt te
Overschie om nog wat extra fruit te
halen.
Dan zie ik een oude Indische dame aan
komen die zich moeizaam een weg baant
tussen buggy's en andere obstakels.
Ik druk mij plat tegen de kratjes van een
groenteboer om haar te laten passeren.
Vriendelijk knikt ze mij toe en zegt dan:
"Dank je wel, non".
NON...als bij toverslag zijn kou en ver
moeidheid verdwenen en een weldadige
warmte gaat door mij heen!
Ik recht mijn rug en lichtvoetig als de non
die ik heel lang geleden was, vervolg ik
mijn weg. Op het goede moment gespro
ken kunnen woorden wonderen doen!
