Legercommandant Berenschot
en de Gunung Djati
Doov S Badcnbroek Luitenant-generaal Berenschot (tweede van rechts) bij de aankomst van de ministers Weiter en
11Van Kleffens op vliegveld Andir, 24 april 1941 (Fotocollectie Charles Manders)
Dit korte en waar gebeurde verhaal over
onze voormalige legercommandant luite
nant-generaal Berenschot, die kort voor
de grote Japanse inval in het land van de
diepblauwe bergen en riante panorama's,
bij een vliegtuigongeluk bij Batavia om
het leven kwam, vond plaats in 1941.
Zoals uit de Javaanse Babad-overleve-
ring en de Sedjarah Dalem bekend is,
zou 6p de Gunung Djati, even buiten Che-
ribon, Sunan Gunung Djati begraven
liggen. Zijn graf wordt heel goed
onderhouden en hij geniet grote vere
ring. Na Demak wordt het als een der
meest vereerde heiligdommen van
Java beschouwd.
Sunan Gunung Djati is de grondlegger
van de dynastie van alle sultans van
Cheribon. De Gunung Djati heuvel is
een grote en geliefde bedevaartplaats
en wordt door talloze moslims be
zocht. Dr. Kern zegt in zijn boek dat
de sunan een streng gelovig man
was, die geen ander doel had dan
verbreiding van het geloof. Zulke
mensen leven in een andere wereld
dan mensen die, bijvoorbeeld, leven
voor hun bedrijf.
Welnu, het plan van luitenant-generaal
Berenschot kwam hierop neer dat hij kort
voor de inval van de Japanners op de
heilige heuvel Gunung Djati een artillerie
stelling wilde bouwen, omdat men vanaf
Berenschot echter zette aanvankelijk zijn
zin door, maar begon toch na lang beraad
met de sultans van Cheribon terug te
krabbelen toen ze hem het gevaar en de
ernstige gevolgen van zo'n grafschennis
duidelijk hadden gemaakt. Een laatste
advies en waarschuwing van de
Cheribonse vorsten was, dat, mochten
zijn plannen toch doorgang vinden, er
een ware ramp zou plaatsvinden bij de
bouw van de artilleriestelling.
Het kostte Berenschot heel wat moeite
om uiteindelijk gehoor te geven aan
de adviezen van de sultans en de
doden met rust te laten. Wel een
overduidelijk bewijs dat de heilige
Sunan Gunung Djati een grote vere
ring geniet, zelfs bij een invloedrijke
militair als Berenschot, die tenslotte
als een kind van Indië min of meer
rekening heeft gehouden met die ver
ering.
Het feit dat een christen als Beren
schot ook eerbied en ontzag koester
de voor het islamitische geloof, wekte
diepe bewondering en respect op bij
de Cheribonse vorsten en prinsen.
Door verschillende prinsen in
Cheribon werd ik over de hele kwestie
op de hoogte gebracht, ook door de
grafbewaarder van de heilige Gunung
die heuvel een ruim en riant uitzicht heeft
op de zee. Op die manier kon een even
tuele landing vanuit zee gemakkelijk wor
den verhinderd door de Japanners met
de artillerie te bestoken. Een briljant idee
van Berenschot weliswaar, maar het viel
niet in goede aarde bij de drie sultanaten
van Cheribon. Berenschot werd het ern
stige en dringende advies gegeven van
zijn plannen af te zien. Niet alleen de
Graf van Sunan Gunung Djati van Cheribon
(Fotocollectie Chades Manders)
Sunan Gunung Djati is daar begraven,
maar ook bijna zijn voltallige familie en
om zo'n omvangrijke en heilige begraaf
plaats te ontheiligen, nee dat ging te ver.
22
