Uiteindelijk is het Nederlandse
geschiedenis, een machtige en trotse
geschiedenis. Waarom zou ik daarop
afgeven, of er achteraf allerlei kri
tiek op hebben?
In West-Europa en Noord-Amerika
waar de hygiënische omstandigheden
optimaal zijn, komt de cholera niet
meer voor.
lang, vele kranten heeft gehaald. Ook
opzienbarend televisienieuws heeft die
mutant gemaakt als de 'vleesetende bac
terie'! Die gemuteerde streptokok is
inderdaad een monstrum, resistent tegen
zowat alle bekende antibiotica en vaak
wordt de diagnose in een (te) laat stadi
um gesteld. Wanneer die mutant ontdekt
wordt als de ziekteverwekker, dan is er in
het lichaam van de patiënt reeds veel
flink kapot gemaakt. Enkel het toedienen
van hoge dosis antibiotica is onvoldoen
de. Vaak zijn er mutilerende operaties
nodig om het leven van de zieke te red
den. Amputaties of ex-articulaties of het
wegsnijden van grote spierdelen zijn
soms noodzakelijk. De bacterie nestelt
zich in de fascie, dit is de bindweefselbe
kleding, van de spieren en vermenigvul
digt zich razendsnel. De ontsteking wordt
fasciitis genoemd. Via de fascie vernietigt
de bacterie in snel tempo de spieren.
Soms zijn griezelverhalen maar al te
waar. De fasciitis veroorzaakt door die
kwaadaardige bacterie behoort gelukkig
nog steeds tot de uitzonderingen. Het
vernuft van de mens zal het, denk ik, wel
klaren om te voorkomen, dat zo'n fasciitis
epidemische vormen kan aannemen
zoals dat eerder voorkwam bij de rood
vonk.
De goede tijden waren de vakanties bij
Oma en Opa, de ouders van mijn moe
der. Zeer beminnelijke oudere mensen in
een veel te groot huis wonend. Altijd
waren er mensen, veel mensen in en om
het huis. Soms leek het een klein dorp en
voor het merendeel werd dat dorp
bevolkt door onze Javaanse ooms en
tantes. 'Smakzoenen' herinner ik mij uit
die tijd en altijd was de zak van mijn
hansop, voor op mijn buik, gevuld met
snoep. Het huis had wel twee dozijn
kamers en lange, ruime gaanderijen. Een
grote tuin voor en achter het huis. Een
bron ontsprong in de achtertuin en het
heldere water liep af naar een poel, waar
wij nogal eens zwommen, in ons poedel-
tje met allerlei Javaanse neefjes en nicht
jes, denk ik. Vruchtbomen van al die
variaties, die er in Midden-Java groeiden,
stonden in beide tuinen.
Best een interessante familie, die van
moeders zijde. De grootvader van mama,
mijn overgrootpapa dus, was de eerste
generatie in Indië. Een import-belanda.
Middelgroot van lengte, een gedrongen
figuur en ijzersterk. Een rossige, kolossa
le snor en priemende grijze ogen. Zo is
het mij althans verteld.
Overgrootpapa was een hoge officier bij
de cavalerie van het 'Indische leger' en
hij heeft bij diegenen behoort, die de
westkust van Sumatra, Lombok en Atjeh
heeft helpen pacificeren en onderwerpen.
Heb daar nooit psycho-trauma aan over
gehouden. Integendeel, ik ben op die
wapenfeiten van overgrootvader zeer
trots. Uiteindelijk is het Nederlandse
geschiedenis, een machtige en trotse
geschiedenis. Waarom zou ik daarop
afgeven, of er achteraf allerlei kritiek op
hebben?
Tussen de halen en slagen met zijn
cavaleriesabel door, kreeg overgrootva
der twee zoons bij zijn Javaanse huis
houdster. Beide kinderen heeft hij ge-
echt zoals dat toen heette. Veel later uit
een huwelijk met een Hollandse vrouw
werden er zeventien kinderen geboren
en dat was 'in a way' Holland op zijn
best, ja of ja?
Eén van de twee eerder geboren zoons
was mijn grootvader. Was het de jongste
zoon? De oudste? Ik weet het niet.
Eén van hen heeft meegeholpen bij de
aanleg van de waterleiding naar
Soerabaia. Hij had een dochter bij zijn
Madoerese vrouw, mijn moeder. Zij werd
als kleuter van ongeveer anderhalfjaar
oud wees. Haar ouders stierven in
Bangil, waar toen een choleraepidemie
was uitgebroken.
Mijn moeder is grootgebracht door haar
oom, die zij Pa noemde en mijn broer en
ik Opa.
Opa trouwde een vrouw uit de lagere
adel uit het hof van de sultan van Djokja.
Uit dat huwelijk zijn geen kinderen gebo
ren.
Oma herinner ik mij als de meest gedis
tingeerde en autoritaire vrouw, die ik ooit
ontmoette. Weinig spraakzaam en van
een groot gezag.
Het gevolg van dit familiegebeuren en
door de'puur' blanda kant van de familie
van mijn vader was, dat mijn broer en ik
ook hoogblonde neefjes en nichtjes had
den. Wij waren min of meer 'verkleurd',
meer was er denk ik niet van te maken.
Cholera is een infectieziekte, die wordt
veroorzaakt door een slechte algemene
hygiëne. In zo'n situatie voelt de ziekte-
venwekker, het cholera vibrioon zich opti
maal thuis. De cholerabacterie wordt
vibrioon genoemd. Onder de microscoop
is een komma-vormige - anderen spre
ken van een half schroefvormige - zeer
actief bewegende bacterie te zien. De
bacterie is zeer virulent (=kwaadaardig)
als ziekteverwekker. Deze infectieziekte
wordt overgebracht vooral door het drin
ken van besmet water. Wordt de hygië
ne, met name het verstrekken van
schoon water, niet verbeterd dan is de
bestrijding van cholera dweilen met de
kraan open.
In het algemeen gezegd, is de bestrijding
van cholera een betrekkelijk eenvoudige
zaak. Zorg voor een goede hygiëne en
geef de patiënten voldoende vocht.
Cholera betekent, vrij uit het Grieks ver
taald, het 'vloeien van de gal'. Braakloop
noemde men de ziekte in vroegere
dagen.
Door de hevige diarree en het braken
raken de patiënten zoveel vocht kwijt, dat
uitdroging een dodelijk gevaar wordt. Met
het extreme vochtverlies verliest de zieke
ook de zeer noodzakelijke mineralen.
Mineralen, die een rol spelen bij de hart-
actie, de long- en nierfunctie.
Vocht, schoon water is in eerste instantie
noodzakelijk, maar onvoldoende. De
patiënten hebben infusen nodig waarin
de (verloren) mineralen zijn opgelost en
verwerkt met medicatie. Er zijn nu goed
werkende antibiotica en chemotherapeu-
tica bekend, maar deze komen in de
bestrijding van de cholera op de tweede
plaats. Allereerst vocht!
In West-Europa en Noord-Amerika waar
de hygiënische omstandigheden optimaal
zijn, komt de cholera niet meer voor.
Opstanden, oorlogen, de vele mensen,
die daarvoor vluchten, dat zijn de
omstandigheden, waar de cholera kan
toeslaan.
De cholerabacterie kent een aantal
namen. De epidemische, acute en vaak
dodelijke vorm heet 'domweg' vibrio cho-
lerae (v.c.). Waar grote epidemieën uit
braken werd de bacterie vaak genoemd
naar de plaats van de epidemie. De v.c.
Asiatica, de v.c. India, de v.c. 'El Tor',
alle zeer ernstige infectieziekten, vaak
fataal verlopend. Een snel verlopende
vorm, de mensen zijn dood voordat zij
diarree hebben gekregen, wordt veroor
zaakt door de v.c. Sicca droog), ook
wel pancreatische cholera genoemd.
Een epidemie van hevige zomerdiarree
in West-Europa wordt cholera nostras
onze cholera) genoemd. Een dito bij kin
deren noemen wij hier cholera infantum.
Deze infectieziekten worden niet door
vibrionen veroorzaakt maar door tamelijk
onschuldige bacteriën en zijn altijd te
genezen. Ook bij de zomerdiarree geldt:
Allereerst vocht! Veel drinken dus.
Veilig, knus, 'gezond' West-Europa!
Oost, West, thuis best! Is het niet zo?
Ik help het jullie wensen!
37
