bïu&i'
VANAF DE ZIJGALERIJ
Akliri»!ijzen
MEDEDELING VAN
HET INDISCH
FAMILIEARCHIEF
Onder een andere zon
GREET GAUDREAU
Zij hebben het ontdekt: het oude Indië
heeft een eigen historie, een eigen cul
tuur en, mogen we het zeggen, een eigen
identiteit, tenminste dat denken sommi
gen van ons. En sinds die ontdekking is
de studie van alles wat met Indië te
maken heeft tot volle bloei gekomen, een
plotselinge, overdadige bloei die op zich
zelf tropisch aandoet. Deze her- ontdek
king van Insulinde heeft op de mensen,
jong en oud, Indisch en totok, leek en
vakman, zo'n indruk gemaakt dat het een
stortvloed van geschreven, gesproken en
op beeld gebracht gedachtengoed heeft
voortgebracht.
Voor al die belangstelling is de Indische
gemeenschap heel dankbaar terwijl zij in
ontzag toeziet hoe het land van herkomst
onder de loupe wordt genomen, bestu
deerd, ontleed, beschreven en tenslotte
aan de openbaarheid prijsgegeven. Wij
zijn dan niet alleen dankbaar maar aan
genaam verrast en geïnteresseerd - al
moet hier in een voetnoot bijgevoegd
worden dat ónze interesse nauwelijks van
belang wordt geacht en wij voelen dat
met Hollandse klompen aan. Dat maakt
niet uit, zoals het tegenwoordig heet.
Moeder Indië staat in het middelpunt van
belangstelling, ze wordt serieus geno
men, dus we moeten niet te veel vragen.
De diagnose is, zoals te verwachten,
gevarieerd en kleurrijk: van lichtrood
(gewoon rood is alweer uit de mode) tot
gematigd blauw (dat is 'in'), tot smaragd
groen (van de gordel van smaragd, maar
daar moet je mee oppassen). Men is,
ieder vanuit zijn eigen hoek, voorzichtig
sympathiek (je wilt niet voor rechts aan
gezien worden); meedogenloos kritisch
(dat kan altijd, zonder enig bezwaar);
innerlijk verdeeld, koorddansend van kri
tisch naar nostalgisch en terug (als je niet
voor een koloniaal aangezien wilt worden
maar toch de koloniën mist); eerlijk nos
talgisch; zélfs kalm objectief, met openlij
ke waardering voor wat daar aan groots
werd verricht. Maar dat wisten wij allang.
Zo worden voor ons, gewone Indische
toeschouwers, poorten geopend waar
door wij enigszins bevangen grootse con
treien betreden die bij elkaar Nederlands-
Oost-lndië worden genoemd, maar die
ons wat vreemd voorkomen, niet zo ge
makkelijk herkenbaar. Het voelt aan als
een keurig nieuw jasje, van duurder
materiaal dan ons oude jasje maar dat
ergens niet helemaal goed zit. We mis
sen de onmiddellijke 'aanpas' van het
oude jasje dat meteen behagelijk goed
zat; het was óns jasje.
Biedt dat oude huis ergens in Indonesië
dezelfde aanblik aan de Indische
mevrouw die daar vroeger gewoond heeft
als aan haar zoon die voor het eerst in
Indonesië is? Hij ziet het zoals het in wer
kelijkheid is, zij zoals het eens was. Voor
haar lijkt het of op dat ene ogenblik van
aanschouwen een andere zon het huis
beschijnt, andere geluiden te horen zijn
en andere geuren zich kenbaar maken.
Het is goed dat er aandacht besteed
wordt aan die voorgoed verdwenen
wereld. Goed dat er eerlijke kritiek wordt
geleverd - er bestaat immers geen enke
le menselijke samenleving die schulde
loos is, tot op heden toe.
Goed dat Indonesië bestaat en een eigen
weg bepaalt. Maar er zijn nog altijd van
die ogenblikken dat wij even stilstaan en
omzien naar dat andere, oude huis,
ongeschonden, wit en open, vredig onder
een andere zon.
Piekerans van een
straatslijper
DFMitf
van 15 juni '94
t/m
15 juli '94
Piekerans van een straat
slijper deel 1
van 27,50 voor 22,50
idem, deel 2
van 27,50 voor 22,50
Piekerans van een
straatslijper
In verband met de verfilming van de
collecties is het Indisch Familie
Archief de hele maand Juni gesloten.
Ook op schriftelijke vragen kan niet
worden geantwoord.
De maand Juli is het archief wegens
vakantie gesloten.
de beheerder I.F.A. j
10
