MET AURORA naar de ALOHA WEEK
SuU+tCf SeAAUwt
O
Voor uw parties en reünies
Sophisticated dansmuziek
en gitaarballads
DANSCOMBO
J.A. (Fons) Phefferkorn
Barnsteenhorst 51, 2592 EB
Den Haag, telefoon: 070 -
3473935 of 070 - 3549905
We gingen. Logeerden bij Tante Lina die
vast en zeker in het zelfde logiesnetwerk
opgenomen was als onze gastvrouw in
Bandung die voor ons de reservering
regelde. Bij aankomst een schok. Tante
Lina's huis ligt in Kramat. Lawaai. Stank
van auto's. Maar de achtergalerij van
Tante Lina is een oase van rust. Bij onze
eerste verkenningstocht verdwalen we in
de kampong achter Tante Lina's onderko
men. Slamat sore! ledereen is heel aar
dig, waarom ook niet?
ledereen is verbaasd. Wat ons niet ver
baast want toeristen zullen hier niet zo
vaak komen. Even later na veel 'kiri' en
'kanan' op intuïtie zijn we weer op bekend
terrein. Opnieuw een schok. Van herken
ning nu. Een stel warongs met kreupele
tafels op schragen en met nog kreupeler
bankjes die vol zitten met levensgenie
ters. Waarvan ze genieten vraag je? Van
eten. Van koffie en van al die andere
heerlijke dranken. Van es pasra. Van
geuren. Ze zijn er ook nu nog, de tafere
len en de mensen die Tjalie beschreef in
Piekerans van een straatslijper. Waar de
Homo Jakartensis een hoofdrol in speelt.
Als ontheemde ('pas toch op! Niet eten
en drinken van de straat hoor! Voor je het
weet ben je mentjrèt') blijft je slechts de
aromatische herkenning. Zag ik daar niet
Tjalie even grinneken?
De volgende dag. We worden naar de
oude benedenstad gebracht. Via
Menteng Pulau, but that's another story.
Zullen wel zien hoe we terug komen.
Staan stil bij een stoplicht op een gewel
dig druk kruispunt. Verkeer van vijf kan
ten. Drie van de vijf wegen zijn drie
banen breed in één richting. Waar wij
staan is de rijstrook vierbaans. Maar als
je de in Jakarta bekende mêlée van
transportmiddelen hebt, van bussen tot
becaks en fietsers, waarom zou je dan
niet met z'n zevenen of achten op een rij
gaan staan? Terwijl we daar aan het front
staan te wachten gebeurt er iets
adembenemends. Een jongen wil over
steken. Vlak voor ons. Hij zal dertien of
veertien zijn. Keurig gekleed, korte broek,
sokken, goede schoenen. Niet in school
uniform. Wij staan al een tijdje te wachten
en elk moment kan het stoplicht ons het
sein geven dat we verder mogen. Hij aar
zelt maar gaat dan toch op weg. Steekt
vlak voor ons over. Kijkt ons aan als een
generaal die een erewacht inspecteert.
Rustig en een beetje hooghartig, angst
verpakt in arrogantie. Gespannen. Ook
zijn lijf gespannen als een veer, klaar om
hem bij de minste beweging van het
gevaar met een paar geweldige sprongen
in veiligheid te brengen. Hij is begonnen
aan een avontuur want dat is het als je
ergens aan begint waar je niet van weet
hoe het zal aflopen. Een avontuur dat
zeker zo spannend is als het zwemmen
in een gezwollen kali of bij een sluis. Een
avontuur dat we ademloos volgen. Was
daar niet opnieuw een glimp van Tjalie te
zien? Of van Vincent Mahieu? Een jonge
uitvoering van meneer Barkey uit 'Vivere
pericolosamente'? Jonger en driester,
met meer brani?
Verder ging onze tocht. In de beneden
stad wandelden we rond, verwonderd
over het nieuwe (Café Batavia) naast het
oude. Langs Kali Besar. Langs de oude,
vervallen, loodsen. Waar je nog prachtige
staaltjes bouwkunst uit de nadagen van
de Jugendstil kunt zien. Waar alleen
bankgebouwen er goed verzorgd en
onderhouden uitzien. Langs Pasar Ikan
naar Sunda Kelapa. We eten, vluchtend
voor de zoveelste regenbui, in een res
taurantje saté kambing en vullen ons
vochttekort aan. Als het niet meer regent
stappen we op om Sunda Kelapa verder
te verkennen.
Vertrekkende regenflarden en een wateri
ge zon fleuren de schilderachtige en kleu
rige schepen op. Sjouwers zwaaien naar
ons als ze hun zware last kwijt zijn. We
kijken, luisteren, ruiken en snuiven de
geur van oude schepen en nieuw hout
op. Ook hier wordt gegeten en gedron
ken, nu bij de restaurateur die aan huis
en op het werk bezorgt. De restaurateur
die zijn restaurantje letterlijk op zijn
schouders meedraagt, pikoelt.
Zware regenwolken worden weer naar
ons toe gedreven. Objectief gezien zijn
de schepen nog even kleurig. Maar toch
slaat de sfeer om. Wordt zwaarmoedig.
Stemmingen die ik verbind aan het
afscheid van Si Djos. Aan Didi. Aan de
hond uit 'Het vriendje van de rups'. Die
hond hadden we al eerder ontmoet toen
we tijdens een wandeling door één van
de vele kampongs kwamen. Maar nu
eerst begreep ik dat het die hond was.
Maar waarom was ik zelf zo zwaarmoe
dig? Het naderende afscheid van Java?
Het einde van de reis? Het afscheid van
een samenleving en terugkeer naar een
maatschappij? Het eindeloze metamorfo
seren, rups-vlinder-pop, in je vaderland
dat nietje geboorteland is? Was ik het
vriendje van de rups?
Terug naar de studiedag. Ruim twintig
jaar geleden overleed Tjalie. Maar hij
leeft nog steeds. Bij voorbeeld in Jakarta,
de stad die inderdaad smerig is en stinkt
en overvol is. Waar grote nieuwe gebou
wen te vinden zijn naast verwaarloosde
oude. Een aantal van de karakters uit
Tjalie's verhalen is er niet meer. Hun
plaats is overgenomen door nieuwe
karakters. De vroegere bouwmaker staat
nu klanten te werven voor een autobus
ondernemer: iedereen moet zijn bordje
rijst verdienen. Maar ook de Jakartaan
van nu lost zijn alledaagse problemen op
de meest praktische manieren op, kan
genieten van het leven en van het avon
tuur. Kijk naar hem, praat met hem.
Herken de Jakartaan en Orang Betawi
zoals Tjalie ze heeft beschreven. Allen
leven zij. Nog steeds.
(advertenties)
16 dagen groepsreis HAWAII f 3.135,—
vertrek 14 september met eigen nederlandse reisleiding
verblijf in een 2-persoonskamer
verlenging in Hawaii en/of Los Angeles mogelijk
AURORA TRAVEL SERVICE B.V. (ANVR/SGR)
Clauskindereweg 28-29, 1069 HN AMSTERDAM
Tel.: 020-6199377.
Zaterdag telefonisch niet bereikbaar
TRAVEL SERVICE B.V.
29
